ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Ngoài ô cửa kính máy bay, khung cảnh Hà Nội thấp thoáng hiện ra. Cuối cùng, sau bao mong nhớ, người ấy đã quay về Hà Nội.

Trong những năm tháng xa quê hương, Hà Nội đã neo giữ nhiều góc ký ức tuyệt đẹp trong tâm trí tôi. Khác với nhiều đô thị hiện đại khác, Hà Nội vẫn giữ lại nét hoài cổ với nhiều góc phố được xây dựng theo lối kiến trúc cổ điển kiểu Pháp, phảng phất rõ nét tinh tế và thanh lịch. Có cảm tưởng thời gian đã bỏ quên những góc phố cổ kính, ghi dấu một thời kỳ lịch sử đầy ắp những biến động và đổi thay ở Thủ đô. Là một người yêu thích kiến trúc, tôi đặc biệt thích những góc nhỏ ấy, dù đôi khi chỉ là khung cửa sổ viền hoa văn, cánh cửa bằng gỗ, thường được sơn màu nâu hoặc màu xanh lá đậm nằm tĩnh lặng giữa phố dài. Đến mùa cây thay lá, tôi thường chầm chậm tản bộ dọc các tuyến phố, khẽ khàng ngắm các ô cửa khép mở phảng phất kỷ niệm xưa cũ trên những con phố cổ kính Phan Đình Phùng, Hoàng Diệu, Trần Phú...

Nhắc đến các công trình xưa cũ tại Hà Nội chắc nhiều người chẳng thể quên được cây cầu Long Biên vắt qua sông Hồng. Cầu Long Biên là chứng tích lịch sử biết bao bao thăng trầm của mảnh đất Hà thành. Chỉ qua cầu thôi, ta sẽ được ngắm một Hà Nội thật khác. Những năm tháng tuổi thơ, cả nhóm bạn chúng tôi thường rủ nhau ra bãi giữa sông Hồng mua ngô, khoai, sắn rồi quây quần ngồi nướng, cùng nhau nhâm nhi tán gẫu. Để rồi theo thời gian, chúng tôi lớn lên mỗi người một ngả, chỉ còn bãi đất sông Hồng dưới chân cầu Long Biên mãi xanh mướt màu hoài niệm.

Nhiều năm trôi qua, khi đã trở thành một người đàn ông trung niên, tóc bạc gần nửa mái đầu, ngồi an tĩnh trên xe taxi chạy ngang qua khu vực này, lòng tôi vẫn không khỏi nao nao nhớ giọng nói, tiếng cười trong trẻo của những người bạn cũ. Có một khoảng đời niên thiếu trong trẻo của tôi được giữ lại ở vùng đất này, nhẹ nhàng nhưng đậm sâu như hương hoa sữa ngây ngất khắp phố phường Hà Nội mỗi dịp thu về.

Hà Nội còn lưu dấu trong trái tim tôi với những mùa hoa đặc trưng cho từng thời điểm riêng biệt. Mùa xuân, hoa đào bừng nở, khiến lòng người nao nức. Có dịp ra phố những ngày giáp Tết, tôi thường ngẩn ngơ ngắm những nụ đào phai Nhật Tân, Nghi Tàm ẩn hiện sắc hồng giữa gió xuân. Đầu tháng ba, ta sẽ được ngắm những bông hoa sưa bừng nở sắc trắng ngợp trời Hà Nội. Vào chớm hạ, hoa loa kèn xuất hiện cùng ánh nắng ngập tràn phố phường, như một cách để báo hiệu cho mùa nắng về. Trong những ngày oi ả ấy, nhiều người dân Hà Nội thường tận dụng khoảng thời gian nhàn tản để ngắm nhìn từng đóa hoa sen khoe sắc thoang thoảng hương thơm thuần khiết ở mạn Tây Hồ, Quảng Bá. Mùa thu đến, thời tiết Hà Nội càng trở nên dịu dàng hơn với hương hoa sữa nồng nàn quẩn quanh cùng sương khói heo may và ánh nắng vàng ươm như mật. Chớm đông, hoa cúc họa mi theo chân các gánh hàng rong ngập tràn các góc phố. Vẻ đẹp tinh khôi của hoa càng trở nên tao nhã hơn khi kết hợp với những tà áo dài thanh tao của các cô gái Hà thành. Mỗi mùa một sắc hoa, khi cúc họa mi xuất hiện, ấy là khi đông vừa chạm ngõ đất Hà thành.

Và đương nhiên, với một người yêu thích hương vị ẩm thực truyền thống như tôi thì nỗi nhớ về Hà thành cũng bao gồm cả những thức quà với hương vị đặc trưng như cốm làng Vòng, bún chả, bún thang... Tuy nhiên, món ăn khiến tôi nhung nhớ nhất là phở. Nhiều năm sống xa Hà Nội, đi qua những vùng đất khác nhau, tôi đã từng được nếm qua nhiều món phở ở các vùng miền khác nhau, cả ở nước ngoài. Tuy nhiên, ấn tượng với món phở truyền thống tại các gánh hàng xưa vẫn khiến bản thân nôn nao biết bao nỗi niềm. Những năm khó khăn của thời kỳ bao cấp, bát phở nóng, thơm nức mùi hành tiêu là một món quà đặc biệt với đứa trẻ háo ăn khi ấy. Khi đó, bố mẹ tôi làm công chức nhà nước. Cứ mỗi chiều thứ sáu cuối tháng, khi nhận được lương, bố mẹ lại vui vẻ dắt đứa trẻ là tôi ra hàng phở gần nhà. Ông lão bán phở, tóc bạc gần nửa mái đầu, trầm tính, bát phở cực kỳ ngon. Những buổi chiều oi ả nắng, ngồi an tĩnh cùng bố mẹ xuýt xoa bát phở thanh tao với nước dùng trong và ngọt, bánh dẻo mà không nát, thịt mỡ gầu giòn dai, kết hợp với chút hương vị chua dịu của chanh, ớt, tiêu bắc và hành hoa. Nhiều năm trôi qua, khi phải lưu lạc mưu sinh nơi xứ người, tôi vẫn luôn nhớ đến nao lòng hương vị bát phở nóng hổi, thơm phức mùi quế, hồi, thảo quả nơi phố cổ Hà Nội.

Ngoài phở thì thức uống khiến tôi nhung nhớ nhất vẫn là những tách cà phê trứng béo ngậy được nhâm nhi ở Hà Nội. Cà phê vốn dĩ ở đâu cũng có, nhưng cà phê trứng Hà Nội mang hương vị thật đặc biệt. Người Hà Nội khi xưa vẫn truyền tai nhau những quán cà phê phố cổ như: Nhân, Nhĩ, Dĩ, Giảng, Lâm, Năng, Nuôi... Suốt khoảng đời niên thiếu, do say mê hương vị cà phê, tôi đã ghé thăm đại đa số các quán này. Mỗi quán vừa có những nét riêng biệt khó lẫn vừa tương đồng vì gợi cho ta cảm giác thân thương, tĩnh tại. Có những trưa hè oi ả nắng, tôi ngồi lặng lẽ ở một góc quán nhỏ thong thả đếm từng giọt cà phê tí tách rơi, loáng thoáng nghe đâu đó tiếng chim lích rích đùa nhau trong tán lá xanh chỉ cách mình một tầm tay với, chợt thấy lòng an nhiên đến kỳ lạ.

Hà Nội là vậy, luôn níu giữ trái tim ta bằng những điều thật tinh tế đến dịu dàng khiến ai đó dẫu đi bao xa vẫn nhớ về và khao khát trở về…

Trần Xuân Hiệp