Mỹ, NATO lập cơ chế mới cung cấp vũ khí cho Ukraine
Mỹ cùng các đồng minh NATO đang khẩn trương xây dựng một cơ chế mới để đẩy nhanh tiến độ cung cấp vũ khí cho Ukraine.
Trong bối cảnh cuộc xung đột tại Ukraine chưa có dấu hiệu hạ nhiệt và nguồn viện trợ quốc phòng từ Mỹ bị gián đoạn nhiều tháng qua do vướng mắc chính trị nội bộ, Washington cùng các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang khẩn trương xây dựng một cơ chế mới để đẩy nhanh tiến độ cung cấp vũ khí cho Kiev.
Theo thông tin từ Reuters, hệ thống này cho phép Mỹ bán vũ khí cho Ukraine bằng nguồn kinh phí do các nước NATO tài trợ, thay vì trông chờ vào ngân sách Quốc hội Mỹ như trước đây. Kế hoạch này được cho là nhằm đáp lại yêu cầu của Tổng thống Trump vào tháng trước, khi ông cam kết sẽ viện trợ khí tài cho Ukraine nếu chi phí được chia sẻ bởi các nước châu Âu.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: “Thỏa thuận mà chúng ta vừa đạt được là rất lớn. Hàng tỷ USD thiết bị quân sự sẽ được mua từ Mỹ, chuyển đến NATO và nhanh chóng triển khai ra chiến trường”.
Cơ chế mới được xây dựng dựa trên phối hợp ba bên: Ukraine xác định nhu cầu khẩn cấp, NATO tổ chức phân bổ nguồn lực, còn Mỹ chịu trách nhiệm sản xuất và chuyển giao. Mỗi đợt viện trợ dự kiến trị giá khoảng 500 triệu USD, theo một danh sách ưu tiên do Ukraine đề xuất. Tổng quy mô viện trợ dự kiến có thể lên đến 10 tỷ USD.
Khác với trước, cơ chế mới bỏ qua quy trình ngân sách phức tạp của Mỹ, cho phép chuyển vũ khí nhanh hơn. Ukraine có thể ứng trước tiền vào một tài khoản thuộc chính phủ Mỹ để đổi lấy hàng. Ngoài ra, các nước NATO cũng có thể thanh toán trực tiếp cho Lầu Năm Góc hoặc thông qua cơ chế chung của khối. Một số nguồn tin cho biết, ít nhất một gói viện trợ theo mô hình mới đang được đàm phán, tuy chưa rõ đã có khoản tiền nào được chuyển đi hay chưa.
Theo giới quan sát, việc Mỹ và NATO thiết lập cơ chế mới để viện trợ vũ khí cho Ukraine phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong cán cân chia sẻ trách nhiệm của phương Tây đối với cuộc chiến tại Ukraine. Với Ukraine, cơ chế này có thể mang lại nguồn vũ khí ổn định và nhanh hơn, nhưng cũng đi kèm với nghĩa vụ tài chính. Còn với Mỹ, đây là cách để giữ vai trò “nhà kho chiến lược” toàn cầu, mà không cần gánh vác chi phí một mình.
