Nạn đói ở Gaza thổi bùng làn sóng phẫn nộ
Những hình ảnh về nạn đói ở Gaza đang thổi bùng làn sóng bất bình, người dân trên khắp thế giới và cả ở Israel đã xuống đường biểu tình kêu gọi chấm dứt chiến tranh.
Gaza hiện đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng, trong đó nạn đói là biểu hiện rõ ràng nhất. Hàng trăm nghìn người dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em phải tìm kiếm thực phẩm trong điều kiện cực kỳ nguy hiểm, nhiều người bị bắn khi cố tiếp cận các điểm phát lương thực. Các tổ chức nhân đạo quốc tế, bao gồm Liên hợp quốc và Hội Chữ thập đỏ đã liên tục cảnh báo về nguy cơ nạn đói toàn diện nếu tình hình không sớm được cải thiện. Nạn đói này là hệ lụy trực tiếp của việc chính phủ Israel, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Benjamin Netanyahu áp đặt phong tỏa và hạn chế nghiêm ngặt nguồn tiếp tế.
Nạn đói ở Gaza - Thảm kịch nhân đạo chưa từng có
Nhiều bà mẹ và trẻ em tại Gaza phải mạo hiểm tính mạng đi nhận cứu trợ, bất chấp việc khu vực này thường xuyên xảy ra bạo lực và các vụ nổ súng nhằm vào người xếp hàng nhận lương thực. Chỉ trong vài ngày qua, hơn một trăm người đã bị bắn chết khi cố gắng tiếp cận nguồn viện trợ. Hai phụ nữ - một góa phụ và một người có chồng bị liệt - bật khóc kể rằng họ đã đến các điểm cứu trợ nhiều ngày nhưng vẫn không có gì mang về. Họ cho biết thực phẩm cứu trợ bị một số người giành giật được và bán lại với giá cao đến mức họ không thể mua nổi. Những phụ nữ này khẩn thiết kêu gọi khôi phục hệ thống phân phát trước đây.
Sự tuyệt vọng được thể hiện rõ qua câu chuyện của một người đàn ông bị bắn vào mặt khi cố tiếp cận hàng cứu trợ, nhưng vẫn trở về tay trắng.
Các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt, tấn công vào hạ tầng dân sự và cản trở các đoàn xe cứu trợ mà Israel tiến hành tại Dải Gaza đã bị nhiều chuyên gia luật quốc tế đánh giá là có thể cấu thành “tội ác chiến tranh” theo Công ước Geneva. Luật nhân đạo quốc tế nghiêm cấm việc sử dụng nạn đói như một công cụ chiến tranh, nhưng thực tế ở Gaza cho thấy chính sách của chính phủ Thủ tướng Netanyahu đang đẩy hàng triệu người dân vào tình trạng thiếu ăn nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến tử vong.
Không chỉ vi phạm luật pháp, những quyết định của ông Netanyahu còn đặt ra câu hỏi về đạo đức và lương tâm chính trị. Bất chấp hàng trăm nghìn người dân Gaza đang vật lộn để sống sót và lời kêu gọi ngừng bắn của quốc tế, Thủ tướng Israel vẫn tiếp tục đưa ra những phát biểu cứng rắn về việc tiếp tục chiến dịch quân sự và tăng cường các biện pháp kiểm soát. Hành động này bị nhiều người coi là sự thờ ơ trước nỗi đau nhân loại. Hình ảnh trẻ em suy dinh dưỡng, những phụ nữ phải liều mạng tìm thức ăn và các gia đình chịu cảnh mất mát do bạo lực và đói nghèo đã trở thành những minh chứng rõ ràng nhất của sự bất công mà cộng đồng quốc tế không thể làm ngơ. Nhiều nhà phân tích cho rằng, mặc dù Israel có quyền tự vệ trước các mối đe dọa an ninh, nhưng việc áp dụng chính sách gây ra nạn đói hàng loạt ở Gaza đã vượt quá giới hạn của đạo lý con người.
Làn sóng bất bình lan rộng
Chính sách của Thủ tướng Benjamin Netanyahu sử dụng sự khốn khó của dân thường ở Gaza như một công cụ chính trị và quân sự đã gây ra làn sóng bất bình trên khắp thế giới. Hàng ngàn người ở nhiều quốc gia đã xuống đường biểu tình ủng hộ người dân Palestine và phản đối cuộc chiến của Israel. Trong khi đó, ở trong nước, người dân Israel gần đây cũng chấn động trước hình ảnh về những con tin Israel đang bị Hamas giam giữ. Các cuộc biểu tình tại Israel cũng lan rộng, yêu cầu Thủ tướng Israel chấm dứt chiến tranh để đưa các con tin trở về nhà. Những cuộc biểu tình cho thấy đã đến lúc Israel cần một sự thay đổi căn bản, với trọng tâm là nhân đạo và tôn trọng quyền sống của người dân vô tội.
