Ngọn đèn ký ức
Có những ánh sáng rực rỡ của phố thị, chớp nhoáng nhưng rồi cũng lụi tàn. Nhưng cũng có những ánh sáng dịu dàng, bền bỉ, không bao giờ tắt - đó là ngọn đèn hiên của mẹ.
Ánh đèn nhỏ thôi, nhưng đủ soi lối cho những bước chân mỏi mệt tìm về, đủ ấm để gói trọn tình thương và sự chờ đợi lặng thầm. Để rồi, qua bao thế hệ, ánh đèn ấy đã trở thành một ký ức, một tín hiệu, một ngọn lửa của yêu thương. Để ta biết rằng, dù đi đâu xa, trong tim mỗi người vẫn luôn có một ngọn đèn chờ đợi để dẫn lối trở về.
Ngôi nhà của tôi không rộng rãi, cũng chẳng còn mới. Tường đã có những vết nứt nhỏ li ti, ngoằn ngoèo. Mái ngói chồng chéo những mảng rêu xanh, lộm cộm như ký ức cũ. Nước sơn tường thì đã nhạt dần, loang lổ theo từng mùa mưa nắng đổ qua. Thế nhưng, có một thứ nơi hiên nhà vẫn giữ nguyên vẻ bình yên bền bỉ suốt bao năm: chiếc đèn treo cũ kỹ.
Khung đèn bằng sắt uốn cong mềm mại, đã nhuộm màu thời gian bằng lớp gỉ sậm màu nâu đỏ, nhưng vẫn kiên cường treo lặng lẽ trên móc. Chiếc chao đèn bằng thủy tinh dày, lấm tấm những vết bụi thời gian nhưng khi bật sáng lại toả ra thứ ánh sáng ấm áp, vàng dịu len lỏi qua kẽ lá mỗi đêm, hắt lên bức tường cũ, khiến ngôi nhà như thở ra một hơi ấm của ký ức thân thương đến lạ.
Đèn sáng lên mỗi tối, đúng giờ, như thể chưa từng quên nhiệm vụ của mình, dù chẳng còn ai ra hiên ngồi chờ. Không ai cần đến ánh sáng ấy để dò tìm lối về, bởi ai trong chúng tôi cũng thuộc từng viên gạch lát lối, từng bước chân gồ ghề trước sân. Vậy mà đèn vẫn sáng, toả ra thứ ánh sáng dịu dàng như một nhịp thở đều đặn của căn nhà.
Nhà tôi nằm gần ngay bến xe thị trấn. Từ cổng nhà, có thể nghe được tiếng còi xe khách vọng lại mỗi buổi sớm tinh mơ hay lúc đêm muộn, lẫn trong âm thanh của bánh xe rít nhẹ trên mặt đường nhựa đã sần sùi vì thời gian. Những chuyến xe về khuya, đèn pha rọi sáng cả một góc phố vắng, rồi lại khuất dần vào màn sương mỏng. Ngày tôi khăn gói lên thành phố học đại học, mẹ nhắn nhủ qua một tin nhắn ngắn gọn nhưng ấm lòng: “Nếu mỗi lần con đến bến xe về khuya, nhớ để ý cái đèn hiên, mẹ sẽ để nó sáng!”.
Mẹ không nhắc đến “đèn hiên” như một vật thể đơn thuần, mà như một lời hứa được gói ghém trong ánh sáng, một công tắc nhỏ gắn với trái tim người đợi. Có những hôm về đến nơi muộn, bước xuống từ chiếc xe khách ọp ẹp, vai còn lằn vết quai balo nặng trĩu, chân giẫm lên mặt đường lạnh ngắt, tôi kéo vali len qua những hàng quán đã tắt đèn, đi xuyên qua khoảng tối của con hẻm cũ. Chỉ cần ngẩng đầu thấy ánh đèn vàng nhè nhẹ nơi hiên nhà, lòng tôi liền dịu lại. Như thể mọi mỏi mệt ngoài kia đều được xua tan bởi thứ ánh sáng bình dị ấy, đủ ấm để dẫn tôi về, để tôi biết: mẹ vẫn chờ, bằng cách của mẹ.
Một lần, trong buổi tối yên ả hiếm hoi về nhà sau những ngày chạy đua với công việc và học hành, tôi buột miệng hỏi mẹ: “Sao mẹ cứ nhớ bật đèn hoài vậy, có ai về đâu?”. Mẹ chỉ cười, ánh mắt thì như trôi về một miền ký ức xa xôi: “Hồi mẹ còn trẻ, mỗi khi đi học xa về, bà ngoại con cũng hay để đèn hiên. Nhà hồi đó còn tạm bợ lắm, mái lá vách nứa, cái đèn nhỏ xíu, leo lét treo bằng dây thép. Nhưng mẹ đi đến đầu làng đã thấy nó. Giữa bóng tối dày đặc của con đường quê, ánh sáng ấy như vệt chỉ dẫn. Nhìn là biết mình được chờ đợi”. Trong giây phút đó, tôi chợt hiểu ra, thứ ánh sáng nơi hiên nhà không chỉ đến từ bóng đèn điện mà được thắp lên bằng tình thương, nỗi nhớ và sự kiên nhẫn đợi chờ âm thầm của bao thế hệ. Từ bà ngoại đến mẹ, rồi từ mẹ đến tôi, ánh đèn ấy như một dấu hiệu riêng biệt của nhà mình. Đó là cách đặc biệt mà gia đình tôi gửi tình thương đến nhau!
Bây giờ, khi đã rời xa mái nhà nhỏ ấy nhiều năm, sống giữa lòng thành phố lúc nào cũng rực rỡ ánh đèn, tôi vẫn thường nhớ đến ánh đèn hiên năm xưa. Trong hàng vạn thứ ánh sáng chớp nhoáng của đô thị như đèn xe nối đuôi trên cao tốc, đèn quảng cáo nhấp nháy trên các tòa nhà, đèn điện thoại sáng rực giữa đêm khuya, chẳng có ánh nào khiến tôi thấy mình được chờ đợi như ánh đèn nơi hiên nhà. Người ta thường nói, ánh sáng mạnh nhất là ánh sáng giữa bóng tối. Nhưng với tôi, ánh sáng dịu nhất và sâu nhất là ánh sáng của tình yêu thương không lời. Là ánh đèn hiên lặng lẽ, vẫn sáng, cho dù tôi không về. Vẫn ở đó, như một nhịp tim bền bỉ của ngôi nhà, như một lời hứa lặng thầm chưa bao giờ tắt.
Giờ tôi cũng đã là mẹ của ba đứa trẻ nhỏ, với những bữa cơm vội, những tiếng cười, tiếng khóc đan xen suốt ngày. Trước mái hiên nhà tôi, cũng có một chiếc đèn được treo lên, bật vào mỗi buổi chiều khi trời bắt đầu nhạt nắng. Có thể lũ nhỏ chưa nhận ra điều gì đặc biệt từ nó. Nhưng tôi tin, một ngày nào đó, khi các con đủ lớn để bước ra khỏi vòng tay mẹ và chạm vào những chênh vênh ngoài kia, ánh đèn ấy sẽ trở thành điểm tựa dịu dàng trong ký ức, như tôi của ngày thơ bé!
Linh Châu