Tào phớ phố Hà Nội | Chuyện Hà nội | 24/05/2024

Nghệ nhân Nguyễn Hoàng Vinh chính là người đã dành cả đời mình để bảo vệ, truyền dạy và giữ lửa cho tín ngưỡng thờ Mẫu giữa lòng Hà Nội, để những giá trị tinh thần ngàn đời vẫn vững bền trước sóng gió thời gian.

Họa sĩ Hoàng Anh không chỉ đơn thuần tạo ra những bộ trang phục dân tộc cho búp bê mà còn cẩn trọng trong từng chi tiết, tỉ mỉ giữ lại những nét đặc trưng nhất từ chất liệu thổ cẩm, lụa truyền thống đến những đường kim mũi chỉ, nhằm mang đến một phiên bản thu nhỏ nhưng vô cùng sống động của trang phục các dân tộc Việt Nam.

Giữa biết bao món ngon đất Hà Thành, cá kho Hàng Bè vẫn giữ một chỗ đứng riêng, trở thành hương vị quen thuộc trong mâm cơm của nhiều gia đình, đặc biệt vào những ngày se lạnh.

Có những vật dụng nhỏ bé nhưng lại gắn liền với cả một thế hệ, trở thành ký ức không thể phai mờ trong tâm trí người Hà Nội xưa, ví dụ như diêm Thống Nhất. Những hộp diêm với biểu tượng chú chim bồ câu trắng ngậm hoa hồng, đang dang rộng cánh trên bầu trời xanh từng xuất hiện trong mọi căn bếp, mọi góc phố Hà Nội một thời.

Có những bức tranh không chỉ đơn thuần là hình ảnh mà còn trở thành linh hồn, ký ức, thời gian đọng lại trên từng nét vẽ. Đó chính là tranh truyền thần - một môn nghệ thuật độc đáo, nơi người họa sĩ không chỉ tái hiện chân dung mà còn thổi hồn vào đó, vẽ lên câu chuyện về cuộc đời, về quá khứ.

Giữa những con phố cổ kính và nhịp sống sôi động của Hà Nội, có một nhóm bạn trẻ đang kết nối Thủ đô với thế giới theo cách rất riêng - đó là HanoiKids (những đứa trẻ Hà Nội) - câu lạc bộ tình nguyện viên trẻ, nơi các bạn sinh viên dùng khả năng ngoại ngữ của mình để hướng dẫn du khách khám phá Hà Nội. Không chỉ là những hướng dẫn viên miễn phí, HanoiKids còn là những đại sứ du lịch của Thủ đô.

Trong dòng chảy của văn hóa lịch sử Hà Nội, có một thanh âm vang vọng qua hàng thế kỷ vừa linh thiêng, vừa cuốn hút, đó chính là hát văn và hát chầu văn. Hãy cùng bước vào một không gian đặc biệt, nơi những giai điệu không chỉ vang lên từ quá khứ, mà còn đang được kế thừa và lan tỏa bởi chính những người trẻ Hà Nội hôm nay.

Về thăm làng cổ Đường Lâm, thị xã Sơn Tây chúng ta sẽ được nghe câu chuyện về nghệ nhân Nguyễn Tấn Phát - người dành tình cảm sâu đậm với sơn mài. Nghệ nhân 8x đã có nhiều sáng tạo trong việc ứng dụng văn hóa dân gian Việt Nam vào những sản phẩm nghệ thuật.

Với mong muốn quảng bá nét đẹp của văn hóa Thủ đô, cô gái trẻ Đào Thị Hiền Thu đã dành nhiều tâm huyết để tạo ra những sản phẩm độc đáo, tinh tế khắc họa hình ảnh Hà Nội qua nhiều góc nhìn mới mẻ, sáng tạo.

Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1994, hơn 30 năm qua, cuộc thi "Tiếng hát Hà Nội" do Đài Hà Nội tổ chức đã tìm kiếm, phát hiện nhiều tài năng âm nhạc. Mùa giải năm 2024, cuộc thi đã thu hút hơn 700 thí sinh từ mọi miền đất nước. Trong đó, thí sinh Ninh Trịnh Quang Minh giành giải nhất dòng nhạc nhẹ đã thể hiện tài năng cùng tình yêu dành cho âm nhạc Thủ đô.

