Làm quạt giấy ở Chàng Sơn
Người làm quạt giấy ở Chàng Sơn đã tìm được nhịp điệu mới để tồn tại trong đời sống hôm nay, một nhịp sống mà mỗi ngày đều bắt đầu bằng âm thanh của nghề truyền thống.
Ở Chàng Sơn, một ngày bắt đầu và kết thúc không bằng tiếng chuông báo thức, mà bằng những âm thanh quen thuộc của làng nghề. Từng quen với “đến mùa thì làm, hết vụ lại nghỉ”, ở Chàng Sơn hôm nay, nghề làm quạt đã bước vào một nhịp làm việc mới - đều đặn hơn, dài hơi hơn, và trở thành công việc thường nhật của mỗi gia đình.
Nghệ nhân Nguyễn Quang Hồng đã có thâm niên trong nghề làm quạt giấy ở Chàng Sơn. Với ông, làm sản phẩm truyền thống trước hết vẫn là làm đúng những gì đã được các thế hệ đi trước truyền lại. "Tôi làm quạt từ khi còn nhỏ, nghề này là nghề gia truyền. Nghề truyền thống những năm gần đây ở làng tôi chủ yếu là làm thêm lúc nông nhàn, nhưng thu nhập không được cao. Nhưng nếu muốn thu nhập cao lên, thì các công đoạn phải thay đổi, và đầu tư hơn", ông Hồng chia sẻ.
Nếu như trước đây, các gia đình ở Chàng Sơn chủ yếu làm quạt tranh thủ những lúc nông nhàn, thì giờ đây nhiều gia đình ngày nào cũng có việc để làm, có quạt để xếp, để chỉnh, và hoàn thiện. Họ không phải chờ mùa, không phải tranh thủ lúc rảnh, mà ngày nào cũng tập trung vào việc sản xuất quạt như một nhịp điệu mới của cuộc sống. Sự thay đổi ấy đến từ cách làm mới mà anh Thành Long - con trai nghệ nhân Hồng - là người trực tiếp khởi xướng và thực hiện.
"Bản thân mình sinh ra và lớn lên tại làng quạt, nên mình được truyền nghề từ ông bà, cha mẹ. Lý do mình chọn nghề, một phần xuất phát từ chính làng nghề của mình, một phần vì mình thấy chiếc quạt vẫn có rất nhiều giá trị. Chúng không chỉ để làm mát, mà còn là phụ kiện, quà tặng", Thành Long cho biết.
Người làm nghề yên tâm hơn, gắn bó hơn khi có việc quanh năm, và coi đây là công việc chính của gia đình mình. Nhịp sống làng quạt hôm nay không chỉ nằm trong xưởng, mà giờ đây còn chạy song song trên mạng xã hội. Từ những đoạn video ngắn, những bức ảnh đời thường, câu chuyện làng quạt Chàng Sơn được kể mỗi ngày theo cách mới.
Ở Chàng Sơn, mùa tiếp mùa, những chiếc quạt vẫn phe phẩy theo gió. Người làm quạt đã tìm được nhịp điệu mới để tồn tại trong đời sống hôm nay. Một nhịp sống không ồn ào, nhưng đủ bền để giữ nghề ở lại với làng.