Làn sóng biểu tình phản đối chính sách của Thủ tướng Isarel đã lan rộng khắp thế giới, trở thành phong trào quốc tế có quy mô và ảnh hưởng lớn. Tại Mỹ, hàng loạt cuộc biểu tình đã diễn ra ở New York, Washington D.C., Los Angeles và Chicago với hàng chục nghìn người tham gia, bao gồm cộng đồng người Do Thái phản đối chính sách của ông Netanyahu, các nhóm nhân quyền và người Palestine.
Tại châu Âu, phong trào biểu tình phát triển mạnh ở Anh, Pháp, Đức, Hà Lan và Bỉ. London chứng kiến các cuộc tuần hành quy mô lớn, tràn xuống các tuyến phố trung tâm và tập trung trước Quốc hội Anh.
Tại Australia, hơn 100.000 người đã tuần hành qua cầu cảng Sydney yêu cầu chính phủ công nhận Palestine và buộc Israel thay đổi chính sách. Ở Jordan, Ai Cập, Morocco và Tunisia, người dân không chỉ kêu gọi chấm dứt chiến sự ở Gaza mà còn thúc giục tẩy chay các sản phẩm liên quan đến Israel, đôi khi dẫn đến đụng độ với lực lượng an ninh.
Điểm đáng chú ý là phong trào không chỉ kêu gọi ngừng bắn mà còn đưa ra yêu cầu hệ thống hơn như thay đổi chính phủ Israel, chấm dứt chiếm đóng lãnh thổ Palestine và thúc đẩy một giải pháp hòa bình toàn diện. Nhiều tổ chức nhân quyền, cộng đồng tôn giáo, hiệp hội sinh viên và nghệ sĩ nổi tiếng cùng tham gia, làm phong trào trở nên đa dạng và lan tỏa mạnh mẽ hơn. Mạng xã hội đóng vai trò quan trọng, với các hashtag "Tự do cho Palestine", "Ngừng bắn ngay" và "Netanyahu từ chức",... liên tục đứng đầu xu hướng, góp phần gia tăng sức ép dư luận quốc tế.
Còn tại Israel, các đoạn video gần đây do Hamas đăng tải về hai con tin Evyatar David và Rom Braslavski đang trong tình trạng suy sụp cả thể chất lẫn tinh thần đã gây chấn động dư luận, làm bùng nổ thêm làn sóng biểu tình của người nhà các con tin. Gia đình các con tin và nhiều người dân cáo buộc chính phủ Netanyahu ưu tiên leo thang quân sự thay vì đàm phán để giải cứu con tin. Hiện hơn một trăm công dân Israel vẫn bị Hamas giam giữ.
Làn sóng biểu tình chống Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và chính phủ của ông phản ánh một trong những cuộc khủng hoảng xã hội lớn nhất của Israel trong nhiều năm qua. Nguyên nhân chính đến từ hai yếu tố: cuộc chiến kéo dài tại Dải Gaza và những quyết định chính trị gây tranh cãi liên quan đến cải cách thể chế, an ninh và vấn đề con tin bị bắt giữ.
Bên cạnh đó, các cải cách tư pháp gây tranh cãi trước đây bị coi là làm suy yếu hệ thống kiểm soát quyền lực gây bất bình trong dư luận. Quyết định gần đây của ông Netanyahu sa thải lãnh đạo Cơ quan Tình báo Shin Bet càng làm dấy lên lo ngại về việc tập trung quyền lực cá nhân, suy giảm niềm tin vào nền dân chủ Israel. Trong nhiều tháng qua, các cuộc biểu tình đã phát triển thành phong trào rộng khắp chưa từng có. Ở Tel Aviv, có thời điểm hơn 100.000 người xuống đường, chiếm kín các trục giao thông chính và khu vực trước Bộ Quốc phòng.
Hệ lụy đối với chính trị nội bộ Israel
Các cuộc biểu tình phản đối Thủ tướng Benjamin Netanyahu và chính sách của chính phủ Israel đang tạo ra những hệ quả sâu rộng cả trong nước lẫn quốc tế. Quy mô và cường độ của làn sóng phản đối này không chỉ phản ánh sự bất bình của người dân trước cuộc xung đột kéo dài và chiến dịch quân sự ở Gaza, mà còn là tín hiệu cảnh báo về nguy cơ Israel có thể đối mặt với sự cô lập gia tăng trên trường quốc tế, cũng như tình trạng chia rẽ sâu sắc trong xã hội Israel.
Trong nước, các cuộc biểu tình quy mô lớn tại Tel Aviv, Jerusalem và nhiều thành phố khác đã gây áp lực chưa từng có đối với chính phủ Netanyahu. Người dân không chỉ yêu cầu ngừng bắn mà còn đòi hỏi thủ tướng phải từ chức, coi ông là nguyên nhân khiến Israel rơi vào tình trạng khủng hoảng an ninh và đối ngoại nghiêm trọng. Áp lực này có thể dẫn đến nguy cơ mất ổn định chính trị, đặc biệt khi các đảng phái đối lập và một số nhân vật trong liên minh cầm quyền bắt đầu tỏ thái độ hoài nghi về khả năng lãnh đạo của ông Netanyahu. Trong lịch sử Israel, các cuộc khủng hoảng niềm tin đối với lãnh đạo thường là tiền đề cho bầu cử sớm hoặc thay đổi chính phủ và điều này hoàn toàn có thể lặp lại nếu các cuộc biểu tình tiếp tục kéo dài.