Dưới bóng dáng làng quê thanh bình nằm bên bờ sông Hồng, tại làng Lệ Mật, quận Long Biên, Hà Nội, hình ảnh con rắn không chỉ hiện hữu trong những câu chuyện huyền thoại mà còn gắn bó mật thiết với đời sống thực tế qua nghề nuôi rắn truyền thống. Với sự khéo léo và kiến thức sâu rộng, người dân Lệ Mật đã tạo dựng nên một thương hiệu riêng, trở thành điểm nhấn đặc sắc trong bức tranh văn hóa Thủ đô.

Trong không gian đầy thơ mộng và huyền bí của Thủ đô, có một nghệ sĩ luôn tìm cách gom nhặt những khoảnh khắc để đưa Hà Nội vào trong từng bức tranh. Họa sĩ Nguyễn Hoàng Anh chính là người đã làm được điều đó, anh không chỉ là người vẽ mà là người kể chuyện, kể lại những câu chuyện của Hà Nội qua những hình ảnh giản dị mà sâu lắng.

Hà Nội đã trở thành đề tài quen thuộc với nhiều họa sĩ. Mỗi người họa sĩ đều có những cách nhìn và cảm nhận riêng về Thủ đô để phác họa nên bức vẽ của riêng mình. Mỗi nét vẽ không chỉ thể hiện tài năng mà còn gửi gắm trong đó tình cảm và sự gắn bó sâu sắc của người họa sĩ ấy với Hà Nội.

Gian bếp nhỏ của gia đình Nhà báo Vũ Thị Tuyết Nhung một ngày chiều cuối năm thật rộn ràng. Tiếng chị em í ới gọi nhau làm cỗ, tiếng dao thớt lạch cạch vang lên... tất cả tựa như một bản giao hưởng của thanh âm đầy gia vị và lôi cuốn.

Hát trống quân là một hình thức văn hoá nghệ thuật dân gian độc đáo của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Những lời đối đáp, giao duyên qua những giọng ca mượt mà đã phản ánh hơi thở cuộc sống lao động của nhân dân. Đứng trước nguy cơ mai một, bằng tình yêu với loại hình nghệ thuật dân gian, nhiều nghệ nhân đã dày công sưu tầm, khôi phục làn điệu này, trong đó có nghệ nhân ưu tú đất Hà Thành Kiều Thị Mách.

Càng đến gần với ngày cuối năm, chúng ta càng nhớ về những điều đã qua. Đôi khi đó là cảm giác muốn tìm về một hoài niệm xa xôi, chuẩn bị Tết cho lần nào bận rộn lo lắng nhưng cũng đầy háo hức. Bây giờ khó có thể tìm lại được cái không khí ấy nên chúng ta vẫn nhớ, vẫn hoài niệm về Tết xưa Hà Nội.

Quận Hoàn Kiếm không chỉ nổi bật với những di tích lịch sử, văn hóa đặc biệt, mà còn sở hữu những thức quà, món ăn đặc sắc. Nơi đây, mỗi góc phố, mỗi con đường đều gắn với những món ăn tinh tế, hấp dẫn. Mỗi món đều gắn liền với công thức chế biến truyền thống, mang đậm hương vị đặc trưng của người Hà Nội, trong đó có café trứng - một trong những món đồ uống độc đáo của Hà Nội.

Bưởi Diễn, trái ngọt quê nhà, mang theo hương vị của đất trời Hà Nội. Mỗi múi bưởi căng mọng như một lời chào thân thương của mùa xuân. Vỏ ngoài vàng ươm, bên trong là những tép bưởi vàng thơm, mọng nước. Hương thơm dịu nhẹ, lan tỏa khắp không gian vườn bưởi. Thưởng thức một múi bưởi, vị ngọt thanh mát lan tỏa khắp khoang miệng, xua tan đi mọi mệt mỏi, lo âu.

Năm 2024, Tiếng hát Hà Nội đã khẳng định được chất lượng và sức hút của cuộc thi qua nhiều mùa giải với hơn 700 thí sinh đăng kí dự thi tới từ nhiều tỉnh thành trên cả nước. Vượt qua hàng trăm thí sinh tài năng, Nguyễn Mộc An - cô gái đến từ Hà Tĩnh với số báo danh 207 dòng nhạc dân gian đã xuất sắc giành được giải đặc biệt danh giá, cũng là giải thưởng cao nhất tại cuộc thi Tiếng hát Hà Nội 2024.

