Đức đối mặt với nhiều thách thức trước thềm bầu cử

Các thách thức lớn trước thềm bầu cử 

Năm 2025, Đức đứng trước nhiều thách thức lớn cả về kinh tế, chính trị và an ninh. Viện nghiên cứu Handelsblatt cảnh báo, nền kinh tế Đức đang trên đà suy thoái dài nhất sau Thế chiến thứ hai. Trong đó, năm 2025 được dự báo là năm thứ ba suy giảm liên tiếp.

Việc Đức từ bỏ khí đốt giá rẻ từ Nga và chuyển sang sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng của Mỹ với chi phí cao hơn, đã đẩy giá năng lượng lên mức đáng lo ngại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất và công nghiệp. Nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa hoặc phá sản, trong đó có cả những tập đoàn lớn như Volkswagen.

Trước tình hình này, Đảng Xanh kêu gọi tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo để giảm chi phí năng lượng, trong khi các đảng bảo thủ ủng hộ giảm phí lưới điện, thậm chí xem xét lại việc đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân, đề xuất giảm gánh nặng thuế cho doanh nghiệp và người lao động có thu nhập thấp. Đảng cực hữu AfD đề nghị quay lại mua khí đốt từ Nga và ngừng tài trợ cho năng lượng tái tạo. Trong khi đó, Đảng Dân chủ xã hội (SPD) của Thủ tướng Olaf Scholz đề xuất tăng thuế đối với người giàu và giảm thuế cho các doanh nghiệp đầu tư. SPD cho rằng, chiến lược này sẽ vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vừa giữ được sự cân bằng tài chính.

Vấn đề nhập cư cũng thu hút sự quan tâm đặc biệt của cử tri Đức, đặc biệt sau một loạt các cuộc tấn công bạo lực gần đây. Điều này đã làm dấy lên nhiều lời kêu gọi tăng cường các biện pháp an ninh và chính sách nhập cư cứng rắn, bao gồm cả xử lý các yêu cầu tị nạn. Các chính trị gia từ nhiều đảng phái đã cam kết hành động kiên quyết để giải quyết vấn đề này.

Ngoài vấn đề kinh tế và nhập cư, những phát ngôn gây tranh cãi của tỷ phú Mỹ Elon Musk, khi ông nhiều lần công khai ủng hộ đảng cực hữu AfD, đã làm cuộc đua năm nay trở nên phức tạp hơn.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết, ông coi việc tỷ phú Elon Musk ủng hộ phe cực hữu là không thể chấp nhận, trong khi nhiều chính trị gia khác gọi các tuyên bố của tỷ phú Elon Musk là sự can dự nghiêm trọng vào nền chính trị Đức. Hàng nghìn người dân Đức đã xuống đường tuần hành để phản đối phe cực hữu trước thềm bầu cử.

Chính trị phân cực ở Đức

Cuộc bầu cử ngày 23/2 không chỉ là cơ hội để cử tri lựa chọn chính phủ mới, mà còn là dịp để đánh giá lại những chính sách và lựa chọn của Đức trong bối cảnh chính trị đầy biến động. Các đảng đối lập như đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo (CSU) và đảng cực hữu AfD đang gia tăng ảnh hưởng, trong khi sự ủng hộ dành cho liên minh cầm quyền đang suy giảm nghiêm trọng. Đây là một thách thức lớn đối với chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz, khi tình hình chính trị hiện tại trở nên khó lường hơn bao giờ hết.

Trước thềm cuộc bầu cử cuối tháng 2, Đức đang đối mặt với một tình hình chính trị đầy bất ổn. Liên minh cầm quyền hiện tại, bao gồm đảng Dân chủ xã hội (SPD), đảng Xanh và đảng Dân chủ tự do (FDP), do Thủ tướng Olaf Scholz lãnh đạo, đang gặp khó khăn trong việc duy trì sự tín nhiệm của công chúng.

