Nhà khoa học Panama phát hiện loài cá hóa thạch mới
Bà Brigida de Gracia, nhà cổ sinh vật học đầu tiên thuộc cộng đồng bản địa Ngabe, đã được Viện Nghiên cứu Nhiệt đới Smithsonian (STRI) trân trọng ghi nhận vì phát hiện loài cá hoá thạch biển mới.
Phát hiện cá hóa thạch được đặt tên là Hoplostethus boyae, theo tên thường gọi của bà là Boya, để vinh danh những đóng góp của bà.
Trong phòng thí nghiệm tại viện nghiên cứu ở Panama, bà de Gracia tỉ mỉ xử lý các mẫu hóa thạch, nhấn mạnh cấu trúc độc đáo của hóa thạch và minh họa cách những dấu tích cổ xưa này phản ánh sự trôi chảy của thời gian. Bà quan sát các sỏi tai (otolith) – bộ phận then chốt giúp xác định loài cá – với sự tập trung và chính xác của một nhà khoa học dày dạn kinh nghiệm.
Bà Brigida De Garcia chia sẻ: “Các sỏi tai (otolith) là yếu tố then chốt để xác định loài cá, chẳng hạn như cá he, cá mú, cá hồng và cá măng. Thông qua việc phân tích otolith, chúng tôi có thể thu thập thông tin.”
Loài được đặt theo tên bà Boya là một loài cá nhỏ dưới biển sâu thuộc họ Trachichthyidae, nổi tiếng với tuổi thọ rất cao, có thể sống tới 200 năm. Nghiên cứu cho thấy những loài cá này từng sinh sống trong vùng biển ven bờ giàu năng suất sinh học của Caribe vào cuối kỷ Miocene. Phát hiện này góp phần làm sáng tỏ lịch sử tiến hóa tự nhiên của Panama – một lãnh thổ từng bị nhấn chìm dưới biển trong quá khứ. Khi trồi lên, phần đất liền đã để lộ các lớp hóa thạch ở nhiều khu vực. Điều đó đồng nghĩa với việc đất nước này lưu giữ những tư liệu vô giá về quá khứ cổ xưa. Nếu không chủ động bảo tồn, nguồn tri thức ấy có nguy cơ biến mất.
Hiện nay, các nỗ lực bảo tồn chủ yếu tập trung vào việc lưu giữ một phần hệ tầng Cana và nhiều địa điểm tại Bocas del Toro. Những sáng kiến này giúp đảm bảo ít nhất một phần hồ sơ về các loài từng sinh sống tại đây được gìn giữ. Tuy nhiên, bà cho biết để thực hiện được điều đó, cần có khung pháp lý cụ thể để bảo vệ những khu vực vốn chỉ cách các địa tầng vài kilômét.
