Thủ đô Hà Nội hướng tới giao thông hiện đại, bền vững
Nhiều chuyên gia nhận định, đề án “Giao thông thông minh” sẽ là nền tảng giúp Hà Nội chuyển mình mạnh mẽ, từng bước giải quyết bài toán ùn tắc và nâng cao chất lượng đô thị.
Từ cuối năm 2024, thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định phê duyệt Đề án “Giao thông thông minh trên địa bàn Thủ đô”. Đề án hướng tới hình thành hệ thống giao thông hiện đại, đồng bộ, góp phần giải quyết các bất cập như ùn tắc, thiếu bãi đỗ, giám sát và điều hành giao thông, được triển khai theo từng giai đoạn cụ thể. Mặc dù vẫn trong bước đầu triển khai, song đề án đã được nhiều chuyên gia đánh giá cao, xem như bước định hướng quan trọng để dần chuyển mình của giao thông Thủ đô.
Mô hình giao thông thông minh là gì?
Tháng 7/2024, Hà Nội khai trương thí điểm Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông Thành phố. Với hệ thống camera ngoại vi hiện đại lắp đặt tại một số nút giao, giai đoạn đầu của đề án (2024–2027) sẽ giúp trung tâm tích hợp 9 nhóm dữ liệu như giám sát giao thông, hỗ trợ xử lý vi phạm, đo mật độ phương tiện, cảnh báo sự cố, quản lý đỗ xe... Khi hệ thống camera phủ sóng rộng hơn, hiệu quả quản lý sẽ được nâng cao. Đây là bước đi đầu tiên khi thành phố Hà Nội triển khai đề án giao thông thông minh.
GS.TS Lê Hùng Lân, Phó Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, Chủ nhiệm Đề án giao thông thông minh, cho biết: “Công tác quản lý, điều hành giúp người quản lý nắm bắt thông tin giao thông chính xác, toàn diện, kịp thời. Trên cơ sở đó, có thể đưa ra những giải pháp hợp lý nhất.”
Lộ trình và các yếu tố cấu thành giao thông thông minh
Hiệu quả này sẽ được nâng cao ở hai giai đoạn tiếp theo, từ 2028–2030 và sau 2032, khi hệ thống camera ngoại vi tăng lên 3.000 thiết bị, mở rộng khả năng thu thập dữ liệu. Bốn yếu tố cấu thành hệ thống giao thông thông minh gồm: trung tâm điều hành tích hợp đủ 12 chức năng; phương tiện giao thông được gắn thiết bị thông minh; hạ tầng hiện đại; và người dùng tiếp cận thuận tiện hơn.
GS.TS Lê Hùng Lân nhận định thêm: “Ngồi ở nhà, người dân có thể biết đi từ A tới B bằng phương tiện nào hiệu quả nhất; ngay cả khi đang di chuyển, vẫn có thể tra cứu thông tin để đảm bảo chuyến đi an toàn, giảm ùn tắc và bảo vệ môi trường.”
Ông Phan Thanh Uy, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam, cho hay: “Nếu Hà Nội triển khai hiệu quả hệ thống giao thông thông minh, chắc chắn sẽ thu hút được người dân tham gia. Người dân Thủ đô rất nhanh nhạy trong việc thích ứng với những đổi mới này.”
Hiệu quả sẽ thu hút người dân sử dụng hạ tầng
Hiện, thành phố Hà Nội cùng các sở, ngành đang nghiên cứu tổng thể trước khi triển khai chính thức đề án. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hệ thống giao thông thông minh có thể tiết kiệm tới 30% chi phí đầu tư so với mở rộng hạ tầng truyền thống. Việc ứng dụng công nghệ sẽ giúp Hà Nội cải thiện và nâng cao hiệu quả quản lý, vận hành giao thông đô thị.
Ông Khương Kim Tạo, chuyên gia giao thông, cho biết: “Áp dụng các giải pháp tiên tiến để thay thế dần mô hình lạc hậu là cách làm cần thiết. Thay vì cấm đoán, cần tạo ra những lựa chọn mới, hợp lý hơn để người dân tự điều chỉnh hành vi giao thông.”
Các chuyên gia cũng khuyến nghị, để xây dựng hệ thống giao thông thông minh, thành phố Hà Nội cần song song đầu tư hạ tầng và phân quyền hợp lý cho các đơn vị quản lý, điều hành, đồng thời thiết lập cơ chế chia sẻ, liên thông dữ liệu để tăng hiệu quả thu thập, phân tích thông tin – làm cơ sở cho các quyết sách giao thông chính xác, kịp thời.
