Khảo cổ phác họa chân dung tổ tiên người Việt
Từ những mảnh xương hóa thạch, các nhà khoa học đã phục dựng thành công khuôn mặt người Việt cổ cách đây hơn 2.000 năm.
Hành trình tái hiện chân dung tổ tiên không chỉ mang lại hình ảnh gần gũi, chân thực mà còn giúp chúng ta hiểu thêm về cội nguồn dân tộc qua từng lát cắt khảo cổ. Dựa trên các mẫu sọ có niên đại hơn 2.000 năm, Tiến sĩ Nguyễn Việt - Giám đốc Trung tâm tiền sử Đông Nam Á đã dành nhiều năm nghiên cứu để phục dựng chân dung người Việt cổ.
Quá trình này được tiến hành trên nền tảng khoa học kết hợp giữa khảo cổ học, nhân chủng học và tư liệu hiện vật cùng thời. Mỗi gương mặt được tái hiện không chỉ là hình ảnh, mà còn là dấu tích sống động của lịch sử - một lát cắt chân thực kết nối quá khứ với hiện tại, giúp hình dung rõ hơn về tổ tiên của mình.
Tiến sĩ Nguyễn Việt chia sẻ: "Chúng tôi đã cố gắng lắp xương, lắp thịt, lắp toàn thân trả lại cho các cụ. Ví dụ cao bao nhiêu, to, béo, gầy, hay là người nhiều cơ... bởi vì những cái đó thể hiện trên xương rõ lắm. Khi mình dùng khoa học khảo cổ và khoa học bảo tàng để khắc phục thì càng dễ dàng truyền đạt các hiểu biết, các kiến thức khảo cổ, các kiến thức khoa học cho dân chúng".
Bên cạnh việc phục dựng chân dung, những phát hiện khảo cổ cũng đang dần hé lộ thêm nhiều lát cắt quan trọng về đời sống, văn hóa và xã hội của tổ tiên người Việt. Từ những hiện vật khai quật tại các di chỉ khảo cổ, các chuyên gia không chỉ tái hiện diện mạo mà còn khám phá những câu chuyện sinh động về sinh hoạt, phong tục và môi trường mà người Việt cổ từng trải qua.
Tiến sĩ Phạm Ngọc Dũng – Phó viện Trưởng Viện Khảo cổ và Bảo tồn Di sản văn hóa Việt Nam cho hay: "Trong quá trình phát triển của lịch sử, một xã hội và một tộc người có thể sẽ bị phủ đi và trở thành những 'mảnh vỡ'. Nếu muốn tìm hiểu lại quá khứ thì chúng ta phải ghép những 'mảnh vỡ' đấy lại. Ví dụ như vườn chuối hay đàn đá Tây Nguyên đều do công lao của khảo cổ mà tìm ra. Hiện nay chúng ta có công nghệ và phương tiện khoa học, giúp tìm hiểu và phục dựng yếu tố lịch sử chi tiết".
Qua những phát hiện khảo cổ và công tác phác họa chân dung, hình ảnh tổ tiên người Việt ngày càng hiện lên rõ nét, sống động và chân thực hơn. Những nghiên cứu này mở ra góc nhìn sâu sắc về cội nguồn và bản sắc đặc trưng của dân tộc, kết nối quá khứ với hiện tại một cách gần gũi. Đó là hành trình tìm về cội nguồn để hiểu rõ hơn về tổ tiên.
