Khu vực bên trong Vành đai 1 là một vùng địa lý được xác định bởi các tuyến đường huyết mạch như Xã Đàn, Đại Cồ Việt, Trần Khát Chân, Trần Quang Khải, Bưởi, Lạc Long Quân và khép kín vòng tròn qua các tuyến đường ven sông Hồng như An Dương Vương, Âu Cơ, Nghi Tàm, Yên Phụ, Trần Nhật Duật, Trần Quang Khải, Nguyễn Khoái.

Hiện chưa có thông tin chi tiết về diện tích khu vực này vì đây không phải là một khu vực hành chính thống nhất sau sắp xếp và có các số liệu thống kê của cơ quan chức năng. Tuy nhiên nếu sử dụng các công cụ của Hệ thống Thông tin Địa lý (GIS) để tính toán bằng cách khoanh vùng theo bản đồ các tuyến đường vành đai thì về mặt không gian, khu vực này có diện tích khoảng 31,5 km². Diện tích này chỉ chiếm 0,93% tổng diện tích toàn thành phố, một không gian nhỏ bé về mặt địa lý, nhưng được xác định là vùng lõi, mang rất nhiều điểm đặc trưng của đô thị Hà Nội.

Cũng vì Khu vực bên trong Vành đai 1 không phải là một đơn vị hành chính nên hiện chưa có con số thống kê chính thức nào về dân số tại đây. Tuy nhiên theo ước tính, khu vực này là nơi sinh sống thường xuyên của khoảng 600.000 người, chiếm khoảng 7% dân số thành phố (dân số Hà Nội năm 2025 ước tính gần 9 triệu người). Con số này được suy luận và ước tính bằng cách tổng hợp quy mô dân số của các phường mới (sau sáp nhập) nằm hoàn toàn bên trong Vành đai 1 và tỷ lệ % các phường bị Vành đai 1 cắt qua, dựa trên số liệu về sắp xếp đơn vị hành chính mới của thành phố.

Từ hai dữ liệu trên, ta có thể dễ dàng hình dung, đây là khu vực có mật độ dân số rất cao, với khoảng trên 18.412 người/km², cao gấp hơn 7 lần so với mức trung bình của toàn Hà Nội (~2.589 người/km²).

Khu vực bên trong Vành đai 1 không chỉ đông dân mà còn là một vùng kinh tế năng động của Thủ đô. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của riêng khu vực này năm 2024 ước tính vào khoảng 211.700 tỷ đồng, tương đương 8,8 tỷ USD. Con số này được tính bằng cách tổng hợp GRDP năm 2024 của quận Hoàn Kiếm trước đây (nằm gần như trọn vẹn trong vành đai) và đóng góp GRDP từ các khu vực trung tâm thương mại dịch vụ của các quận Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng cũ tương ứng với tỷ lệ diện tích nằm trong vùng cắt của các tuyến đường Vành đai 1, dựa trên cơ cấu kinh tế của từng quận cũ trước khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Giá trị kinh tế này chiếm tới 18% tổng GRDP của toàn thành phố Hà Nội và cao hơn rất nhiều tỉnh/thành phố trên cả nước. Để dễ hình dung, chúng ta sẽ làm một phép so sánh khu vực này với một số tỉnh thành phố trực thuộc trung ương. Theo số liệu GRDP các tỉnh thành do Tổng cục Thống kê công bố, quy mô kinh tế của riêng vùng lõi này trong năm 2024 gần tương đương với GRDP của cả tỉnh Nghệ An (~216.994 tỷ) lớn hơn GRDP của TP Huế (~80.967 tỷ đồng) và GRDP của tỉnh Khánh Hòa sau sáp nhập (~188.921 tỷ đồng).

Sức mạnh đó đến từ cơ cấu kinh tế dịch vụ chiếm trên 98%. Sự sôi động này được thể hiện qua khoảng 75.000 doanh nghiệp và 60.000 hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động, theo số liệu tổng hợp từ cổng thông tin đăng ký kinh doanh của các đơn vị hành chính trên địa bàn.

