Tính thời đại trong vở kịch 'Tôi và chúng ta'
"Tôi và chúng ta" trở lại sân khấu kịch sau 40 năm
Ra mắt lần đầu năm 1985, "Tôi và chúng ta" của cố nhà viết kịch Lưu Quang Vũ đã gây tiếng vang lớn, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng. Vở kịch phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Việt Nam thời kỳ bao cấp, phê phán tư duy quan liêu, bảo thủ và khơi dậy khát vọng đổi mới. Không chỉ gây ấn tượng mạnh mẽ với công chúng, vở diễn còn để lại nhiều cảm xúc cho những diễn viên đầu tiên diễn vở diễn kinh điển này.
NSND Hoàng Cúc - vai “Thanh” trong vở diễn “Tôi và chúng ta” năm 1985 chia sẻ: "Tôi nhớ rằng có khi một ngày diễn đến ba suất nhưng mọi người vẫn khóc, tôi cũng khóc. Sự thổn thức đó như một bản anh hùng ca chứ không mang tính bi lụy".
"Hồi đó, tinh thần khủng khiếp như thế, vì khi chúng tôi đã làm được điều gì để mang đến cho khán giả và được khán giả công nhận thì không còn gì hạnh phúc hơn. Vậy nên khán giả của vở kịch cách đây 40 năm mang lại cho chúng tôi cảm xúc không thể có được lần thứ hai", NSND Tiến Đạt - vai “quản đốc Trương” trong vở diễn “Tôi và chúng ta” năm 1985 xúc động nói.
Chất liệu trong "Tôi và chúng ta" đã từng xuất hiện cách đây hàng chục năm, và nay, các thế hệ nghệ sĩ của Nhà hát Kịch Hà Nội đã và sẽ đưa chúng ta quay lại bối cảnh đó. Tuy nhiên, với mỗi diễn viên, mỗi thời kỳ xã hội, cảm xúc mà khán giả có được sẽ khác nhau.
NSND Thu Hà - vai “Thanh” trong vở diễn “Tôi và chúng ta” năm 2003 cho hay: "Ở cảnh cuối, tôi thật sự rất xúc động. Có lẽ nhân vật Thanh đã rất mãn nguyện vì những ấm áp, những thay đổi xung quanh đã được như mong muốn và ước vọng của nhà máy. Tôi đã diễn rất nhiều cảnh như vậy, nhưng với tôi, vai Thanh lúc bấy giờ rất ý nghĩa".
Trong bối cảnh đất nước đang chuyển mình mạnh mẽ với tinh thần đổi mới, sáng tạo và khát vọng vươn xa, "Tôi và chúng ta" một lần nữa trở lại sân khấu, mang theo thông điệp xuyên thời gian, rằng “cái mới có thể tạm thời thất bại, nhưng cuối cùng nhất định sẽ thắng".
Lần trở lại sân khấu năm 2025, vở kịch được dàn dựng bởi NSND Trung Hiếu – Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội, hứa hẹn mang đến một phiên bản mới, vừa giữ được thông điệp của tác giả, vừa bắt nhịp với hơi thở của thời đại.
NSND Trung Hiếu – Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội cho biết bản thân rất vui và tự hào khi được đi cùng vở kịch từ khi là diễn viên cho đến vai trò là đạo diễn. Ông mong muốn làm mới vở diễn, để nó luôn có sức hút với mọi người, ngay cả ở thời hiện đại.
Tính thời đại của vở kịch “Tôi và chúng ta”
Vở kịch “Tôi và chúng ta” trực diện phản ánh xung đột giữa các nguyên tắc, quy chế và phương thức sản xuất cũ cản trở sự phát triển, những tư duy và cách làm mới, thử nghiệm mới, đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội. Đây là một cuộc đấu tranh gay gắt, đòi hỏi những người có trí tuệ và dám nghĩ, dám làm.
NSND Tiến Thọ - nguyên Chủ tịch Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam chia sẻ: "Tôi nghĩ rằng đó là cáo trạng chung cho hiện tượng quan liêu, bao cấp. Trong đó, những câu nói của Lưu Quang Vũ như những lát cắt chạm đến suy nghĩ của người xem. Xung đột mạnh nhất là sự muôn thuở giữa cái cũ và cái mới trong nhận thức của con người, của cơ chế trong xã hội".
Vở diễn được Nhà hát Kịch Hà Nội đưa trở lại sân khấu lần thứ ba bởi dàn diễn viên trẻ, tài năng, thổi một luồng gió mới cho từng nhân vật vốn đã rất quen thuộc với nhiều thế hệ khán giả. Đặc biệt, bối cảnh của đất nước đang trong kỷ nguyên mới với hy vọng đổi mới mạnh mẽ để phát triển, vở diễn như một tiếng chuông thức tỉnh trong một xã hội đang khát khao vươn lên nhưng vẫn đâu đó còn sự dè dặt, ngại ngần. Như một tấm gương phản chiếu thực tại, đổi mới không chỉ là khẩu hiệu, mà là hành động, là dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm.
"Tác giả Lưu Quang Vũ viết vở kịch từ năm 1985, nhưng đến năm 2025, tính thời sự vẫn rất nóng hổi, đúng thời điểm cả nước trong giai đoạn đổi mới, trong kỷ nguyên phát triển", nghệ sĩ Thanh Tùng – vai “Trần Khắc” cho hay.
