Thế giới tuần qua (8-15/10)

Với khẩu hiệu "Nước Mỹ trên hết", Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt hàng loạt mức thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu, nhằm bảo vệ và thúc đẩy sản xuất nội địa. Những biện pháp này không chỉ châm ngòi cho các cuộc chiến thương mại, mà còn làm lung lay niềm tin vào hệ thống thương mại tự do mà Mỹ từng dẫn dắt.

Tòa án Hiếp pháp Hàn Quốc ngày 4/4 đã ra phán quyết phế truất Tổng thống Yoon Suk Yeol, đánh dấu bước ngoặt chính trị quan trọng của vị Tổng thống 64 tuổi.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố kế hoạch áp thuế thương mại toàn diện đối với các đối tác thương mại của Mỹ, vấp phải sự chỉ trích của nhiều quốc gia và khu vực, gây lo ngại về nguy cơ leo thang cuộc chiến thương mại toàn cầu nếu các đối tác thương mại của Mỹ quyết định thực hiện các biện pháp đáp trả.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/4 giờ địa phương, đã công bố các biện pháp thuế quan đối ứng với các đối tác thương mại; ông Trump cũng đã ban bố tình trạng khẩn cấp kinh tế quốc gia vào cùng ngày.

Thỏa thuận đất hiếm giữa Mỹ và Ukraine vốn được lên kế hoạch ký kết vào cuối tháng 2 nhưng đã đổ bể sau cuộc tranh cãi gay gắt giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và người đồng cấp Mỹ Donald Trump. Hơn một tháng trôi qua, tương lai thỏa thuận tiếp tục mờ mịt khi cả hai bên đều cáo buộc gây khó dễ cho nhau.

Sự thay đổi liên tục về chính sách thuế quan của ông Trump khiến thị trường toàn cầu lo ngại, các nhà đầu tư đang đau đầu tính toán xem liệu Tổng thống Mỹ có ý định áp dụng thuế quan vĩnh viễn hay chỉ coi đó là công cụ để thương lượng.

Tại Myanmar, giữa đống đổ nát, đói khát và tuyệt vọng, vẫn có những câu chuyện về lòng trắc ẩn, sự kiên cường và những phép màu mong manh nhen nhóm hy vọng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nhiều lần bày tỏ ý định mua lại Greenland từ Đan Mạch, thậm chí tuyên bố không loại trừ khả năng dùng biện pháp quân sự để kiểm soát hòn đảo này.

Trận động đất lên tới 7,9 độ richter xảy ra chiều 28/3 đã gây thiệt hại kinh hoàng cho Myanmar và ảnh hưởng nghiêm trọng đến một số quốc gia láng giềng. Số người thiệt mạng đã lên tới gần 1700 và vẫn còn tăng. Tổn thất kinh tế chưa thể đo đếm được.

Anh và Pháp đang nỗ lực phối hợp với các nước châu Âu trong một nhóm gọi là “Liên minh tự nguyện” để đảm bảo an ninh cho Ukraine nếu đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga.

Vụ việc rò rỉ tin nhắn tuyệt mật vừa qua không chỉ gây rúng động giới chính trị và an ninh quốc gia Mỹ, mà còn đặt ra hàng loạt câu hỏi về quy trình bảo vệ thông tin mật của Nhà Trắng.

Đức vừa thông qua một cải cách lớn đối với quy định “phanh nợ” trong Hiến pháp, bạo tay chi hàng tỷ Euro để đầu tư cho quốc phòng.

Các cuộc hội đàm giữa các quan chức cấp cao của Nga và Mỹ tập trung giải quyết xung đột Ukraine và an ninh hàng hải ở Biển Đen kết thúc sau hơn 12 giờ.

Cuộc đối đầu giữa chính quyền Trump và ngành tư pháp ngày càng nóng lên khi Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts bảo vệ sự độc lập của ngành tư pháp, khẳng định tòa án không chịu áp lực chính trị.

Hội nghị công nghệ GTC 2025 diễn ra tại California (Mỹ) không chỉ là một sự kiện công nghệ mà còn là minh chứng cho tham vọng của NVIDIA trong việc dẫn dắt cuộc cách mạng AI toàn cầu và những xu hướng công nghệ trong tương lai.

Hai phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) đã trở về Trái đất an toàn, sau 9 tháng ngoài không gian, khép lại cuộc hành trình đầy thử thách.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 20/3 đã ký một sắc lệnh hành pháp yêu cầu Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon bắt đầu quá trình giải thể Bộ Giáo dục.

