Sumy bị tập kích: Lỗ hổng phòng không của Ukraine?
Vụ tấn công của Nga đã khiến ít nhất 35 người thiệt mạng và 117 người bị thương. Đây là một trong những cuộc tấn công có thương vong lớn tại Ukraine trong nhiều tháng qua.
Theo thông báo từ quân đội Ukraine trên Telegram, căn cứ của Lữ đoàn Tên lửa 448 đã bị tấn công mạnh, gây ra nhiều vụ nổ thứ cấp. "Kết quả đang được xác định", thông báo cho biết thêm. Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), lực lượng hoạt động đặc biệt và các đơn vị quân đội khác đã tham gia vào cuộc tấn công này. Mặc dù quân đội Ukraine chưa công khai bằng chứng về cuộc tấn công, nhưng video đăng tải trên mạng xã hội cho thấy một đám cháy lớn ở khu vực có nhiều ngôi nhà, được cho là căn cứ Lữ đoàn Tên lửa 448 sau khi trúng đòn tấn công.
Trong một tuyên bố kèm theo, Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine khẳng định rằng, mọi đơn vị và binh sĩ Nga tham gia pháo kích vào các thành phố và dân thường của Ukraine sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình và sẽ bị trả đũa.
Vụ tập kích tên lửa vào Sumy
Vụ tập kích của Nga vào thành phố Sumy xảy ra vào ngày 12/4, khi quân đội Nga phóng hai quả tên lửa đạn đạo Iskander-M vào trung tâm thành phố, gây ra thiệt hại nặng nề. Theo Bộ Quốc phòng Nga, mục tiêu của vụ tấn công là cuộc họp của ban chỉ huy nhóm tác chiến - chiến thuật Seversk. Tuy nhiên, phía Ukraine cho biết cuộc tấn công này đã khiến 35 người thiệt mạng và 117 người bị thương, trong đó có một số quan chức quân sự. Đại tá Yuri Yula, chỉ huy Lữ đoàn Pháo phản lực số 27, chuyên vận hành các tổ hợp HIMARS, đã thiệt mạng trong vụ tấn công này.
Sau vụ tấn công, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã quyết định sa thải người đứng đầu Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Sumy. Quyết định này phản ánh sự không hài lòng của lãnh đạo Ukraine đối với khả năng phòng vệ và ứng phó của lực lượng quân sự tại tỉnh Sumy, đặc biệt trong việc ứng phó với các vụ tấn công của Nga. Mặc dù không cung cấp chi tiết về lý do cụ thể, động thái này có thể được coi là một phần trong nỗ lực củng cố hàng ngũ quân đội và tăng cường khả năng bảo vệ các khu vực biên giới quan trọng.
Trong khi đó, quân đội Nga tiếp tục tiến vào các khu vực xung quanh Sumy, đặc biệt là các làng Veselovka, Zhuravka và Basovka. Các chiến dịch quân sự của Nga tại tỉnh Sumy không chỉ nhắm vào các mục tiêu quân sự mà còn tác động đến các khu định cư. Theo TASS, quân đội Nga đã đẩy mạnh chiến dịch tấn công tại khu vực biên giới này, đồng thời mở rộng vùng đệm xung quanh các khu vực này để tăng cường kiểm soát.
Video được công bố bởi các tài khoản xã hội Ukraine cho thấy các binh sĩ Nga đã tiêu diệt nhiều trang thiết bị và phương tiện của Ukraine trong quá trình tiến vào vùng Sumy, bao gồm các thiết bị liên lạc, máy bay không người lái và xe bọc thép.
Lỗ hổng phòng không của Ukraine?
Các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo của Nga nhằm thành phố Sumy ở Ukraine đang phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong năng lực phòng không của Kiev – một thực trạng ngày càng nghiêm trọng hơn khi Ukraine thiếu hệ thống phòng thủ hiện đại và không đủ nguồn tên lửa đánh chặn.
