ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Phát biểu tại cuộc họp báo chung ở Nhà Trắng sau buổi gặp gỡ với ông Netanyahu, ông Trump cho biết họ đã “tiến rất gần, thậm chí còn hơn thế” tới một thỏa thuận hòa bình khó nắm bắt cho vùng đất Palestine. Nhưng ông cảnh báo phong trào Hồi giáo Hamas rằng Israel sẽ nhận được sự ủng hộ toàn diện từ Mỹ để thực hiện bất kỳ hành động nào cần thiết nếu lực lượng này từ chối đề xuất.

Ông Trump bước vào cuộc gặp hôm thứ Hai với mục tiêu xóa bỏ những lo ngại của ông Netanyahu về một số điều khoản. Tuy nhiên, chưa rõ chính quyền Trump và Israel đã giải quyết hết vướng mắc, bao gồm khả năng về một Nhà nước Palestine trong tương lai - điều mà ông Netanyahu kiên quyết phản đối - và vai trò của Chính quyền Palestine trong việc quản trị Gaza hậu chiến.

Kế hoạch của Mỹ gồm những điểm nổi bật nào?

Nhà Trắng đã công bố một tài liệu 20 điểm do đặc phái viên Steve Witkoff và cố vấn Trung Đông thời kỳ đầu của ông Trump, Jared Kushner, soạn thảo. Trong đó đưa ra đề xuất Israel và Hamas ngừng bắn, và trong vòng 72 giờ sau sẽ trao trả toàn bộ con tin còn lại để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine, cùng với việc rút quân Israel dần dần.

Kế hoạch cũng phác thảo một lộ trình hướng tới Nhà nước Palestine sau khi quá trình tái thiết Gaza diễn ra thuận lợi và Chính quyền Palestine tiến hành cải cách, nhưng không đưa ra chi tiết cụ thể. Câu hỏi về khả năng thành lập một Nhà nước Palestine trong tương lai - điều mà ông Netanyahu từng thề sẽ không bao giờ để xảy ra - là một trong những điểm vướng mắc chính khiến ông do dự trong việc chấp nhận sáng kiến của ông Trump, theo một nguồn tin thân cận với các cuộc đàm phán.

Theo đề xuất, Mỹ sẽ phối hợp cùng các đối tác Ả Rập và quốc tế thành lập một lực lượng ổn định tạm thời để giám sát an ninh. Gaza sẽ được quản lý không có sự tham gia của Hamas, và ban đầu Chính quyền Palestine chỉ đóng vai trò hạn chế.

Nhà Trắng cho biết, đề xuất này cũng kêu gọi thành lập một ủy ban kỹ trị Palestine tạm thời phụ trách dịch vụ hàng ngày tại Gaza. Uỷ ban này đặt dưới sự giám sát của một “hội đồng hòa bình” quốc tế do Tổng thống Donald Trump làm chủ tịch, cùng sự tham gia của cựu Thủ tướng Anh Tony Blair. 

Kế hoạch đáp ứng mục tiêu chiến tranh của Israel

Đứng cạnh ông Trump, ông Netanyahu tuyên bố: “Tôi ủng hộ kế hoạch chấm dứt chiến tranh ở Gaza, vì nó đáp ứng các mục tiêu của chúng tôi. Kế hoạch sẽ đưa toàn bộ con tin trở về, triệt phá năng lực quân sự của Hamas, chấm dứt sự cai trị chính trị của lực lượng này và bảo đảm Gaza sẽ không bao giờ còn là mối đe dọa với Israel.”

Tổng thống Mỹ cảm ơn Thủ tướng Israel “vì đã đồng ý với kế hoạch và tin tưởng rằng nếu hai quốc gia cùng hợp tác, có thể chấm dứt cảnh chết chóc và tàn phá đã kéo dài nhiều năm, nhiều thập kỷ, thậm chí hàng thế kỷ.”

Tuy nhiên, Hamas vẫn là yếu tố then chốt quyết định liệu đề xuất hòa bình của Trump có thể được triển khai hay không. Nhóm này không tham gia đàm phán và nhiều lần từ chối giải giáp, khiến tính khả thi của kế hoạch bị đặt dấu hỏi.

Theo Israel, Hamas hiện còn giữ 48 con tin, trong đó 20 người vẫn còn sống. Một quan chức sau đó cho biết Qatar và Ai Cập đã chia sẻ tài liệu với Hamas, và nhóm này nói với các bên trung gian rằng họ sẽ “xem xét thiện chí” trước khi đưa ra phản hồi.