Nhiều trở ngại khiến người dân chưa tiếp cận được NƠXH

Chị Ngô Đài Trang, nhân viên văn phòng tại TP.HCM, sau hơn 10 năm làm việc, tích góp mong muốn được mua nhà ở xã hội để an cư. Tuy nhiên, khi tìm hiểu trên mạng, chị nhận ra giá nhà ở xã hội hiện nay tại TPHCM dao động từ 20-25 triệu đồng/m², tức hơn 1 tỷ đồng/căn, vượt xa khả năng với mức lương dưới 10 triệu/tháng của chị. Giấc mơ mua nhà với giá ưu đãi, được vay vốn và an cư lâu dài chỉ còn trên lý thuyết. Nhà ở xã hội, vốn dành cho người thu nhập thấp, nay đã không còn “xã hội” như tên gọi ban đầu.
Chị Ngô Đài Trang (Phường 13, quận Tân Bình, TP.HCM) chia sẻ: “Vì giá quá cao, tôi làm nhân viên văn phòng với mức lương khoảng 10 triệu đồng/tháng. Tôi phải nhịn ăn suốt 10 năm thì mới có khả năng mua được căn nhà ở xã hội trong tầm giá 1 tỷ. Đây là điều vượt xa tầm tay của tôi”.
Không chỉ giá cao, điều kiện để tiếp cận nhà ở xã hội cũng là một rào cản khiến nhiều người lao động thu nhập thấp không có cơ hội để sở hữu. Rất nhiều người lao động làm việc tự do, thời vụ, hoặc không có hợp đồng lao động chính thức, không chứng minh được thu nhập, không đạt được tiêu chí xét duyệt để mua nhà ở xã hội. Trong khi đó, có những người có tài chính tốt lại tìm cách lách luật để sở hữu nhiều căn nhà xã hội với mục đích đầu tư hoặc cho thuê, làm sai lệch bản chất của chính sách.

Hiện nay, những khó khăn như thiếu quỹ đất dành riêng cho nhà ở xã hội, bất cập trong cơ chế chính sách, cũng như lãi suất vay mua nhà chưa phù hợp,… đã được mổ xẻ tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV vừa qua. Nhiều đại biểu cho rằng, cần sớm ban hành một luật riêng về nhà ở xã hội, với các cơ chế đặc thù về giao đất, quy hoạch, ưu đãi đầu tư. Có như vậy thì các nhà đầu tư mới mạnh dạn phát triển phân khúc nhà ở này.
Tại kỳ họp, các đại biểu cũng nhấn mạnh đến nhu cầu cấp bách phải minh bạch hoá tiêu chí xét duyệt người mua nhà, ngăn ngừa tình trạng đầu cơ trục lợi. Một số ý kiến đề xuất phải có chính sách lãi suất cố định, dài hạn cho người lao động, tránh tình trạng lãi suất “thả nổi” khiến người dân rơi vào thế bí sau vài năm vay mua.
Theo ông Ngô Quang Phúc, Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Phú Đông cho biết: không ít doanh nghiệp sẵn sàng tham gia xây dựng nhà ở xã hội, nhưng những ràng buộc về pháp lý, về quỹ đất, về thủ tục đầu tư… đang khiến họ e ngại. Một nghịch lý khác là nhà ở thương mại giá thấp lại dễ triển khai hơn nhà ở xã hội, vì quỹ đất và thủ tục linh hoạt hơn.
Doanh nghiệp nhỏ và vừa như Công ty Thiên Phát cũng vướng nỗi lo tương tự. Ông Nguyễn Văn Lợi, Tổng Giám đốc công ty cho rằng, rào cản lớn nhất hiện nay là người thụ hưởng, tức người lao động, không thể tiếp cận vốn vay một cách hiệu quả. Ngân hàng thương mại chỉ hỗ trợ lãi suất thấp trong thời gian rất ngắn, sau đó áp dụng mức lãi suất thả nổi, khiến người vay rơi vào thế rủi ro.

Ông Nguyễn Văn Lợi, Tổng Giám đốc Công ty Thiên Phát chia sẻ: “Tôi làm NƠXH tôi không cần nhu cầu vay vốn nhiều. Nhưng tôi băn khoăn làm sao để người thụ hưởng được vay lãi suất thấp, thời hạn dài thì tôi mới yên tâm”.
Theo phân tích của ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao của Savills Việt Nam, nếu không có một cơ chế mạnh từ phía Chính phủ để định hướng và hỗ trợ nhà ở xã hội thì rất khó để kỳ vọng vào sự phát triển ổn định. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, ở nhiều nước phát triển, nhà ở xã hội được xây dựng từ nguồn lực công, và Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, không phó mặc cho thị trường.

Ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam cho biết: “Hầu hết các nước trên thế giới, NƠXH là trách nhiệm của Chính phủ, như vậy mới đẩy giá thành xuống để hỗ trợ cho người dân”.
Theo thống kê, hiện nay cả nước có hơn 1,5 triệu người lao động cần nhà ở xã hội, nhưng chỉ khoảng 20% trong số đó có cơ hội tiếp cận. Phần lớn các dự án còn chậm tiến độ, vướng mắc thủ tục hoặc không triển khai được.
Với những bất cập kéo dài, nhà ở xã hội đang trở thành bài toán nan giải và càng trì hoãn việc tháo gỡ, thì người lao động càng mất cơ hội an cư. Một chính sách đúng, nhân văn, nhưng nếu tiếp tục vận hành theo cách hình thức, thiếu hiệu quả, thì giấc mơ an cư của hàng triệu người thu nhập thấp vẫn sẽ mãi chỉ là… giấc mơ.


Hai thửa đất tại khu Đồng Cầu Lọc, xã Ngọc Tảo, huyện Phúc Thọ, TP. Hà Nội sẽ được tổ chức đấu giá vào giữa tháng 6, với mức giá từ 10,6 triệu đồng/m2.
Quận Đống Đa có mức sụt giảm giao dịch bất động sản cao nhất trên địa bàn Hà Nội, lên tới 70%.
Thị trường đất nền tại nhiều địa phương đang chùng xuống cả về giá bán và thanh khoản, sau thời gian dài "nổi sóng" theo tin đồn sáp nhập tỉnh, thành.
TP. HCM dự kiến hoàn thành 4 dự án và khởi công thêm 8 dự án nhà ở xã hội, cung ứng gần 11.000 căn hộ trong năm 2025.
Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tập hợp ý kiến từ các doanh nghiệp hội viên để đóng góp, xây dựng dự án sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai năm 2024.
Quốc hội khóa XV dự kiến thảo luận và thông qua Nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội vào ngày 29/5.
0