Liên minh châu Âu đã có kế hoạch tăng mạnh chi tiêu quốc phòng nhưng một số nhà lãnh đạo muốn tăng chi tiêu hơn nữa, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Quân đội Israel đã mở lại cuộc tấn công vào Dải Gaza. Động thái này chính thức tái khởi động cuộc chiến đẫm máu đã kéo dài hơn một năm qua ở Dải Gaza, khiến những nỗ lực hòa bình của các bên trung gian sụp đổ và triển vọng về một lệnh ngừng bắn lâu dài ở Gaza trở nên mờ mịt.

Lãnh đạo Mỹ - Nga đã thảo luận về một lệnh ngừng bắn nhỏ trong cuộc điện đàm, nhưng chưa thể nhất trí về thỏa thuận chấm dứt chiến sự Ukraine.

Giao tranh tiếp diễn ở Kursk hiện không còn phục vụ mục đích chiếm giữ lãnh thổ của Nga mà nhằm giúp quân đội Ukraine kiểm soát các vị trí phòng thủ tốt nhất để ngăn chặn quân đội Nga. Kiev đang đứng trước nguy cơ mất toàn bộ lợi ích ban đầu từ chiến dịch Kursk về mặt lãnh thổ, tinh thần và sức mạnh mặc cả. Điều gì đã dẫn đến thất bại của Ukraine tại Kursk?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn nhằm vào lực lượng Houthi ở Yemen. Loạt không kích này được xem là phản ứng trước các cuộc tấn công của Houthi vào tàu thuyền của Mỹ trên tuyến vận tải biển chiến lược ở Biển Đỏ, đẩy căng thẳng tại Trung Đông lên một nắc thang mới, tiềm ẩn những hậu quả khó lường.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục làm dấy lên một cuộc tranh luận gay gắt khi bày tỏ sự tự tin rằng Mỹ sẽ sáp nhập Greenland, một lãnh thổ tự trị của Đan Mạch.

Cuộc chiến văn hóa do Tổng thống Mỹ Donald Trump khơi mào nhắm vào các phương tiện truyền thông, tổ chức văn hóa, thể thao và nhiều lĩnh vực khác, đảo ngược nhiều chính sách của chính quyền đảng Dân chủ ở nhiệm kỳ trước.

Quân đội phương Tây sẽ triển khai tại Ukraine khi có lệnh ngừng bắn và được phép tấn công tài sản của Nga nếu Nga vi phạm thỏa thuận. Sáng kiến này của Pháp và Anh là một lời hứa trấn an Ukraine, một tín hiệu tự chủ của châu Âu gửi tới Mỹ, một thông điệp răn đe hay một lời khiêu khích cỗ máy chiến tranh của Nga?

Sắc lệnh áp thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ có hiệu lực từ ngày 12/3. Sắc lệnh này không chỉ gây ra làn sóng bất bình với các đối tác thương mại của Mỹ mà con ảnh hưởng mạnh mẽ đến nền kinh tế Mỹ.

Sự kiện ông Rodrigo Duterte bị bắt đã gây ra làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ nhiều phía. Bên cạnh việc ủng hộ lệnh bắt giữ, có ý kiến cho rằng đây là động thái chính trị nhằm hạ bệ ông Duterte.

Mỹ đã đồng ý nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine sau cuộc đàm phán ngày 11/3 tại Ả Rập Xê Út, trong đó, Kiev cho biết sẽ chấp nhận đề xuất của Mỹ về lệnh ngừng bắn 30 ngày với Nga.

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố có thể nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tuần này, tập trung về vấn đề chấm dứt xung đột Ukraine.

Canada đang đứng trước một chương mới trong lịch sử chính trị khi ông Mark Carney sắp trở thành tân Thủ tướng. Ông Carney phải trả lời một câu hỏi quan trọng: Liệu một nhà kỹ trị chưa từng lăn lộn trên chính trường có thể trở thành người chèo lái con thuyền Canada trong thời kỳ sóng gió?

Ảnh hưởng của lực lượng Ukraine tại khu vực Kursk mà Nga kiểm soát đã giảm đi đáng kể, khiến họ có nguy cơ mất đi quân bài mặc cả quan trọng vào thời điểm bước ngoặt của cuộc chiến.

Mặt trận Kharkiv cùng những gì công chúng biết về những trận đánh tại đây trong ba năm qua chỉ là phần nổi của một tảng băng trôi, từng bị khúc xạ qua lăng kính của truyền thông phương Tây. Bí mật nào đang ẩn giấu đằng sau mật mã Kharkiv? Diễn biến nào là then chốt? Chiến thuật nào mang yếu tố quyết định? Và mạch logic nào ẩn sau vô vàn dữ kiện và những trang hồ sơ chiến tranh mang tên Kharkiv?