Thiếu tướng Noam Tibon - Lực lượng phòng vệ Israel cho hay: “Chúng ta đang mất đi những người lính. Tình hình khủng khiếp ở Gaza đang khiến cả thế giới quay lưng lại với chúng ta. Đó là lý do vì sao, từ góc độ chiến lược, chúng tôi tin rằng đây là thời điểm thích hợp để chấm dứt chiến tranh và đưa tất cả mọi người trở về”.
Ở bên ngoài, làn sóng biểu tình toàn cầu đang làm tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh của Israel. Trước đây, Tel Aviv luôn tự nhận là quốc gia dân chủ duy nhất ở Trung Đông, nhưng việc người dân khắp nơi xuống đường phản đối lại gửi đi thông điệp trái ngược: hình ảnh Israel giờ đây gắn liền với xung đột, con tin và thương vong dân thường. Israel đang bị cô lập trên phương diện ngoại giao, khi các nước đồng minh truyền thống cũng phải cân nhắc điều chỉnh chính sách để đáp ứng sức ép dư luận trong nước của họ. Việc các chính trị gia và nghị viện ở nhiều nước bắt đầu đặt câu hỏi về viện trợ quân sự và hợp tác an ninh với Israel là tín hiệu cảnh báo rõ ràng.
Điển hình là chính phủ Hà Lan mới đây đã triệu tập đại sứ Israel để phản đối tình hình “không thể chịu đựng và không thể biện minh được” ở Gaza, đồng thời cấm nhập cảnh hai Bộ trưởng cực hữu Israel Itamar Ben-Gvir và Bezalel Smotrich vì kích động bạo lực và kêu gọi “thanh lọc sắc tộc”.
Ngoài ra, hàng chục quốc gia đã tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine, bất chấp sự phản đối gay gắt từ Israel. Động thái này cho thấy thất bại ngoại giao của Thủ tướng Netanyahu, khi chính sách cứng rắn và chiến tranh Gaza đã khiến Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.
Một hệ lụy tiềm ẩn khác là tác động tiêu cực đến kinh tế và thương mại quốc tế của Israel. Nhiều chiến dịch kêu gọi tẩy chay các sản phẩm và công ty liên quan đến Israel đã xuất hiện trên mạng xã hội và tại các cuộc biểu tình. Nếu phong trào này lan rộng, Israel có thể đối mặt với sự sụt giảm về xuất khẩu, đầu tư nước ngoài và uy tín thương mại, tương tự những gì từng xảy ra với Nam Phi trong thời kỳ Apartheid. Đây là một rủi ro dài hạn, bởi nền kinh tế Israel vốn phụ thuộc đáng kể vào các thị trường công nghệ, quốc phòng và dịch vụ tài chính toàn cầu.
Một trong những dấu hiệu cảnh báo quan trọng nhất là sự thay đổi trong quan điểm của cộng đồng người Do Thái tại Mỹ và châu Âu - những nhóm vốn ủng hộ mạnh mẽ Israel trong nhiều thập kỷ qua. Hiện tại, một bộ phận lớn thanh niên Do Thái ở Mỹ công khai chỉ trích chính phủ Netanyahu, cho rằng chính sách quân sự hiện tại làm tổn hại đến hình ảnh và giá trị đạo đức của Israel. Đây là sự thay đổi mang tính thế hệ, có thể ảnh hưởng đến chính sách lâu dài của Mỹ và các đồng minh phương Tây đối với Israel.
Ngoài ra, các cuộc biểu tình quốc tế đồng thời gắn kết với nhiều vấn đề toàn cầu khác như: nhân quyền, chống phân biệt chủng tộc và bảo vệ môi trường... đang khiến phong trào chống Netanyahu không chỉ là một phản ứng nhất thời mà trở thành một phần của làn sóng xã hội rộng hơn. Điều này đồng nghĩa áp lực sẽ không dễ dàng lắng xuống ngay cả khi có thỏa thuận ngừng bắn hay trao đổi con tin trong tương lai gần.
Những hệ lụy và dấu hiệu cảnh báo này cho thấy Israel, dưới sự lãnh đạo của ông Netanyahu, đang đối diện với một thách thức toàn diện: khủng hoảng niềm tin trong nước, sự sụt giảm uy tín quốc tế và nguy cơ ảnh hưởng đến kinh tế. Nếu chính phủ không xem xét lại chiến lược quân sự và tăng cường đối thoại trong nước, tình trạng này có thể đẩy Israel vào thế bị cô lập hơn nữa và gây ra bất ổn lâu dài. Cho đến nay, nhiều chính phủ đã bắt tay hành động với thông điệp: Không thể chấp nhận sự tàn bạo tiếp diễn ở Gaza.