Bát Tràng, một cái tên gợi lên bao hình ảnh về những chiếc ấm trà men xanh ngọc, những chiếc bát, chiếc đĩa hoa văn tinh xảo. Đến với làng gốm cổ kính này, chúng ta như lạc vào một thế giới khác, một thế giới của đất, của lửa và của những bàn tay tài hoa. Mùi đất sét ẩm ướt quyện với hơi khói từ lò nung thơm lừng, tạo nên một hương vị rất riêng, rất Bát Tràng.

Nhắc đến Bát Tràng, mọi người thường biết đây là một trong những vùng tinh hoa nghề gốm lâu đời của Việt Nam. Thế nhưng ít ai biết rằng, nơi đây có nền văn hóa ẩm thực truyền thống độc đáo, trong đó cỗ Bát Tràng được xem là mâm cỗ thể hiện trọn vẹn nét đẹp tinh túy đặc sắc văn hóa ẩm thực của xứ Kinh kỳ xưa.

Những sợi cỏ tế, mỏng manh và mềm mại tưởng chừng như chỉ có thể dùng để đốt, nhưng dưới đôi bàn tay khéo léo của người dân thôn Lưu Thượng (xã Phú Túc, huyện Phú Xuyên), chúng lại trở thành những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo. Mỗi đường nét, mỗi hoa văn trên những chiếc giỏ, chiếc rổ đều mang đậm dấu ấn của hồn Việt.

Nhiều người cho rằng tranh sơn mài chỉ dành cho những người nghệ sĩ trung niên. Tuy nhiên, một chàng trai 9x đầy tài năng đã chứng minh rằng, nghệ thuật truyền thống này vẫn có thể trẻ trung và hiện đại đến bất ngờ. Với những sáng tạo độc đáo, họa sĩ trẻ Chu Nhật Quang đã thổi một làn gió mới vào tranh sơn mài, khiến cho bộ môn nghệ thuật này trở nên gần gũi và hấp dẫn hơn với giới trẻ.

Giữa lòng Hà Nội nhộn nhịp, có một ngôi làng nhỏ bình yên, lặng lẽ bên dòng sông Nhuệ, nơi người dân vẫn giữ gìn nghề làm miến truyền thống của cha ông, đó là làng Cự Đà. Chẳng ai còn nhớ nghề làm miến của làng có từ bao giờ, nhưng cứ nhắc đến miến dong ngon ở đất Hà Thành, người ta lại nghĩ ngay đến thương hiệu miến Cự Đà.

Bánh giầy không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của sự tròn đầy, viên mãn, đại diện cho lòng thành kính, tấm lòng hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên. Vậy nhưng, nếu bánh giầy ở những vùng đất khác chỉ là một món quà bánh đơn thuần, thì bánh giầy thôn Gà, xã Cổ Loa lại mang trong mình một câu chuyện và hồn cốt đặc biệt, gắn liền với những giá trị truyền thống của dân tộc.

Là một người công tác trong ngành xây dựng, nhưng với tình yêu và sự đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh, gần 30 năm qua, nghệ sĩ nhiếp ảnh Kim Mạnh đã kiên trì theo đuổi và chinh phục bộ môn nghệ thuật này. Với thế mạnh về chụp ảnh đời thường, các bức ảnh của anh không cầu kỳ, hoa mỹ nhưng giàu tính nghệ thuật và mang đậm hơi thở cuộc sống.

Với kinh nghiệm hơn 40 năm đứng trên bục giảng, TS. Lê Thống Nhất là cố vấn cho nhiều chương trình lớn trên truyền hình. Ngoài vai trò là một thầy giáo, ông còn là một nghệ sĩ nhận được rất nhiều sự yêu mến từ cộng đồng bởi những ca khúc sâu lắng do ông phổ nhạc.

Tại số 5 phố Chả Cá (phường Hàng Đào, quận Hoàn Kiếm), sắc xuân luôn ngập tràn bốn mùa trong khoảng không gian chỉ vỏn vẹn 10m². Đến đây, người ta có thể nhận ra rằng, thủ đô ngàn năm văn hiến, không chỉ nổi tiếng với những di tích cổ kính, những con phố cổ trầm mặc mà còn được biết đến với sự tinh tế, khéo léo của những con người nơi đây. Những người đã tạo ra những đóa hoa lụa đẹp mê hồn.