Theo giới chức quân sự Ukraine, không phận nước này quá rộng trong khi các hệ thống phòng không chỉ được triển khai giới hạn, dẫn đến việc không thể tạo thành một lá chắn khép kín. Trong bối cảnh đó, Nga đang khai thác triệt để các “khoảng trống” trong mạng lưới phòng không của Ukraine, nhất là tại các khu vực cách xa trung tâm và biên giới phía Bắc.
Hệ thống MIM-104 Patriot do tập đoàn Raytheon sản xuất là tuyến phòng thủ then chốt và gần như duy nhất của Ukraine hiện nay có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo. Tuy nhiên, khả năng đánh chặn của Patriot đối với loại tên lửa này lại bị giới hạn đáng kể.
Trong thực tế, tầm đánh chặn hiệu quả của hệ thống Patriot đối với tên lửa đạn đạo chỉ vào khoảng một nửa so với khi chống lại máy bay – ước tính khoảng 90 đến 180 km. Điều này buộc Ukraine phải triển khai Patriot tại những vị trí mang tính chiến lược cao như Thủ đô, trung tâm công nghiệp hoặc các sân bay quân sự, trong khi phần lớn lãnh thổ vẫn không có lớp phòng thủ tên lửa hiệu quả.
Minh chứng rõ rệt là vụ tập kích vào Sumy hôm 12/4, khi hai quả tên lửa Iskander-M của Nga được phóng từ vùng Kursk và Belgorod, đánh trúng một địa điểm tổ chức hoạt động quân sự của Ukraine. Theo các nhân chứng tại hiện trường, không có bất kỳ quả tên lửa đánh chặn nào được phóng lên – cho thấy khu vực này hoàn toàn không nằm trong vùng bảo vệ của Patriot.
Tình huống tương tự diễn ra ngày 4/4 tại Kryvyi Rih, nơi một tên lửa Iskander khác từ bán đảo Crimea rơi xuống chỉ trong vòng chưa đầy bốn phút kể từ khi còi báo động vang lên. Ở cả hai vụ việc, hệ thống Patriot không hề được kích hoạt, phản ánh khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và năng lực bảo vệ hiện có của Ukraine.
Theo một số ước tính, Ukraine hiện chỉ sở hữu khoảng 6 tổ hợp Patriot: ba từ Đức, hai từ Mỹ và một do Romania cung cấp, cùng một tổ hợp “lai” do Đức và Hà Lan hợp tác triển khai. Tổng thống Volodymyr Zelensky từng nhiều lần cho biết Ukraine cần ít nhất 27 tổ hợp để có thể bảo vệ hiệu quả toàn bộ không phận, trong đó 10 tổ hợp là mức tối thiểu để che chắn các trung tâm dân cư và công nghiệp lớn.
Phát biểu trong chương trình “60 Minutes” phát sóng ngày 14/4, ông Zelensky tái khẳng định: “Chúng tôi sẵn sàng trả 15 tỷ USD để mua ít nhất 10 tổ hợp, và chúng tôi trả ngay lập tức”. Trước đó, ông cũng đề nghị Mỹ cấp phép để Ukraine tự sản xuất Patriot hoặc ít nhất là tên lửa đánh chặn, nhưng chưa nhận được phản hồi tích cực từ phía Washington.
Ukraine, với nền công nghiệp vũ trụ từng phát triển dưới thời Liên Xô, có khả năng sản xuất một số linh kiện cho Patriot, nhưng như tạp chí Defense Express bình luận ngày 9/4: “Nút thắt của Patriot không nằm ở dây chuyền lắp ráp, mà ở chuỗi cung ứng các linh kiện quan trọng từ nhà thầu Mỹ. Con đường này mang tính chiến lược với Ukraine, nhưng nó sẽ không nhanh, và chắc chắn không rẻ”.
Ngoài ra, một yếu tố nghiêm trọng khác là tình trạng thiếu hụt tên lửa đánh chặn. Ukraine đã hai lần cạn kiệt kho tên lửa Patriot, lần đầu vào tháng 11/2023 và một lần nữa vào giữa năm 2024. Với chi phí mỗi tên lửa đánh chặn lên tới 4 đến 7 triệu USD, và yêu cầu phải bắn ít nhất hai quả cho mỗi mục tiêu, gánh nặng chi phí và hậu cần đang đè nặng lên Kiev.