Ngày 11/3, người dân Greenland sẽ bỏ phiếu trong cuộc tổng tuyển cử mang ý nghĩa lịch sử. Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy, hầu hết người dân Greenland mong muốn độc lập khỏi Đan Mạch và cũng phản đối việc trở thành một bộ phận của Mỹ.

Hội nghị di động thế giới (MWC) 2025 là nơi trình diễn các sản phẩm, tiện ích và những cải tiến mới nhất trong kết nối di động. MWC được coi là hội chợ thế giới quan trọng nhất trong lĩnh vực truyền thông di động, do Hiệp hội thông tin di động thế giới GSMA tổ chức.

Trong bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế đối xứng với hầu hết các đối tác thương mại của Mỹ, nhằm đáp trả các chính sách thương mại không công bằng, qua đó thu về hàng nghìn tỷ đô la và tạo ra việc làm ở mức chưa từng thấy trước đây. Động thái được cho là sẽ tiếp tục gây căng thẳng cho Mỹ và các đối tác, thổi bùng lên cuộc chiến thương mại.

Cuộc tranh cãi nảy lửa công khai tại Nhà Trắng giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/2 đã gây cú sốc mạnh đối với châu Âu. "Lục địa già" bất đắc dĩ bị đẩy vào thế người cầm cờ khi Mỹ ngừng ủng hộ Ukraine.

Ngoại trưởng Marco Rubio trong một cuộc phỏng vấn hôm 5/3 đã mô tả cuộc chiến ở Ukraine là một "cuộc chiến ủy nhiệm" giữa Mỹ và Nga.

Hamas đã mạnh mẽ chỉ trích Tổng thống Mỹ Donald Trump vì những lời đe dọa lặp đi lặp lại đối với nhóm chiến binh Palestine, gián tiếp hỗ trợ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thắt chặt phong tỏa Gaza.

Nhiều cuộc đụng độ vũ trang nghiêm trọng đã nổ ra vào ngày 6/3 tại tỉnh ven biển Latakia, Syria, khiến ít nhất 15 nhân viên an ninh thiệt mạng. Các cuộc biểu tình ủng hộ chính phủ cũng nổ ra tại nhiều thành phố lớn trên cả nước.

Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày 6/3 để thành lập Quỹ Dự trữ Bitcoin chiến lược của Mỹ, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chính sách tài sản kỹ thuật số.

Sự khó đoán và phong cách lãnh đạo đầy kịch tính của Tổng thống Mỹ Donald Trump không chỉ là ngẫu nhiên mà dường như là một chiến lược có chủ đích. Tuy nhiên, điều từng mang lại lợi thế cho ông trong kinh doanh lại có thể trở thành rủi ro khi điều hành một quốc gia và định hình chính sách toàn cầu.

Mỹ đang tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp với Phong trào kháng chiến hồi giáo Hamas về vấn đề con tin và lệnh ngừng bắn tại Gaza, các quan chức Israel và Nhà Trắng xác nhận thông tin vào ngày 5/3. Đây là động thái chưa từng có, phá vỡ nguyên tắc ngoại giao lâu nay của Mỹ là không đàm phán với các nhóm bị coi là tổ chức khủng bố.

Theo giới quan sát, trong vài tháng tới, Ukraine vẫn có thể tiếp tục chiến đấu nếu Mỹ dừng viện trợ, nhưng về lâu dài tác động sẽ rất lớn. Khi nguồn cung vũ khí bị cắt giảm một nửa, tiền tuyến của họ sẽ tiếp tục suy yếu và cuối cùng sẽ tan vỡ.

Các quan chức cấp cao Mỹ đã kêu gọi ông Zelensky từ chức, nếu không thay đổi lập trường trong đàm phán với Nga.

Khi Nga và Mỹ đang thảo luận về cách chấm dứt xung đột tại Ukraine, một câu hỏi được đặt ra là liệu làn sóng "di cư" của các công ty để phản đối chiến dịch quân sự của Nga có đảo ngược hay không?

Cựu Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen đã viết trên tờ The Economist rằng "Mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đang sụp đổ trước mắt chúng ta. Sau 80 năm được Mỹ hậu thuẫn, chúng ta, những người châu Âu, giờ đây phải gánh vác gánh nặng đảm bảo hòa bình trên chính lục địa của mình". Nhiều câu hỏi đã được đặt ra về sự tồn tại của liên minh quân sự lớn nhất thế giới này.

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) từ lâu được xem là trụ cột của an ninh châu Âu với sự bảo trợ mạnh mẽ từ Mỹ. Tuy nhiên, những tuyên bố và động thái gần đây của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt ra câu hỏi về tương lai của liên minh này.