Ẩm thực Hà Thành vốn phong phú nên mùa nào thức ấy, buổi nào món ấy. Người ta ăn cốm mùa thu, ăn sấu mùa hạ, xuýt xoa phở sáng và ấm lòng với bát cháo đêm. Nhưng có một món quà vặt rất đỗi đơn sơ lại thích hợp với cả mùa đông lẫn mùa hạ, vừa làm quà sáng, vừa làm món lỡ bữa ban chiều ấy là bánh giò.

Ký ức tuổi thơ thường là những mảnh ghép giản dị nhưng đầy ắp cảm xúc, những hương vị quen thuộc mà mỗi lần nhớ lại, lòng người lại bâng khuâng khó tả. Trong vô vàn những kỷ niệm ấy, có một thứ không thể không nhắc đến, đó chính là ang mỡ lợn - món ăn mà dù qua bao nhiêu năm tháng, vẫn mãi đọng lại trong tâm hồn mỗi người.

Với múa rối nước, người nghệ sĩ phải hoạt động nghệ thuật trong môi trường đặc biệt, có yêu cầu khắt khe hơn so với những hình thức biểu diễn nghệ thuật khác. Để theo đuổi được bộ môn nghệ thuật này, NSƯT Bạch Quốc Khanh, Nhà hát múa rối nước Thăng Long, không chỉ có hành trình dài học hỏi, trau dồi kiến thức mà còn là cả sự khổ luyện cùng một tình yêu cháy bỏng với văn hóa truyền thống.

Ẩm thực Hà Nội từ lâu đã làm say lòng nhiều thực khách không chỉ bởi sự đa dạng trong món ăn mà còn bởi sự tinh tế trong cách thưởng thức. Có những món ăn ở Hà Nội chỉ ngon khi ta thưởng thức vào mùa đông và một trong số đó là món bánh đúc nóng - thức quà thơm ngon, ấm lòng, đơn giản mà khó quên.

Con rươi (trong dân gian gọi là rồng đất) là loài nhuyễn thể, chỉ sinh sống ở một số vùng tiếp giáp nước lợ và nước ngọt gần biển. Hà Nội không có rươi nhưng những món ăn về rươi ở Hà Nội lại ngon nổi tiếng cả nước. Từ rươi, người Hà Nội có thể chế biến được nhiều món như mắm rươi, rươi kho, rươi xào củ niễng… Tuy nhiên món ăn được người dân nơi đây ưa chuộng nhất vẫn là chả rươi.

Một chàng trai 8x đã dành trọn thanh xuân để theo đuổi một giấc mơ giản dị mà sâu sắc, đó là gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đất nước. Chàng trai ấy chính là Ngô Quý Đức, một cái tên không còn xa lạ với những ai yêu thích tìm hiểu về làng nghề Việt Nam.

Ngày xưa, khi cuộc sống còn khó khăn và thiếu thốn có những món ăn giản dị nhưng lại chứa đựng bao nhiêu tình cảm và kỷ niệm. Một trong những món ăn đặc trưng của làng quê thời ấy chính là châu chấu rang. Không phải ai cũng dễ dàng chấp nhận món ăn này ngay từ lần đầu, nhưng nếu đã một lần thử thì hương vị thơm lừng đậm đà từ châu chấu rang sẽ khiến lòng người khó quên.

Nói đến nghệ thuật múa rối nước, trước hết phải nói đến nghệ thuật tạo hình con rối. Nghệ nhân Nguyễn Văn Phi là người chế tác rối nước thủ công duy nhất của phường múa rối nước Đào Thục (xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội). Sinh ra và lớn lên ở làng rối nước truyền thống hơn 300 năm, đắm chìm trong không gian nghệ thuật này khiến ông có duyên với những con rối.

Gìn giữ các loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng, chèo, cải lương, dân ca kịch... trong đời sống đương đại là trăn trở chung của những người làm nghề. Đáng mừng là giờ đây, các loại hình nghệ thuật truyền thống đã có lớp nghệ sĩ mới tài năng, kiên định với sứ mệnh gìn giữ tinh hoa dân tộc, trong đó có NSƯT Lộc Huyền, Trưởng đoàn nghệ thuật thể nghiệm - Nhà hát Tuồng Việt Nam.

Cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 23km về phía Nam, làng thêu Quất Động thuộc xã Quất Động, huyện Thường Tín là làng nghề thêu thủ công truyền thống có lịch sử lâu đời từ thế kỷ XVII. Trong không gian tĩnh lặng của xưởng thêu, những người thợ vẫn miệt mài với những mũi kim.

