Tài khoản giao thông: Quy định đơn giản, giải thích khó hiểu? | Hà Nội tin mỗi chiều
Việc ô tô không được qua trạm thu phí từ ngày 1/10 nếu chưa chuyển sang tài khoản giao thông là một thay đổi nhỏ trong hình thức thu phí không dừng (ETC), song cách truyền đạt thiếu rõ ràng khiến nhiều người hiểu lầm và lo lắng.
Nhiều người, đặc biệt là giới tài xế, đang hoang mang trước thông tin “ô tô không được qua trạm thu phí từ ngày 1/10 nếu chưa chuyển sang tài khoản giao thông”. Thực tế, đây chỉ là một thay đổi nhỏ trong hình thức thu phí không dừng (ETC), song cách truyền đạt thiếu rõ ràng đã khiến nhiều người hiểu nhầm và lo lắng.
Từ ngày 1/8/2022, việc sử dụng thẻ thu phí ETC đã trở thành bắt buộc trên các tuyến cao tốc. Đến nay, gần 100% ô tô trên cả nước (khoảng 6,3 triệu xe) đã được dán thẻ ETC và mở tài khoản thu phí tại một trong hai nhà cung cấp dịch vụ là ePass hoặc VETC. Theo quy định mới, từ ngày 1/10/2025, các tài khoản thu phí ETC của ePass hoặc VETC nếu chưa liên kết với ví điện tử, tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng (gọi chung là phương thức thanh toán không tiền mặt) sẽ bắt buộc phải thực hiện liên kết. Trước đây, việc này chỉ mang tính tùy chọn.
Tuy nhiên, cụm từ “chuyển sang tài khoản giao thông” khi được đưa ra đã khiến nhiều người lầm tưởng rằng phải mở thêm một loại tài khoản mới, trong khi thực tế chỉ là yêu cầu liên kết phương thức thanh toán không tiền mặt với tài khoản ETC hiện có. Chính thông tin không đầy đủ và thiếu nhất quán trên mạng xã hội càng khiến sự hiểu nhầm gia tăng.
Khảo sát cho thấy, các kênh thông tin của hai nhà cung cấp dịch vụ ETC chưa đáp ứng tốt nhu cầu hướng dẫn khách hàng. Trên website của ePass, thông tin hướng dẫn đã có nhưng trình bày chưa thực sự rõ ràng và không được đặt ở vị trí dễ tìm; Fanpage của đơn vị này cũng không ghim các bài hướng dẫn quan trọng. Trong khi đó, website của VETC chỉ đăng tải thông tin chung, không có hướng dẫn cụ thể và đơn vị này không vận hành kênh Facebook để hỗ trợ người dùng.
Các chuyên gia cho rằng, để tránh gây hoang mang, nhà cung cấp dịch vụ cần có hướng dẫn ngắn gọn, dễ hiểu, dạng hỏi - đáp (FAQ), đồng thời đặt ở vị trí dễ tiếp cận trên các kênh thông tin chính thức. Vụ việc này cũng cho thấy khi ban hành quy định mới, việc giải thích bằng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu là rất quan trọng. Cơ quan quản lý và doanh nghiệp cần tránh việc sao chép nguyên văn các thuật ngữ pháp lý, thay vào đó cần truyền đạt lại bằng lời lẽ gần gũi để người dân dễ dàng nắm bắt và thực hiện.
Bản thân quy định mới không hề gây khó cho người dân, thậm chí còn hợp lý nếu nhìn ở góc độ quản lý và minh bạch giao dịch. Nếu nhìn vào bản chất, yêu cầu liên kết tài khoản ETC với phương thức thanh toán không tiền mặt là một bước tiến giúp minh bạch hóa dòng tiền, hạn chế tình trạng nợ phí, giảm thời gian dừng chờ, và hướng tới một hệ thống giao thông thông minh hơn. Đây là xu hướng tất yếu khi Việt Nam muốn đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.
Nhưng một chính sách tốt chỉ phát huy tác dụng khi người dân hiểu và ủng hộ. Muốn vậy, thông tin phải được truyền tải một cách dễ hiểu, đồng bộ và đến đúng đối tượng. Nếu ePass và VETC có thể chuẩn bị sẵn một video hướng dẫn 1-2 phút, hoặc một tờ rơi infographics phát tại các trạm thu phí, chắc chắn sẽ không có tình trạng “mỗi người hiểu một kiểu” như vừa qua.
Vụ việc cũng gợi mở một câu hỏi lớn hơn: trong kỷ nguyên số, liệu chúng ta đã coi truyền thông là một phần không thể thiếu của quá trình thực thi chính sách hay chưa? Không chỉ trong lĩnh vực giao thông, mà ở hầu hết các chính sách mới, khâu “giải thích” vẫn chưa được chú trọng. Trong khi đó, với sự bùng nổ thông tin trên mạng xã hội, một khoảng trống truyền thông chỉ cần vài giờ là đủ để biến thành một làn sóng hiểu sai, gây hoang mang và làm giảm niềm tin của người dân.
Quy định đúng là một chuyện, nhưng nếu muốn được đón nhận thì phải đi kèm với cách giải thích rõ ràng, dễ hiểu và thân thiện. Đây không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, mà còn là điều các cơ quan quản lý cần chú trọng hơn mỗi khi ban hành chính sách mới.
