ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Trong khuôn khổ sự kiện Techfest 2025, Diễn đàn Chính sách quốc gia “Hợp tác quốc tế về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo” do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với UBND thành phố Hà Nội đã được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 13/12. Diễn đàn là dịp để chia sẻ các mô hình hợp tác đầu tư ba bên đã được triển khai thành công tại nhiều quốc gia, qua đó thúc đẩy kết nối, huy động nguồn lực, thu hút công nghệ và giải quyết các bài toán phát triển trong bối cảnh chuyển đổi kép và phát triển bền vững.

Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên của cả nước

Phát biểu tại diễn đàn, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trương Việt Dũng nhấn mạnh vai trò tiên phong của Thủ đô trong việc thử nghiệm, triển khai các cơ chế mới nhằm thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, trong đó trọng tâm là việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Hà Nội – công cụ tài chính then chốt để chuyển hóa ý tưởng sáng tạo thành tăng trưởng thực chất.

Cụ thể, trên cơ sở Luật Thủ đô (sửa đổi), ngày 29/9/2025, Hà Nội đã đồng bộ ban hành 6 nghị quyết, bao trùm đầy đủ các khâu của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Các chính sách này bao gồm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho công nghệ mới; chính sách khoa học và công nghệ theo hướng đặt hàng, khoán chi đến sản phẩm cuối; hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với mức hỗ trợ lên tới 70% chi phí thuê chuyên gia, tư vấn; thành lập Sàn Giao dịch Công nghệ Hà Nội với các cơ chế hỗ trợ thử nghiệm, xúc tiến, định giá và sở hữu trí tuệ; vận hành Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội theo mô hình đối tác công – tư (PPP), đóng vai trò điều phối kết nối nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa.

Đặc biệt, điểm nhấn quan trọng trong chuỗi chính sách này là việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm Hà Nội, với quy mô tối đa 1.200 tỷ đồng, trong đó ngân sách Nhà nước tham gia tối đa 49%. Theo Phó Chủ tịch Trương Việt Dũng, quỹ được thiết kế như một “điểm nối” then chốt giữa chính sách công, thị trường vốn và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, lấy vốn nhà nước làm “vốn mồi” để thu hút mạnh mẽ các nguồn lực xã hội.

Trong bối cảnh yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng ngày càng rõ nét, ông Trương Việt Dũng cho rằng Quỹ đầu tư mạo hiểm là công cụ tài chính đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế đổi mới sáng tạo. Với đặc thù doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tỷ trọng lớn, năng động nhưng hạn chế về vốn dài hạn và khả năng chịu rủi ro, quỹ sẽ giúp các ý tưởng tiềm năng vượt qua giai đoạn khởi đầu nhiều rủi ro, chuyển hóa sáng tạo thành năng suất, quy mô và tăng trưởng bền vững, đóng góp trực tiếp vào năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) của nền kinh tế.

Từ kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là các hệ sinh thái khởi nghiệp thành công trên thế giới, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho rằng đổi mới sáng tạo chỉ có thể phát triển khi xã hội cho phép thử nghiệm và có cơ chế hấp thụ rủi ro một cách văn minh, có kiểm soát. Trong đó, các quỹ đầu tư mạo hiểm giữ vai trò trung tâm trong việc phân bổ và quản trị rủi ro thông qua các thiết chế thị trường.

Khẳng định trách nhiệm của Thủ đô, Phó Chủ tịch Trương Việt Dũng cho biết Hà Nội sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành Trung ương để triển khai hiệu quả các cơ chế mới, đồng thời không ngừng hoàn thiện môi trường đầu tư, hạ tầng đổi mới sáng tạo và năng lực thực thi ở cấp địa phương. Hà Nội mong muốn trở thành không gian thể chế mở, thị trường đủ lớn và đối tác đáng tin cậy cho các nhà đầu tư và startup trong nước, quốc tế, sẵn sàng đồng hành dài hạn để biến ý tưởng sáng tạo thành giá trị thực cho xã hội.

Chuyên gia hiến kế hút vốn mạo hiểm quốc tế vào khởi nghiệp Việt

Phát biểu tại diễn đàn, ông David Lewis – Chủ tịch kiêm CEO Energy Capital Việt Nam cho rằng, những biến động toàn cầu đang làm thay đổi sâu sắc các xu hướng đầu tư và Việt Nam cũng nằm trong dòng chảy đó. Theo ông, Việt Nam đang thúc đẩy mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với các chính sách ngày càng cởi mở, thông thoáng, tạo nền tảng thuận lợi để thu hút dòng vốn đầu tư mới.

Ông David Lewis nhấn mạnh, các quỹ đầu tư không chỉ đóng vai trò cung cấp nguồn lực tài chính mà còn gắn chặt với định hướng và chính sách quốc gia. Trong mô hình hợp tác công – tư, Nhà nước giữ vai trò cấp vốn hạt giống ban đầu, qua đó tạo tín hiệu và định hình chiến lược tham gia của các nhà đầu tư. “Những nghị quyết, nghị định được ban hành thời gian qua thể hiện rõ cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy đầu tư, đặc biệt là sẵn sàng chia sẻ và chấp nhận rủi ro. Đây là bước tiến quan trọng để Việt Nam thu hút mạnh mẽ hơn nguồn vốn từ khu vực tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài”, ông nói.

