Du lịch Mộc Châu – Động lực tăng trưởng mới của Sơn La
Khí hậu mát mẻ, cảnh quan và sự đồng lòng giúp Mộc Châu khẳng định vị thế "viên ngọc xanh" Tây Bắc. Được công nhận Khu du lịch quốc gia, cao nguyên đón hàng triệu khách, trở thành động lực tăng trưởng cho Sơn La.
Từ tiềm năng thiên nhiên đến “Khu du lịch quốc gia”
Mộc Châu từ lâu đã được ví như viên ngọc xanh của Tây Bắc, nơi hội tụ khí hậu mát mẻ quanh năm, cảnh quan đa dạng từ đồi chè, thung lũng rừng thông, những hang động kỳ thú cho đến những mùa hoa mận, hoa đào rực rỡ. Tất cả đã tạo nên một sức hấp dẫn đặc biệt, trở thành nền tảng để phát triển thành trung tâm nghỉ dưỡng, trải nghiệm và du lịch sinh thái hàng đầu của miền Bắc.
Việc được công nhận là Khu du lịch quốc gia đã mở ra bước ngoặt quan trọng, giúp Mộc Châu được ưu tiên hơn về nguồn lực đầu tư, quảng bá và liên kết vùng.
Trong vài năm qua, Mộc Châu liên tục được vinh danh trên trường quốc tế. Các giải thưởng như “Điểm đến thiên nhiên hàng đầu châu Á” hay “Điểm đến thiên nhiên hàng đầu thế giới” do World Travel Awards trao tặng đã góp phần khẳng định thương hiệu và nâng cao uy tín.
Cùng với đó, những điểm đến nổi tiếng như Rừng thông bản Áng, thác Dải Yếm, cầu kính Bạch Long hay tổ hợp Mộc Châu Island đã đưa Mộc Châu trở thành lựa chọn hấp dẫn trong hành trình khám phá Tây Bắc.
Số liệu thống kê cho thấy du lịch Sơn La đang tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2024, tỉnh đón khoảng 4,9 triệu lượt khách, doanh thu đạt hơn 5.800 tỷ đồng, đều vượt xa kế hoạch. Trong 9 tháng đầu năm, doanh thu từ lưu trú, ăn uống, lữ hành và vận tải du lịch tăng hơn 10% so với cùng kỳ. Bước sang 2025, mục tiêu đặt ra là 5,3 triệu lượt khách, tiếp tục củng cố vai trò của du lịch trong cơ cấu kinh tế tỉnh.
Chính quyền đồng hành để phát triển du lịch
Để đạt được kết quả đó, cách làm du lịch ở Mộc Châu có nhiều điểm khác biệt. Chính quyền địa phương không chỉ ban hành chính sách mà còn trực tiếp đồng hành cùng người dân. Nhiều cán bộ thường xuyên xuống bản làng, trò chuyện và vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hóa, cảnh quan môi trường. Điều này giúp tạo nên sự đồng thuận, biến du lịch thành công việc chung của cộng đồng chứ không chỉ là nhiệm vụ quản lý.
Mộc Châu đã và đang triển khai hàng loạt quy hoạch phát triển phù hợp với định hướng chung của tỉnh, từ quy hoạch khu du lịch quốc gia, quy hoạch liên huyện dọc quốc lộ 6 đến quy hoạch bảo tồn hệ sinh thái nông nghiệp và các phân khu du lịch cộng đồng, nghỉ dưỡng. Đây là nền tảng để hình thành những sản phẩm du lịch đa dạng, kết hợp giữa nghỉ dưỡng cao cấp, du lịch cộng đồng và các loại hình trải nghiệm cảm giác mạnh.
Trong những năm gần đây, nhiều sản phẩm mới liên tục ra đời, tạo dấu ấn khác biệt cho du lịch Mộc Châu. Cầu kính Bạch Long, đu Zipline, đường đua F1 mini, nhà hàng tre Tabamboo, mô hình cắm trại glamping hay khách sạn đoàn tàu đã làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách. Các hoạt động gắn với nông nghiệp, như hái mận, hái đào hay tham quan đồi chè, cũng thu hút đông đảo du khách tìm đến.
Hạ tầng du lịch ngày càng được cải thiện. Hệ thống giao thông kết nối nội vùng và liên vùng được nâng cấp, tạo thuận lợi cho khách đến tham quan. Toàn tỉnh hiện có hơn 600 cơ sở lưu trú, trong đó nhiều khách sạn, resort từ 1 đến 5 sao tập trung tại Mộc Châu, góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Các dự án mới như Mộc Châu Island hay tổ hợp nghỉ dưỡng cao cấp cũng đang tạo diện mạo hiện đại hơn cho điểm đến này.
Mộc Châu đồng thời chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ trong quảng bá. Bản đồ du lịch thông minh 3D/360, ứng dụng “Mộc Châu tour” và các nền tảng trực tuyến hỗ trợ đặt phòng đã giúp nâng cao trải nghiệm của khách. Việc tổ chức chương trình tìm kiếm KOL du lịch cũng cho thấy cách tiếp cận mới mẻ trong truyền thông, đưa hình ảnh Mộc Châu lan tỏa rộng rãi hơn.
Kết quả, cơ hội và triển vọng
Những nỗ lực trên đã đem lại hiệu quả rõ rệt. Lượng khách quốc tế đến Mộc Châu tăng nhanh, có thời điểm cao gấp nhiều lần so với những năm trước. Các bản du lịch cộng đồng như Bản Áng, Tà Số, Phiêng Cành không chỉ đón khách tham quan mà còn trở thành không gian để trải nghiệm văn hóa, ẩm thực và sinh hoạt truyền thống, giúp người dân địa phương trực tiếp hưởng lợi từ chuỗi giá trị du lịch.
Tác động kinh tế được thể hiện rõ nét qua con số. Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của Sơn La đạt hơn 16.500 tỷ đồng, tăng gần 9% so với cùng kỳ. Dịch vụ, trong đó có du lịch, chiếm tỷ trọng ngày càng lớn, đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng chung. Nhiều hộ dân chuyển sang làm homestay, cung cấp dịch vụ ăn uống, tham gia hướng dẫn khách, qua đó tạo việc làm và thu nhập ổn định. Những mô hình như vườn đào Xiên Lan đón hàng nghìn khách mỗi ngày dịp Tết, thu hàng chục triệu đồng, là minh chứng cho sinh kế bền vững từ du lịch.
Tuy nhiên, Mộc Châu cũng đối diện một số thách thức. Cơ sở lưu trú cao cấp vẫn còn hạn chế, hạ tầng xử lý môi trường và cung cấp nước ở vùng xa chưa đáp ứng nhu cầu, trong khi áp lực bảo tồn văn hóa và cảnh quan ngày càng lớn khi lượng khách tiếp tục tăng. Sự cạnh tranh từ các điểm đến khác ở Tây Bắc như Sa Pa hay Mai Châu cũng đặt ra yêu cầu đổi mới liên tục.
Dẫu vậy, với định hướng phát triển rõ ràng, sự đồng hành của chính quyền và người dân cùng tiềm năng thiên nhiên vốn có, Mộc Châu đang đứng trước nhiều cơ hội để vươn xa hơn. Trong bức tranh phát triển kinh tế của Sơn La, Mộc Châu không chỉ là điểm đến giàu tiềm năng mà đã trở thành động lực quan trọng, góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh trong tương lai.