Trong bối cảnh đó, các tên lửa đạn đạo Nga – đặc biệt là Iskander-M – tiếp tục khai thác điểm yếu này bằng quỹ đạo bay parabol, tốc độ siêu thanh (vượt Mach 5) và khả năng tiếp cận mục tiêu chỉ trong vài phút, khiến thời gian phản ứng của phòng không Ukraine gần như bằng không.
Pháo binh Nga và tác động trực tiếp đến mặt trận Sumy
Không chỉ tập trung vào các đòn tập kích bằng tên lửa đạn đạo, Nga còn đang khai thác tối đa sức mạnh pháo binh để gia tăng áp lực lên chiến tuyến miền Bắc Ukraine. Trong các khu vực như Sumy – nơi lực lượng Nga đã tiến sâu vào các làng Veselovka, Zhuravka và Basovka – pháo binh được sử dụng không chỉ để yểm trợ tấn công mà còn để phản pháo các vị trí phòng thủ của Ukraine một cách nhanh và chính xác hơn trước.
Giới phân tích quân sự nhận định, pháo binh Nga đã có bước chuyển rõ rệt từ mô hình tấn công dàn trải kiểu Liên Xô sang tác chiến cơ động và chính xác hơn. Các đơn vị pháo hiện nay thường hoạt động cùng mạng lưới UAV trinh sát như Orlan-30, tích hợp với radar và cảm biến âm thanh để phát hiện vị trí pháo binh Ukraine. Khi mục tiêu được xác định, các UAV cảm tử Lancet – vốn đang được triển khai rộng rãi – có thể được điều động để tấn công tức thời.
Chỉ tính riêng từ đầu năm 2025, đã có hơn 2.700 vụ tấn công bằng Lancet được ghi nhận, trong đó hơn 1.300 vụ nhắm vào pháo binh Ukraine. Dù chưa có số liệu công khai về tỷ lệ thiệt hại cụ thể, con số này cho thấy hiệu quả và độ linh hoạt ngày càng cao trong cách Nga vận dụng tổ hợp quan sát–điều khiển–tấn công – điều đang tạo ra thách thức lớn cho Kiev, nhất là ở các khu vực biên giới như Sumy, nơi hạ tầng phòng ngự chưa được củng cố vững chắc.
Theo một số chuyên gia, sự chuyển mình này của pháo binh Nga không chỉ giúp họ chiếm ưu thế trong các cuộc phản pháo mà còn có thể định hình lại học thuyết pháo binh hiện đại trong tương lai – và là yếu tố mà NATO lẫn Ukraine buộc phải tính đến.
Các cuộc đàm phán thuế quan giữa Nhật Bản và Mỹ bước đầu đã có tiến triển tích cực, làm cơ sở để có các cuộc thảo luận sâu hơn vào cuối tháng này.
Mỹ đang cân nhắc công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với bán đảo Crimea như một phần trong khuôn khổ thỏa thuận hòa bình với Ukraine, trang Bloomberg đưa tin.
Iran đã phô diễn nhiều loại vũ khí hiện đại như tên lửa, máy bay không người lái, xe tăng và các khí tài do nước này tự chế tạo trong các cuộc diễu binh kỷ niệm Ngày Quân đội.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 18/4 tuyên bố phản đối Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuyên bố được đưa ra ngay trước thềm vòng đàm phán hạt nhân thứ hai giữa Washington và Tehran dự kiến sẽ diễn ra tại Italy vào hôm nay 19/4.
Lầu Năm Góc ngày 18/4 xác nhận, Mỹ sẽ giảm gần một nửa số quân nhân đang triển khai tại Syria xuống mức dưới 1.000 người trong những tháng tới.
Hình ảnh về người đàn ông được mệnh danh là “người thép Ấn Độ” Vispy Kharadi đã nóng trở lại, sau khi tỷ phủ Elon Musk chia sẻ khoảnh khắc anh giữ vững hai trụ Hercules nặng tổng cộng hơn 335 kg trong vòng 2 phút 10,75 giây.
0