Đề cập đến các giải pháp thúc đẩy đầu tư mạo hiểm, ông David Lewis cho rằng Nhà nước cần sớm triển khai cơ chế sandbox dành cho các quỹ đầu tư, đồng thời tạo lập thị trường để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn. Bên cạnh đó, cần có các ưu đãi tài chính, nhất là chính sách thuế và cơ chế ưu tiên cho nhà đầu tư nước ngoài, nhằm định hướng và dẫn dắt dòng vốn quốc tế vào Việt Nam.

Cùng chia sẻ quan điểm, ông Samuel Ang, Giám đốc khu vực ASEAN của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện và nuôi dưỡng các doanh nghiệp có tiềm năng trở thành “kỳ lân”. Theo ông, trong hàng nghìn startup, chỉ cần một doanh nghiệp tăng trưởng nhanh cũng có thể tạo ra tới 40% cơ hội việc làm cho xã hội.

Đại diện ADB cho biết, các doanh nghiệp có khả năng trở thành “kỳ lân” thường hoạt động trong những lĩnh vực công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, năng lượng xanh… Đây là những doanh nghiệp trẻ, có mục tiêu rõ ràng, tư duy táo bạo và giải quyết được các vấn đề thực tiễn. Từ đó, ông Samuel Ang khuyến nghị các địa phương cần chủ động xây dựng danh sách các doanh nghiệp tiềm năng, tiến hành sàng lọc, đánh giá và huy động các nguồn quỹ phù hợp, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Lần đầu tiên Việt Nam có Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh cho biết, xu hướng chung trên thế giới hiện nay là các quốc gia đều lấy đổi mới sáng tạo làm nền tảng cho phát triển khoa học công nghệ và tăng trưởng bền vững. Với Việt Nam, ông khẳng định không còn con đường nào khác nếu muốn phát triển kinh tế – xã hội nhanh và bền vững, đặc biệt trong bối cảnh đặt mục tiêu tăng trưởng hai con số, ngoài việc dựa vào khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh, trong dự thảo chiến lược đang được xây dựng, Việt Nam được xác định là quốc gia “toàn dân khởi nghiệp”, nơi mọi tổ chức, cá nhân đều có thể khởi nghiệp dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Để hiện thực hóa mục tiêu này, vai trò của doanh nghiệp khởi nghiệp, các startup và đặc biệt là các quỹ đầu tư mạo hiểm có ý nghĩa then chốt.

Ông cho biết, lần đầu tiên Việt Nam thành lập các Quỹ đầu tư mạo hiểm ở cả cấp quốc gia và địa phương. Trong đó, Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia cho phép sự tham gia của các tổ chức, cá nhân cùng với nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, tạo cơ chế huy động nguồn lực đa dạng cho hệ sinh thái khởi nghiệp.

Chính sách mới cũng cho phép các quỹ đầu tư mạo hiểm hoạt động theo chu kỳ dài hạn từ 10–15 năm, thay vì tính theo từng thương vụ riêng lẻ. Bên cạnh đó, quỹ được phép đầu tư vào các quỹ khác và lựa chọn “khẩu vị” đầu tư đặc thù, ưu tiên những lĩnh vực như công nghệ xanh, công nghệ chiến lược và các ngành công nghệ mới.

Đáng chú ý, Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia còn được phép đầu tư ra nước ngoài, qua đó giúp Việt Nam sớm tiếp cận và làm chủ các công nghệ tiên tiến. Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh, các Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương sẽ không cạnh tranh với các quỹ tư nhân, bởi mỗi quỹ có khẩu vị và mục tiêu khác nhau, cùng hướng tới mục tiêu chung là phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam cả về quy mô lẫn chất lượng, thu hút nguồn vốn và nhân tài trong và ngoài nước, để người Việt không phải ra nước ngoài khởi nghiệp.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng sẽ sớm hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho khởi nghiệp. Đây sẽ là lần đầu tiên các tổ chức, cá nhân và quỹ đầu tư có thể giao dịch trực tiếp với nhau trên một sàn chính thức, góp phần khắc phục những khó khăn trong hoạt động thoái vốn. Dự kiến sàn giao dịch này sẽ sớm đi vào hoạt động, qua đó hoàn thiện đầy đủ hơn hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam.

Tiếp thu các ý kiến trao đổi tại diễn đàn, Thứ trưởng Hoàng Minh cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ nghiêm túc lắng nghe, tổng hợp các đề xuất của chuyên gia, nhà đầu tư trong và ngoài nước, nhằm tiếp tục hoàn thiện chính sách, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam phát triển và hội nhập sâu rộng với thế giới.