‘Tiến về Hà Nội’ – lời dự báo kỳ diệu ngày chiến thắng
Khi nhắc đến Ngày Giải phóng Thủ đô, không thể quên ca khúc ‘Tiến về Hà Nội’ – bản hùng ca bất tử của cố nhạc sĩ Văn Cao, thắp sáng niềm tin, khát vọng và tự hào dân tộc suốt hơn bảy thập kỷ.
Hơn 70 năm qua, lời ca và giai điệu của 'Tiến về Hà Nội' vẫn vang vọng niềm vui chiến thắng và tự hào dân tộc. Nhưng ẩn sau khúc ca hào hùng ấy là một câu chuyện đầy xúc cảm về niềm tin và dự cảm nghệ thuật.
Những lời hát của ‘Tiến về Hà Nội’ vốn quen thuộc với người dân Thủ đô và cả nước. Ít ai biết, bản nhạc không được sáng tác sau ngày chiến thắng mà ra đời từ năm 1949, khi khói lửa chiến tranh vẫn còn phủ đầy non sông. Giữa những ngày kháng chiến gian khổ, nhạc sĩ Văn Cao – người nghệ sĩ có tầm nhìn lớn – đã viết nên khúc ca như một lời tiên tri bằng âm nhạc, dự cảm về ngày Hà Nội nở hoa trong tự do.
Họa sĩ Văn Thao, con trai cố nhạc sĩ Văn Cao, cho biết: “Bài hát ‘Tiến về Hà Nội’ được cha tôi sáng tác từ năm 1949, xuất phát từ mong ước được tham gia kháng chiến và niềm tin vào ngày lực lượng ta trở về giải phóng Thủ đô. Điều đặc biệt là sau này, những hình ảnh và tư tưởng ông viết ra đã dự báo chính xác sự kiện lịch sử ấy. Bài hát đã trở thành một phần của ngày Giải phóng Thủ đô, đúng như những gì ông từng viết cách đó 5 năm.”
Hình ảnh đoàn quân trở về, cờ đỏ sao vàng tung bay giữa phố phường, nhân dân hân hoan đón chào… hiện lên sống động trong tưởng tượng và niềm tin sắt son của người nhạc sĩ. Bằng âm nhạc, niềm tin ấy đã thắp sáng tinh thần cả một thế hệ, những con người chiến đấu vì ngày mai hòa bình. Và rồi, đúng như lời ca, năm năm sau, Hà Nội thật sự “đón mừng đoàn quân tiến về giữa mùa thu Hà Nội”. Khi ấy, ‘Tiến về Hà Nội’ không chỉ là bài hát, mà trở thành bản khải hoàn của dân tộc, khúc nhạc của niềm vui trọn vẹn sau chín năm kháng chiến trường kỳ.
Từ khi ra đời đến nay, ‘Tiến về Hà Nội’ vẫn vang lên trong mỗi dịp kỷ niệm Ngày Giải phóng Thủ đô 10/10. Với người Hà Nội hôm nay, ca khúc ấy không chỉ gợi nhớ trang sử vàng, mà còn nhắc họ gìn giữ niềm tự hào, khát vọng và khí phách của cha ông. Bởi như chính Văn Cao từng nói: “Âm nhạc là niềm tin, là linh hồn của dân tộc.”
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp Các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, nhận định: “Bài ca hành khúc yêu nước là mạch nguồn bất tận, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, ý chí chiến đấu và khát vọng cống hiến. Sức mạnh tinh thần ấy tiếp tục góp phần nuôi dưỡng một xã hội văn minh, phồn vinh và hạnh phúc, được đặt trên nền tảng văn hóa phát triển.”
