Mùa Vu Lan nhớ mẹ
Mỗi sáng thức dậy, tôi nhớ tiếng gậy lộc cộc mẹ đi lại trong nhà. Mẹ thức từ sớm, có khi trằn trọc thâu đêm lúc trái gió trở trời. Mẹ làm việc nọ việc kia, đun sôi phích nước, lau quét bàn ghế, dù chúng sạch bong bóng loáng. Tiếng nhặt khoan đều đặn gõ vào nền gạch lâu ngày thành tiếng chuông báo thức cho cả nhà. Những ngày mẹ đi khỏi, trong chập chờn giấc ngủ mộng mị, tôi vẫn nghe đâu đó âm thanh quen thuộc, ngỡ mẹ còn hiển hiện đâu đây.
Mẹ trồng vài chậu rau trước hiên nhà. Mẹ lo lắng cho từng chiếc lá, vạch tìm từng con sâu, tưới cho chúng nước vo gạo. Không phụ lòng người chăm bón, chúng lớn nhanh. Mẹ cẩn thận cắt từng cọng, tự lặt, tự rửa, không cho ai động vào, loay hoay nấu nồi canh nóng hổi.
Khi con gái nhỏ của tôi xì xụp khen ngon, mắt mẹ lấp lánh: "Ngoại trồng đó". Có cây đinh lăng be bé, mẹ hái lá già phơi khô, góp nhặt đến khi hòm hòm rồi cắt vải may thành chiếc gối. Gối lá phát ra âm thanh sột soạt vui tai, tỏa hương thơm ngát, tôi hít hà như hít mùi hương quen thuộc của mẹ.
Mẹ sống một đời cần kiệm, là thói quen suốt quãng đời đói khổ, ăn bữa nay lo ngày mai, luôn suy tính cho con cái đủ no đủ ấm. Túi nilon còn mới mẹ xếp lại để lúc cần có dùng. Đồ cũ mặc hoài đến sờn vai sứt chỉ. Đồ con cháu mua mẹ để dành, rồi chỉ mặc khi đã nằm trong sáu miếng gỗ vô tri lạnh lẽo.
Tiết kiệm là vậy, nhưng mẹ rất hào phóng giúp đỡ, sớt chia cho người neo đơn, đói khổ. Mẹ nói: "Mình ăn thì hết, người ta ăn thì còn".
Buổi tối, mẹ uống sữa cho dễ ngủ. Mẹ luôn cất tiếng gọi: "Gà con ơi, uống sữa với ngoại không?". Con gái tôi nghe thấy, dù đang làm gì, cũng bỏ đó, lăng xăng chạy xuống, khi thì một ngụm, khi thì vài hơi, rồi cười khanh khách.
Mẹ không còn, con gái thút thít, con muốn uống sữa với ngoại. Vậy là con đem hộp sữa lên bàn thờ, mời ngoại, đợi một lúc con nói ngoại uống xong rồi, con mới đem xuống uống. Thỉnh thoảng con rơm rớm, con nhớ ngoại. Ngoại hay đút cơm con ăn, ngoại cột tóc cho con… đủ chuyện hàng ngày. Tôi ôm con căn dặn: "Mình không nhắc nữa, để ngoại thanh thản về miền mây trắng". Nhưng dù không nhắc, nỗi nhớ cứ như những đợt sóng ngầm, khi thì âm ỉ, lúc lại cuồn cuộn trào dâng.
Tự lâu rồi, mẹ là chỗ dựa tinh thần cho tôi. Mỗi khi mỏi mệt, về nhà thấy mẹ, trò chuyện dăm câu khiến tôi nhẹ nhõm. Những lần rối rắm, nhận lời khuyên của mẹ, tôi từng bước trưởng thành.
Mẹ như kho kiến thức không bao giờ cạn. Mẹ nói, hồi đó nghèo quá, mẹ không được học hành tới nơi tới chốn, nhưng những đạo lý, cách đối nhân xử thế của mẹ, bao nhiêu sách vở cũng không sánh bằng.
Đến giờ, tôi vẫn đặt bàn thờ mẹ ở phòng khách như hồi mẹ mới mất. Để mỗi khi về nhà, mở cửa liền nhìn thấy nụ cười ấm áp của mẹ, đến thắp cho mẹ nén hương, kể với mẹ vài câu chuyện vu vơ. Để mỗi lần ra khỏi nhà vẫn chào, con đi chút rồi về như thuở mẹ còn.