Đảng SPD, dù là lực lượng chính trị lâu đời nhất của Đức, đã tụt lại phía sau trong các cuộc thăm dò, cả về mức độ tín nhiệm đối với đảng và cá nhân Thủ tướng Olaf Scholz. Dù ông Scholz vẫn được đề cử tiếp tục làm ứng cử viên thủ tướng, sự giảm sút này tạo ra một thách thức lớn cho đảng SPD trong việc giữ vững vị trí của mình.

Trong khi đó, đảng Xanh, dưới sự lãnh đạo của Phó Thủ tướng Robert Habeck, cũng tham gia cuộc đua thủ tướng nhưng không tạo được đột phá, khi tỷ lệ ủng hộ của đảng này chỉ khoảng 10%. Đảng FDP, đối diện với nguy cơ không đạt ngưỡng 5% cần thiết để vào Quốc hội, càng làm tăng khả năng liên minh cầm quyền không thể tiếp tục duy trì sau bầu cử.

Ngược lại, các đảng đối lập như CDU/CSU và đảng cực hữu AfD lại đang gia tăng mạnh mẽ. CDU/CSU, dưới sự lãnh đạo của ông Friedrich Merz, vẫn giữ vị trí dẫn đầu trong các cuộc thăm dò và đang có cơ hội lớn để thành lập một liên minh đa số sau bầu cử. Ông Merz, người trước đây từng bị cựu Thủ tướng Angela Merkel loại khỏi chính trường, hiện đang tập trung vào việc tái thiết CDU/CSU thành một lực lượng chính trị mạnh mẽ hơn.

AfD, với lập trường cực hữu và chống nhập cư, hiện đang đạt tỷ lệ ủng hộ khoảng 19-20%, trở thành đảng lớn thứ hai. Trong cuộc bầu cử năm nay, dù AfD đã lần đầu tiên đề cử lãnh đạo đảng này- bà Alice Weidel làm ứng cử viên thủ tướng, nhưng AfD vẫn bị cô lập về mặt chính trị khi các đảng truyền thống từ chối hợp tác.

Cùng với đó, đảng BSW do bà Sahra Wagenknecht thành lập vào năm 2024, đang thu hút sự chú ý lớn, đặc biệt tại miền Đông Đức. Đảng này kết hợp chính sách kinh tế cánh tả, quan điểm bảo thủ về nhập cư và lập trường thân Nga, tạo ra một lựa chọn mới mẻ, gây thách thức cho các đảng truyền thống.

Trước tình hình chính trị phân mảnh, khả năng Đức đạt được một chính phủ ổn định sau bầu cử sẽ phụ thuộc vào các cuộc đàm phán liên minh kéo dài. Mặc dù CDU/CSU có cơ hội lớn để thành lập chính phủ mới, nhưng họ sẽ cần sự hỗ trợ từ đảng Xanh hoặc SPD để đạt được đa số.

Cuộc bầu cử sắp tới được xem là dịp để đánh giá lại những vấn đề quan trọng đang ảnh hưởng sâu rộng đến nước Đức, từ biến đổi khí hậu, nhập cư đến sự cạnh tranh chiến lược trong Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, việc tìm kiếm một sự đồng thuận giữa các đảng phái chính trị, đặc biệt là khi các quan điểm và lợi ích của họ có sự phân hóa sâu sắc, sẽ là một thách thức lớn đối với nền chính trị Đức trong thời gian tới.

Tác động đến Ukraine

Cuộc bầu cử ngày 23/2 không chỉ ảnh hưởng đến tương lai chính trị của nước Đức, mà còn có những tác động sâu rộng đến Ukraine. Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn và sự hỗ trợ quân sự từ phương Tây đóng vai trò ngày càng quan trọng, kết quả cuộc bầu cử sắp tới sẽ định hình chiến lược của Đức đối với cuộc xung đột này. Liệu Đức sẽ tiếp tục duy trì lập trường ủng hộ Ukraine, hay sẽ có những thay đổi trong chính sách đối ngoại? Với vai trò là nền kinh tế đầu tàu của châu Âu, bất kỳ sự thay đổi nào từ Đức cũng sẽ có tác động lan tỏa đến toàn bộ khu vực.

