Trao quyền cấp xã, tăng hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia
Nhiều đại biểu đồng thuận cao với đề xuất hợp nhất ba chương trình thành một chương trình tổng thể, nhằm khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chính sách, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư, đặc biệt tại các vùng khó khăn.
Sáng 5/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn đến năm 2035, tập trung vào ba nội dung: xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhiều đại biểu đồng thuận cao với đề xuất hợp nhất ba chương trình thành một chương trình tổng thể, nhằm khắc phục tình trạng phân tán nguồn lực, chồng chéo chính sách, đồng thời nâng cao hiệu quả đầu tư, đặc biệt tại các vùng khó khăn.
Đại biểu Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị) bày tỏ lo ngại về cơ cấu huy động vốn cho giai đoạn 2026 – 2030 khi tỷ lệ vốn Trung ương còn thấp, trong khi yêu cầu đối ứng từ địa phương và người dân khá cao, khó khả thi với các tỉnh nghèo, thường xuyên chịu thiên tai. Nếu vẫn duy trì cách đầu tư nhỏ lẻ, dàn trải như trước, nhiều chỉ tiêu đề ra sẽ khó đạt được. Vì vậy, đại biểu kiến nghị cần xây dựng các dự án quy mô lớn về nước sạch, đất ở, đất sản xuất, đồng thời bổ sung hợp phần riêng cho tái định cư, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu.
Cùng quan điểm ủng hộ hợp nhất chương trình, đại biểu Hà Sỹ Huân (đoàn Thái Nguyên) đánh giá đây là giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng nhiều đầu mối, thủ tục hành chính phức tạp. Tuy nhiên, quy định ngân sách địa phương phải bảo đảm tới 80% tổng nguồn lực sẽ tạo áp lực lớn cho các tỉnh miền núi, vùng dân tộc thiểu số – nơi khả năng cân đối ngân sách còn hạn chế. Đại biểu đề nghị tăng tỷ trọng ngân sách Trung ương để thể hiện rõ vai trò chủ đạo, dẫn dắt. Đồng thời, cần cụ thể hóa các tiêu chí phân bổ vốn, tránh tình trạng cào bằng.
Về phân cấp, các đại biểu thống nhất cần trao mạnh thẩm quyền cho cấp xã – cấp trực tiếp nắm rõ điều kiện thực tiễn – trong tổ chức thực hiện, còn cấp tỉnh giữ vai trò định hướng, giám sát và hỗ trợ kỹ thuật, nhằm tăng tính chủ động và hiệu quả của chương trình.
Đại biểu Tráng A Dương (đoàn Tuyên Quang) đề xuất điều chỉnh lại một số hợp phần để bảo đảm tính thống nhất và liên tục của chính sách dân tộc. Theo đó, nội dung phát triển nông – lâm nghiệp bền vững, gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập người dân nên giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý. Trong khi đó, các hạng mục hạ tầng thiết yếu như đường, điện, nước, đất ở, đất sản xuất và ổn định dân cư cần tập trung về hợp phần dành riêng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhằm cải thiện điều kiện sống cho người dân vùng sâu, vùng xa một cách bền vững.