Ngày mẹ mất, tôi dặn mình phải mạnh mẽ để mẹ ra đi thanh thản, nước mắt chỉ làm mẹ vướng bận mà thôi. Nhưng khi tiễn mẹ về với cát bụi rồi, đối diện với nỗi quạnh hiu, cảm giác mất mát thật khổ sở. Từng ngày trôi qua, từ ngoài ngõ đến trong nhà, nhìn đâu cũng thấy bóng hình của mẹ, mà thân ảnh mẹ đã không còn. Chiếc gậy mẹ chống, giường chiếu mẹ nằm, chiếc nón lá, những món đồ mẹ thường dùng vì thiếu hơi ấm của mẹ trở nên chơ vơ, lạnh lẽo.
Tôi nhớ cách đây vài năm, tôi vào bệnh viện lúc mẹ của cô em vừa mất, cô ấy gào khóc thê thảm khiến ai có mặt cũng lấy làm xót xa. Khi đó, dù đau lòng cho cảnh sinh ly tử biệt, tôi vẫn chưa biết nỗi đau mất mẹ to lớn đến dường nào. Đến lúc tự mình trải qua, tôi mới thấu hiểu. Và nhận ra rằng, dù bao nhiêu tuổi, dù ở gần mẹ bao lâu cũng không đủ. Càng ngưỡng mộ những ai còn có mẹ, thật diễm phúc biết bao.
Vừa rồi có người bạn hỏi tôi lâu nay có về quê không? Tôi ngơ ngác nhận ra rằng quê gắn liền với mẹ. Thuở học đại học và khi mới đi làm, mẹ ở quê, ngày nghỉ, lễ Tết tôi tranh thủ về quê với mẹ. Sau này đón mẹ lên sống cùng, những lần về quê là về với mẹ, đưa mẹ về thăm nhà cũ, thăm bà con họ hàng, ghé một quán quen ăn món mà mẹ nhớ, hay đơn giản là về quê để tìm kỷ niệm thời thơ bé, để khỏa khuây sau những mệt mỏi thường ngày, những lúc ấy luôn ấm lòng vì có mẹ kề bên.
Giờ đây, về quê, vẫn khung cảnh ấy, nếp nhà ấy nhưng có một nỗi trống vắng lạ thường, gặp người quen lại bồi hồi thương tiếc mẹ. Những chuyến về quê sau này, đã không còn như xưa. Vì một chỗ dựa, một chốn bình yên đã lặng lẽ hóa mây ngàn…
Thỉnh thoảng lúc rảnh rỗi, có người thường xem lại quyển sổ chép thơ mà cô đã viết tay một thời, hoặc mở máy laptop, mở điện thoại, nghe lại những bài nhạc yêu thích. Cô thích nhất là lắng nghe âm thanh quen thuộc từ những tình khúc bất hủ của Trịnh Công Sơn. Những lúc như vậy, cô lại tự hỏi mình: Ta là ai trong cuộc đời này?
Mỗi khi đến tiết Thanh minh, trong tâm thức của nhiều người lại nhớ về những ngày thơ bé hạnh phúc, được cùng ba mẹ làm món bánh trôi để đón Tết Hàn thực. Dẫu chỉ là món bánh đơn thuần nhưng đó lại là hương vị của đoàn viên.
"Thanh minh trong tiết tháng Ba/Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh" - tiết Thanh minh nhắc nhở người Việt Nam ta hướng về cội nguồn tổ tiên, ông bà, cha mẹ.
Vào những ngày giữa tháng Ba, mùa xuân ấm áp khẽ khàng làm sáng bừng sắc đỏ rực rỡ của hoa gạo ở ven sông. Ở một nơi xa, có một người con lại thao thức nhớ sắc hoa gạo quê nhà.
Tháng Ba về, khi thời tiết ở Hà Nội dần trở nên ấm áp hơn, có người thường ra phố, tìm mua ít quả nhót từ gánh hàng của các chị bán rong trên phố. Dẫu không thích ăn chua nhưng chỉ cần nhìn thấy mấy quả nhót chín ứng đỏ như đôi má trẻ thơ khi gió xuân tràn về, lòng cô không khỏi nôn nao nỗi nhớ quê hương.
Trong những giận dỗi ngơ ngẩn của trẻ con, những suy bì hiếu thắng ngây ngô của tuổi trẻ, những giọt nước mắt tủi hờn uất ức của tuổi trưởng thành, cô ấy luôn có cha bên cạnh. Người như ngọn hải đăng soi đường chỉ lối cho cô giữa đêm tối mịt mùng.
0