Thỏa thuận hạt nhân Iran chính thức sụp đổ
Iran ngày 18/10 tuyên bố nước này không còn bị ràng buộc bởi bất kỳ hạn chế nào trong chương trình hạt nhân của mình, sau khi thỏa thuận hạt nhân lịch sử kéo dài 10 năm giữa Tehran và các cường quốc thế giới chính thức hết hiệu lực.
Thỏa thuận hạt nhân, còn gọi là Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), được ký giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Nga và Trung Quốc). Theo đó, Iran hạn chế làm giàu urani để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế. Bộ Ngoại giao Iran cho biết, kể từ nay, tất cả các điều khoản và cơ chế giám sát của thỏa thuận đều chấm dứt. Tuy nhiên, Tehran khẳng định vẫn “cam kết với con đường ngoại giao”.
Thỏa thuận này rạn nứt từ năm 2018 trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump, khi Washington đơn phương rút lui và tái áp đặt trừng phạt, khiến Iran nối lại nhiều hoạt động hạt nhân bị cấm trước đây. Tháng 8 vừa qua, Anh, Đức và Pháp kích hoạt cơ chế “phục hồi” trừng phạt của Liên Hợp Quốc, chấm dứt mọi hy vọng khôi phục JCPOA.
Các chuyên gia nhận định tuyên bố mới của Tehran đánh dấu sự sụp đổ chính thức của thỏa thuận hạt nhân lịch sử này. Quan hệ giữa Iran và phương Tây ngày càng căng thẳng sau cuộc chiến 12 ngày hồi tháng 6, khi Mỹ và Israel không kích nhiều cơ sở hạt nhân tại Iran.
Đáp lại, Tehran đình chỉ hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và trục xuất các thanh tra viên. Hiện các cuộc đàm phán hạt nhân vẫn bế tắc. Dù Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố muốn đạt “một thỏa thuận hòa bình với Iran”, Tehran cho biết chỉ sẵn sàng đối thoại nếu Washington cam kết không dùng biện pháp quân sự.
