ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ thay đổi lập trường được xem là bước ngoặt quan trọng, trái ngược với những phát biểu trước đây của ông Trump khi từng gợi ý Ukraine nên nhượng đất để đổi lấy hòa bình.

Theo Tổng thống Trump, Ukraine vẫn có thể thắng thế trong cuộc xung đột với Nga, ngay cả khi Kiev liên tục gặp khó trong những tháng gần đây.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump khẳng định, Kiev đang “ở vị thế có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ lãnh thổ”. Theo nhà lãnh đạo Mỹ, Nga đang rơi vào “rắc rối kinh tế lớn” vì cuộc xung đột và đây là thời điểm Ukraine phải hành động.

Sự thay đổi này đánh dấu bước ngoặt trong giọng điệu của Tổng thống Mỹ. Kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã nhiều lần nỗ lực đóng vai trò trung gian hòa giải, thậm chí tổ chức cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska hồi tháng 8. Song ông cũng không ít lần bày tỏ hoài nghi về khả năng phản công và phòng thủ của Kiev, cho rằng Ukraine thiếu “lá bài” trong tay. Giờ đây, chính quyền Trump dường như muốn gửi đi thông điệp ủng hộ mạnh mẽ hơn.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho rằng: “Tiến trình giải quyết xung đột Ukraine dường như không chỉ bế tắc mà còn có xu hướng leo thang. Tổng thống Trump là người rất kiên nhẫn và cam kết vì hòa bình, nhưng sự kiên nhẫn đó là có giới hạn".

Dù vậy, Washington chưa công bố gói viện trợ quân sự hay tài chính mới cho Ukraine. Thay vào đó, ông Trump nhấn mạnh Mỹ sẽ “tiếp tục cung cấp vũ khí cho NATO để liên minh này sử dụng tùy ý”. Đây được xem là cách ông Trump đặt gánh nặng hỗ trợ quân sự lên châu Âu nhiều hơn, đồng thời duy trì vai trò dẫn dắt của Mỹ trong khối.

Bình luận của ông Trump xuất hiện giữa lúc NATO đối mặt với loạt vụ xâm nhập không phận từ máy bay và UAV nghi của Nga tại Ba Lan, Estonia và một số nước Đông Âu. Khi được hỏi liệu NATO có nên bắn hạ máy bay vi phạm hay không, ông Trump bày tỏ ủng hộ liên minh quân sự có thể hành động cứng rắn, dù không nêu rõ Mỹ có tham gia hay không. Phát biểu này trái ngược với thái độ thận trọng của Tổng thư ký NATO Mark Rutte, người cho rằng mọi hành động phải dựa trên đánh giá tình báo cụ thể về mối đe dọa.

Về phía Ukraine, Kiev đón nhận thông điệp mới của ông Trump như một bước chuyển tích cực.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói: “Tôi nghĩ Tổng thống Trump hiểu rằng, tính đến hôm nay, chúng ta không thể chỉ đơn giản trao đổi lãnh thổ để kết thúc xung đột. Điều đó không công bằng".

Trong khi đó, Phó Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Dmitry Polyanskiy đã hạ thấp tầm quan trọng về tuyên bố của ông Trump, cho rằng Ukraine và đồng minh không nên quá phấn khích về những dòng trạng thái trên mạng xã hội.

Cựu nghị sĩ Mỹ thuộc đảng Dân chủ Tom Malinowski cho biết, tuyên bố của ông Trump là "một bước ngoặt 180 độ đáng kinh ngạc về vấn đề Ukraine, nhưng có thể không kéo dài lâu".

Còn theo giới phân tích, nhìn từ góc độ chính trị, sự thay đổi của ông Trump có thể xuất phát từ nhu cầu củng cố hình ảnh lãnh đạo quyết đoán trên trường quốc tế, đồng thời đối phó với những chỉ trích trong nước rằng, Mỹ “buông lỏng” vai trò ở Ukraine. Nhưng về thực chất, tuyên bố này mới dừng ở thông điệp chính trị, chưa đi kèm biện pháp cụ thể, nên khó khẳng định đây là một “bước ngoặt hoàn toàn” trong chính sách Mỹ. Nói cách khác, gió có vẻ đã đổi chiều về giọng điệu và thái độ, nhưng vẫn còn nhiều ẩn số về hành động thực tế và cam kết lâu dài của Washington.