ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Thông qua Công văn số 5487/UBND-KGVX, Thủ đô không chỉ khẳng định cam kết mạnh mẽ đối với an sinh xã hội mà còn thực hiện một chiến lược tái cấu trúc tài chính mang tính căn bản trong hệ thống giáo dục công. Đây là một bước đi đầy tham vọng, chuyển đổi gánh nặng tài chính của phụ huynh thành trách nhiệm cấp bù của ngân sách Nhà nước, đồng thời đặt ra mệnh lệnh cao nhất nhằm thanh lọc vấn nạn "lạm thu".

Trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ về dòng tiền. Sự miễn học phí không đồng nghĩa với việc nhà trường mất đi nguồn lực. Hà Nội đã khẳng định sẽ thực hiện cơ chế cấp bù hoàn toàn khoản học phí đã miễn từ ngân sách Nhà nước cho các cơ sở giáo dục công lập. Đây là một quyết định tài chính sắc sảo, giải quyết được hai vấn đề cùng lúc.

Thứ nhất, nó mang tính chất phân phối lại nguồn lực xã hội. Tiền được chuyển từ gánh nặng chi tiêu thường xuyên của hộ gia đình thành chi tiêu công, đảm bảo sự ổn định tài chính cho nhà trường. Khoản tiền tiết kiệm được lập tức quay trở lại lưu thông, thúc đẩy tiêu dùng và cho phép phụ huynh đầu tư hiệu quả hơn vào những nhu cầu thiết yếu hoặc giáo dục bổ sung cho con cái.

Thứ hai, nó tạo sự minh bạch từ gốc. Nhà trường được đảm bảo nguồn kinh phí vận hành cơ bản từ ngân sách, giúp Ban Giám hiệu giải phóng khỏi áp lực thu - chi để tập trung vào nâng cao chất lượng chuyên môn. Sự ổn định này cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và Trường Đại học Thủ đô rà soát mức thu học phí không vượt quá mức trần quy định tại Nghị định 238/2025/NĐ-CP, tạo ra một kỷ luật tài chính đồng bộ.

Đáng chú ý, việc thành phố yêu cầu "tuyệt đối không lạm thu" thể hiện ý chí chính trị mạnh mẽ, đặt trách nhiệm và áp lực giám sát lên mức độ cao nhất. 

Khi học phí bằng 0 và nguồn ngân sách cấp bù được đảm bảo, nhà trường không còn lý do để đưa ra các khoản thu "vô lý" dưới danh nghĩa hỗ trợ. Lệnh cấm này buộc các cấp quản lý phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu để xảy ra vi phạm. Hà Nội yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp khẩn trương hoàn thiện Nghị quyết quy định về các khoản thu dịch vụ hỗ trợ, đảm bảo mọi khoản thu đều phải hợp pháp, công khai và phù hợp với thực tế.

Thành phố đặc biệt chỉ đạo việc giải quyết thủ tục hành chính qua khai thác dữ liệu điện tử có sẵn trong Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư. Điều này đồng nghĩa với việc trẻ em mầm non và học sinh phổ thông không phải nộp đơn miễn giảm học phí, loại bỏ sự phiền hà, giảm thiểu giấy tờ và ngăn chặn mọi kẽ hở làm khó dễ người dân ở cấp cơ sở. Việc làm nghiêm túc này không chỉ giúp phụ huynh dễ dàng giám sát mà còn giúp hệ thống tài chính giáo dục công được thanh lọc, đảm bảo mọi nguồn lực đều chảy vào mục tiêu tạo ra chất lượng chứ không phải phục vụ cho những lợi ích biến tướng.

Bằng cách gỡ bỏ rào cản tài chính, Hà Nội đang xây dựng một nền tảng công bằng xã hội vững chắc, đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng. Đây là sự đầu tư dài hạn và bền vững nhất vào vốn nhân lực của Thủ đô.

Sự tự tin của Hà Nội khi áp dụng đồng thời cả hai chính sách: miễn phí để đảm bảo công bằng và nghiêm cấm biến tướng để đảm bảo chất lượng cho thấy tầm nhìn chiến lược rõ ràng.

Có thể nói, chính sách miễn học phí kết hợp với chỉ đạo "tuyệt đối không lạm thu" của Hà Nội là một quyết định mang tính chiến lược, thể hiện tầm nhìn dài hạn về đầu tư vào vốn nhân lực và củng cố sự công bằng trong giáo dục. 

Bằng cách dịch chuyển nguồn lực từ "tiền túi" phụ huynh sang "tiền thuế" ngân sách cấp bù, thành phố đã tạo ra một nền tảng tài chính ổn định cho nhà trường và giải phóng sức mua cho người dân, đồng thời thiết lập một hàng rào kỷ luật thép đối với mọi hành vi trục lợi. Giờ đây, áp lực lớn nhất không còn là việc thu tiền mà là chứng minh chất lượng và sự minh bạch. Sự thành công của chính sách này sẽ là câu trả lời rõ nhất cho việc liệu Thủ đô có thể biến mệnh lệnh hành chính thành văn hóa liêm chính trong giáo dục công như thế nào?