Thời bao cấp đi đã qua hơn 40 năm nhưng với nhiều người, những hình ảnh về dòng người chen chúc xếp hàng chờ mua thực phẩm với tờ tem phiếu trên tay thật khó quên. Trong những năm tháng ấy, cơm độn - một món ăn giản dị nhưng chứa đựng biết bao cảm xúc và kỷ niệm của người Hà Nội xưa - luôn khiến ta bồi hồi nhớ về những năm tháng khó khăn nhưng cũng đầy tình thương yêu.

Là một trong những nhà thiết kế theo đuổi con đường nhung, lụa thêu tay, nhà thiết kế Nguyễn Thơ Thơ đã dành nhiều tâm huyết để đưa chất liệu nhung, lụa Việt Nam lên một nấc thang mới. Hành trình ghi dấu phong cách riêng của mình trong làng thời trang Việt của cô gái trẻ là cả một sự nỗ lực để hồi sinh, đưa những sản phẩm nhung lụa thêu tay truyền thống đến gần với đời sống đương đại.

Nhiều năm về trước, khi Internet mới xuất hiện, blog không phải là một khái niệm quá xa lạ với người dùng. Qua thời gian, Internet phát triển bùng nổ hơn, kéo theo đó là sự ra đời của hàng loạt các trang mạng xã hội khiến xu hướng xem blog dần thoái trào. Thế nhưng đến nay, vẫn có những người trẻ tìm đến blog như một nơi để lưu giữ kỉ niệm về một thành phố mà họ yêu.

Trải qua bao thăng trầm lịch sử, đã có những thời điểm làn điệu dân ca truyền thống của làng quê Xa Mạc đứng trước nguy cơ biến mất. Trong bối cảnh đó, một nghệ nhân đã dành rất nhiều công sức và tự bỏ kinh phí để sưu tầm, truyền bá và làm "sống" dậy làn điệu chèo Xa Mạc. Đó là nghệ nhân ưu tú Nguyễn Ngọc Lược - người vẫn được nhân dân yêu quý gọi với cái tên - ông Lược Chèo.

Hà Nội - thành phố nghìn năm văn hiến, hiện lên trên những tấm vải như một bản tình ca ngọt ngào, sâu lắng. Trên đó, những ngôi nhà cổ kính với mái ngói rêu phong, những con phố nhỏ hẹp với những hàng cây xanh mát, tất cả đều được tái hiện một cách sinh động và chân thực. Mỗi mảng màu trên tranh vải như một lời thì thầm, kể về một Hà Nội xưa và nay.

Bún Mạch Tràng, từ lâu đã trở thành một phần ký ức ấm áp của vùng ngoại thành Hà Nội, là món ăn giản dị nhưng lại mang trong mình một câu chuyện lịch sử đầy huyền bí. Nhắc đến bún Mạch Tràng, người ta không chỉ nhớ về những sợi bún trắng ngà, dai mềm mà còn là một món ăn truyền thống được gìn giữ qua bao thế hệ ở làng Mạch Tràng, xã Cổ Loa, huyện Đông Anh.

Cùng với tuồng, chèo, múa rối nước được coi là môn nghệ thuật có vị trí cao trong nghệ thuật sân khấu dân tộc. Nói đến múa rối thì hầu như dân tộc nào cũng có, nhưng múa rối nước thì chỉ có duy nhất ở Việt Nam. Cái nôi của múa rối nước truyền thống là ở làng Đào Thục, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.

Thủ đô Hà Nội với bề dày lịch sử, văn hóa, từ lâu đã là nguồn cảm hứng dồi dào cho nghệ thuật nhiếp ảnh. Không ít nhiếp ảnh gia, trong đó có nhiếp ảnh gia Lê Bích đã dành tình yêu say đắm với Hà Nội, để từ đó, ghi lại từng khoảnh khắc thay đổi của thành phố này.

Những con phố Hàng của Hà Nội đa phần được đặt tên theo ngành nghề, mặt hàng kinh doanh chủ yếu trên cả tuyến phố. Tuy nhiên, cũng có những phố ngoại lệ như phố Hàng Vải. Bước chậm rãi qua khu phố cổ, nếu không phải người Hà Nội hẳn bạn sẽ thấy ngạc nhiên khi đi qua phố Hàng Vải lại thấy các cửa hàng trưng bày những sản phẩm làm từ tre.