Tư duy ủng hộ đổi mới trong các tác phẩm của Lưu Quang Vũ
“Nếu tất cả đều im lặng, thì ai sẽ lên tiếng?” – đó không chỉ là một câu thoại trong vở kịch "Tôi và chúng ta" mà còn là tâm niệm sáng tác của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Trong giai đoạn giao thời, khi đất nước đang bước ra khỏi bóng tối của cơ chế bao cấp, bắt đầu cuộc cải tổ toàn diện với tinh thần “nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật”, những tác phẩm của Lưu Quang Vũ như một dòng chảy thẳng thắn, táo bạo nhưng đầy nhân văn. Ông không chỉ viết kịch, ông còn là người dự báo tương lai bằng ngôn ngữ sân khấu.
NSND Tiến Thọ - nguyên Chủ tịch Hội nghệ sĩ sân khấu Việt Nam chia sẻ, thời kỳ đổi mới đòi hỏi những nhận thức mới. Những người văn, nghệ sĩ phải sáng tác sao để cập nhật, nói được những điều mà khán giả mong đợi.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Lưu Quang Vũ cổ vũ cho sự đổi mới phải kể đến như: "Tôi và chúng ta" (sáng tác năm 1984); "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" (sáng tác năm 1981); "Lời thề thứ 9" (sáng tác năm 1988); "Tin ở hoa hồng" (sáng tác năm 1982); "Bệnh sĩ" (sáng tác năm 1988).
Tư duy đổi mới trong tác phẩm của Lưu Quang Vũ không chỉ là tiếng nói phản biện mà còn là một niềm tin bền bỉ, rằng con người có thể thay đổi, xã hội có thể tiến lên nếu dám đối diện với sự thật và hành động. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới – với công nghệ, toàn cầu hóa và những thách thức chưa từng có – tư tưởng đó vẫn vẹn nguyên giá trị.
Gần 4 thập kỷ trước, đất nước bước vào công cuộc Đổi mới, chuyển từ chế độ bao cấp sang cơ chế thị trường. Ngày nay, đứng trước yêu cầu của thời đại, theo quan điểm của Tổng bí thư Tô Lâm, Việt Nam tiếp tục tiến hành một cuộc cách mạng mới, mạnh mẽ hơn trong tư duy, nhận thức và cách làm của toàn Đảng, toàn dân hướng tới mục tiêu lớn hơn: Xây dựng đất nước cường thịnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Trước bối cảnh đó, báo chí, văn học nghệ thuật trong đó có sân khấu đóng vai trò quan trọng. Nhiều tác phẩm sân khấu như kịch nói, chèo, cải lương... trải qua nhiều đổi thay nhưng vẫn giữ nguyên hơi thở đương đại khi đặt vào trong bối cảnh đất nước chuyển động, sẵn sàng tư duy và tâm thế để bước vào kỷ nguyên mới, vận hội mới.
Thực hiện chỉ đạo, định hướng của Ban Tuyên giáo và Dân vận thành ủy Hà Nội Đài phát thanh và Truyền hình Hà Nội phối hợp với các đơn vị nghệ thuật Trung ương và Thành phố triển khai chương trình “Sân khấu truyền hình” với những tác phẩm đặc sắc thuộc các loại hình kịch nói, chèo, tuồng, cải lương… phát sóng định kỳ hàng tháng trên các nền tảng của Đài Hà Nội.
Chương trình sẽ mở ra một không gian mới để khán giả có thể tiếp cận và thưởng thức nghệ thuật, góp phần giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa dân tộc.
Chỉ 40 năm cuộc đời ngắn ngủi nhưng Lưu Quang Vũ đã khiến trái tim nhiều người thổn thức với những tác phẩm kịch và thơ đầy tuyệt mỹ. Ông là người dự báo tương lai bằng 'ngôn ngữ sân khấu'.
Vở kịch kinh điển “Tôi và chúng ta” của cố nhà viết kịch Lưu Quang Vũ sẽ được công diễn vào ngày 1/6, mở màn cho chương trình "Sân khấu Truyền hình" của Đài Hà Nội.
Lễ hội Du lịch Hà Nội 2025 với chủ đề “Trải nghiệm Hà Nội 2025” đang diễn ra tại Khu Di sản Văn hóa thế giới Hoàng thành Thăng Long. Sự kiện là dịp để quảng bá hình ảnh Thủ đô, tôn vinh giá trị di sản, tạo sức hút du khách trong nước, quốc tế đến tham quan và tìm hiểu về tinh hoa văn hóa của Hà Nội.
Lễ hội Pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng sẽ khai mạc vào tối 31/5 với màn so tài giữa đội chủ nhà Đà Nẵng Việt Nam và đội đương kim vô địch Phần Lan.
Với chủ đề “Trải nghiệm Hà Nội 2025”, Lễ hội Du lịch Hà Nội năm nay mở rộng quy mô với nhiều hoạt động mới lạ, phong phú, đặc sắc.
Tết Đoan Ngọ 5/5 Âm lịch hàng năm được xem là nét đẹp văn hóa lâu đời của nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam.
0