Nghệ nhân Hà Nội: Người giữ nhịp trống hội

Tuổi tác cao không ngăn được đôi bàn tay nhiệt huyết của Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Minh Tám trên con đường gìn giữ, phát huy nét văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc, chứa đựng trong những nhịp trống hội vừa hào hùng, vừa linh thiêng.

Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thị Minh Tám đã bước sang tuổi 85. Bà không sinh ra ở Hà Nội nhưng đã gắn bó với mảnh đất kinh kỳ từ thời niên thiếu. Khi hòa bình lập lại, nữ nghệ nhân bắt đầu sự nghiệp là một diễn viên chèo thuộc Đoàn Chèo II Trung ương (nay là Nhà hát Chèo Việt Nam), sau đó trải qua một số nghề nghiệp khác.

Cơ duyên gắn bó với bộ môn trống đến với nghệ nhân Minh Tám khi Nhà nước có chính sách khôi phục các đội tế lễ, yêu cầu hiểu biết về trống tế, trống rước, trống hội. Là người con của quê hương Thái Bình, nhà ở sát đình chùa, nghệ nhân Nguyễn Thị Minh Tám đã quá quen thuộc với tiếng trống vang lên trong những trò rối nước, hay tiếng trống lễ trong dịp hội hè.

Nghệ nhân Minh Tám nghiên cứu và tự tập luyện các đường nét múa trống cổ.

Từ đó, bà miệt mài tìm hiểu, nghiên cứu thêm văn hóa các địa phương, góp phần cùng gây dựng lại những nét trống độc đáo ở địa phương mình sinh sống - khu vực phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy.

Nghệ nhân Minh Tám hướng dẫn mọi người từ những kĩ thuật trống cơ bản.

Theo nghệ nhân Minh Tám, tiếng trống đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Việt, bởi không chỉ trong các phong tục tế lễ mà các nghệ thuật diễn xướng đều cần đến nhịp trống. Là người yêu nghệ thuật, bà thông thuộc khá nhiều bộ môn từ chèo, chầu văn, xẩm… đến các đường nét múa cổ hòa trong những nhịp trống phách.

Bà từng rất ấn tượng với dàn trống hội 100 trống trong lễ kỉ niệm 1000 năm Thăng Long. Từ đó, bà đã mơ ước và dày công sưu tầm, nghiên cứu, sáng tạo thêm các bài trống hội, kết hợp với các đường nét múa cổ truyền để tạo nên những bài trống hội công phu.

Nữ nghệ nhân cũng cất công đi tìm những người đam mê để truyền lại tâm huyết của mình, tạo dựng nên một đội trống hội Thăng Long hùng hậu, từ đó lan tỏa phong trào trống hội đi nhiều địa phương khác.

Nghệ nhân Minh Tám cùng mọi người tập luyện các đường nét múa trong bài trống hội do bà tự dàn dựng.

Các bài trống hội của nghệ nhân Minh Tám được đánh giá cao, từng trình diễn rộng rãi trong và ngoài nước. Những đóng góp của bà đã được UNESCO ghi nhận với nhiều bằng khen qua các năm, trong vai trò gìn giữ các nét văn hóa cổ truyền của Việt Nam. Đặc biệt, năm 2022, bà được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu "Nghệ nhân ưu tú" trong công cuộc góp phần gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể: Nghệ thuật trình diễn dân gian.

Nghệ nhân Minh Tám trình diễn tiết mục trống hội cùng Câu lạc bộ Trống hội Thăng Long tại lễ hội Di tích Bích Câu đạo quán.

Ở tuổi 85, bà đang là chủ nhiệm Câu lạc bộ Trống hội Thăng Long, đồng thời vẫn không ngừng đi truyền dạy các điệu trống và điệu múa cổ ở khắp các địa phương, góp phần bảo tồn và phát huy nét văn hóa phi vật thể quý giá của quốc gia.

Đón xem "Người giữ nhịp trống hội" trong loạt phim tài liệu "Nghệ nhân Hà Nội" phát sóng lúc 10h00 thứ Bảy, ngày 8/3/2025 trên Kênh H1, Đài Phát Thanh và Truyền hình Hà Nội.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Hai giờ sáng, khi cả thành phố chìm trong giấc ngủ, ở làng Mạch Tràng, một ngày mới lại bắt đầu với những người làm bún.

Thạch đen sương sáo đã trở thành món quà vặt dân dã gắn liền với ký ức của người Hà Nội. Được làm từ lá sương sáo - một loại thảo mộc lành tính, món ăn này mang vị thanh mát, mềm mịn, giúp giải nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa.

Tháng 5 là thời điểm các gia đình làm cốm ở làng Mễ Trì bắt đầu một vụ cốm mới. Từ sáng sớm tinh mơ, những bàn tay đã thoăn thoắt rang cốm, giã cốm, gói cốm trong những tàu lá sen, lá duối thơm ngát.

Chả cá Hà Nội – món ăn thơm lừng trên chảo nóng kích thích mọi giác quan. Đây không chỉ là món ăn ngon mà còn là minh chứng cho sự tinh tế, cầu kỳ của người đầu bếp.

Với hơn 50 năm gắn bó với nghề mộc, nghệ nhân Nguyễn Khắc Tiến (Chàng Sơn, Thạch Xá, Thạch Thất, Hà Nội) đã góp phần quan trọng trong việc gìn giữ và phát triển tinh hoa nghề mộc và kỹ thuật làm nhà gỗ truyền thống của quê hương.

Phở là đặc sản của người dân Hà Nội và là món ăn nước đặc trưng trong nền ẩm thực Việt. Song hành với phở nước là món phở xào. Một quán ăn đường phố xuất hiện từ năm 1998 nổi danh nhờ món phở xào với sợi phở xào khô ráo, bắp bò giòn và săn chắc, từ đó tạo nên thương hiệu phở xào Hàng Buồm.