Hiện chưa có các khảo sát và con số thống kê chính thức về lượng xe máy được đăng ký có trong khu vực Vành đai 1. Tuy nhiên theo ước tính, người dân thường trú trong khu vực này đang sở hữu khoảng 400.000 xe máy. Con số này được suy luận bằng cách lấy dân số ước tính (~600.000 người) nhân với tỷ lệ sở hữu xe máy đã qua điều chỉnh cho khu vực trung tâm (khoảng 0,7 xe/người, vốn thấp hơn một chút so với mức trung bình toàn thành phố).

Chưa có một khảo sát nào thống kê chính xác tổng chiều dài mạng lưới đường ngõ giao thông tại khu vực bên trong Vành đai 1. Tuy nhiên, dựa trên phương pháp ước tính mật độ đường giao thông và các công cụ GIS phân tích bản đồ, chúng ta hoàn toàn có thể tính toán được trong khu vực này có khoảng 450 km đường bao gồm tất cả các loại hình đường sá, từ các đường lớn tới ngõ nhỏ. Theo các nghiên cứu về quy hoạch đô thị của Hà Nội, tỷ lệ đất dành cho giao thông chỉ chiếm 8-9% tổng diện tích, trong khi tiêu chuẩn cho đô thị trung tâm phải là 20-26%.

Khoảng 400.000 xe máy trên 450km đường giao thông sẽ tạo ra một áp lực giao thông rất lớn. Tuy nhiên, gánh nặng thực sự không chỉ đến từ bên trong. Theo số liệu được công bố trong các báo cáo của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội và Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông Vận tải phục vụ cho đề án phân vùng giao thông, mỗi ngày có từ 1,1 đến 1,3 triệu lượt phương tiện cơ giới vãng lai đi vào, đi ra và đi qua khu vực này. Sự vận động của đời sống và kinh tế với thương mại và dịch vụ là chủ đạo trong khu vực này phụ thuộc rất nhiều vào lưu thông bằng xe máy.

Theo dữ liệu từ Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng Hà Nội (HPTC), có khoảng 110 tuyến xe buýt đi qua khu vực thông qua hơn 600 điểm dừng đỗ nằm rải rác bên trong khu vực Vành đai 1.

Hệ thống đường sắt đô thị (Metro), tính đến tháng 7 năm 2025, đóng góp 2 tuyến đang vận hành là Tuyến 2A (Cát Linh - Hà Đông) và Tuyến 3 (Nhổn - Ga Hà Nội). Theo bản đồ mạng lưới, có 8 nhà ga nằm trực tiếp bên trong hoặc trên ranh giới Vành đai 1 (Ga Cát Linh, Ga Hà Nội, Trần Hưng Đạo, Cửa Nam, Điện Biên Phủ, Văn Miếu, Kim Mã, Cầu Giấy).

Về năng lực, theo số liệu vận hành do các đơn vị quản lý công bố, toàn mạng lưới xe buýt Hà Nội vận chuyển khoảng 1,2 triệu lượt khách/ngày, trong khi hai tuyến metro vận chuyển khoảng 150.000 - 180.000 lượt/ngày. Dù vậy, một "khoảng trống năng lực" khổng lồ vẫn hiện hữu khi so sánh con số này với hơn 1 triệu lượt di chuyển bằng xe máy cần được thay thế mỗi ngày trong khu vực bên trong Vành đai 1

***

Một không gian chỉ chiếm 0,93% diện tích, nhưng là nơi ở của 7% dân số và tạo ra 18% giá trị kinh tế cho thành phố, đang chuẩn bị có những thay đổi đáng kể về giao thông khi các chính sách mới được áp dụng dựa trên hàng loạt những tính toán khoa học về sự cân bằng giữa mục tiêu phát triển đô thị hiện đại và nhịp sống đời thường của người dân.

Đáp án trong bài toán giao thông trong khu vực Vành đai 1 sẽ định hình bộ mặt giao thông của Thủ đô trong nhiều thập kỷ tới.