Cuộc xung đột kéo dài ba năm qua tại Ukraine vẫn là một vấn đề then chốt đối với các đảng chính trị ở Đức. Các đảng lớn đều cam kết hỗ trợ hoàn toàn Ukraine và mở rộng các lệnh trừng phạt đối với Nga cho đến khi có thể diễn ra các cuộc đàm phán hòa bình trên cơ sở bình đẳng. Về nguyên tắc, họ cũng ủng hộ việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Một điểm gây chia rẽ giữa các đảng là vấn đề cung cấp tên lửa hành trình Taurus, loại tên lửa có tầm bắn lên tới 500 km, có thể giúp Ukraine tăng cường khả năng tấn công Nga. Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) và đảng Dân chủ tự do (FDP) đã cam kết cung cấp loại tên lửa này và nhận được sự ủng hộ từ đảng Xanh. Trong khi đó, đảng Dân chủ Xã hội (SPD), dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Olaf Scholz, ủng hộ việc giữ thái độ thận trọng, cho rằng việc cung cấp vũ khí cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh bị kéo vào cuộc xung đột.

Đảng AfD và BSW, hai đảng có quan điểm thân Nga, lại ủng hộ các cuộc đàm phán hòa bình ngay lập tức và đảo ngược các lệnh trừng phạt đối với Nga. Mặc dù quan điểm này không có khả năng tác động lớn đến chính sách hiện tại, nhưng nó lại phản ánh một bộ phận dân số, đặc biệt là ở Đông Đức, nơi có thiện cảm với Nga.

Theo các cuộc thăm dò gần đây, đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) đang dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ khoảng 31%, trong khi Đảng AfD cũng ghi nhận sự gia tăng đáng kể với khoảng 20,5%. Tuy nhiên, phần lớn cử tri Đức phản đối liên minh với AfD, điều này cho thấy khả năng hình thành một liên minh giữa CDU và AfD là rất thấp.

Do đó, theo các chuyên gia, trong số nhiều kịch bản có thể xảy ra sau cuộc bầu cử, một liên minh giữa CDU và đảng Xanh được coi là kịch bản tích cực nhất cho Ukraine. Nếu liên minh này hình thành, khả năng Đức tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine sẽ được củng cố. Ngược lại, nếu AfD có vai trò lớn hơn trong Quốc hội, điều này có thể dẫn đến sự thay đổi trong chính sách đối ngoại của Đức, làm suy yếu lập trường ủng hộ Ukraine và gây ra những thách thức cho sự đoàn kết trong EU đối với cuộc xung đột này.

Chỉ còn chưa đầy 3 tuần trước ngày bầu cử, các ứng viên và đảng phái chính trị tại Đức vẫn đang tăng cường vận động để thu hút lá phiếu cử tri. Tuy nhiên, một điều đáng chú ý là chưa có ứng viên Thủ tướng nào nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ. Theo giới quan sát, đây là điều chưa từng có trong các chiến dịch bầu cử tại Đức kể từ năm 1998. Việc không đảng nào có khả năng giành đa số tuyệt đối báo hiệu một bối cảnh chính trị phân cực sâu sắc, có thể dẫn đến nhiều tuần đàm phán gay gắt để thành lập chính phủ liên minh sau bầu cử. Liệu đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) có thể trở lại nắm quyền sau thời gian dài đối lập hay không?Liệu Đảng cực hữu AfD có thể tiếp tục mở rộng ảnh hưởng? Chính phủ mới có đủ năng lực để giải quyết các thách thức về kinh tế, an ninh và nhập cư hay không? Tất cả sẽ được quyết định vào ngày 23/2 tới đây.