ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Thông báo được đưa ra vào ngày 10/10, trong bối cảnh hàng triệu người Palestine đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng chưa từng có, sau hai năm xung đột khốc liệt.

Hơn 2 triệu người cần cứu trợ, chỉ 20% nhu cầu được đáp ứng

Phát biểu hôm thứ Năm ngày 9/10, ông Tom Fletcher, Trưởng phòng Nhân đạo của LHQ, cho biết trong nhiều tháng qua, các cơ quan cứu trợ chỉ có thể đưa được 20% lượng hàng viện trợ thiết yếu vào Gaza một con số quá thấp để đáp ứng những nhu cầu tối thiểu về thực phẩm, nước sạch và y tế cho hơn 2 triệu người dân tại vùng đất bị phong tỏa.

Ông Fletcher nhấn mạnh: “Xét đến mức độ đói nghèo, đau khổ và tuyệt vọng hiện nay, chúng ta cần một nỗ lực phối hợp ở quy mô chưa từng có. Liên Hợp Quốc đã sẵn sàng thực hiện điều đó”.

Thỏa thuận ngừng bắn mở ra hy vọng viện trợ

Thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ đề xuất và được công bố ngày 8/10 bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump được xem là bước ngoặt sau nhiều tháng xung đột. LHQ kỳ vọng có thể tiếp cận nhân đạo trở lại một cách có hệ thống và hiệu quả.

Trước đó, cuộc xung đột kéo dài đã khiến hàng chục nghìn người Palestine thiệt mạng, hàng triệu người rơi vào cảnh mất nhà cửa, thiếu lương thực, nước sạch, dịch vụ y tế và đẩy Gaza đến bên bờ vực của nạn đói toàn diện.

Israel vẫn dè dặt, cáo buộc Hamas biển thủ viện trợ

Mặc dù thỏa thuận ngừng bắn đã được công bố, nhưng việc triển khai viện trợ vẫn vấp phải rào cản từ phía Israel. Chính phủ nước này cáo buộc Hamas đã biển thủ viện trợ nhân đạo, dù chưa đưa ra bằng chứng xác thực cho việc phân phối sai lệch quy mô lớn.

Vào tháng 5, Israel đã chuyển quyền cung cấp lương thực chính cho Gaza từ LHQ sang Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) – một tổ chức được Israel và Mỹ hậu thuẫn. Tuy nhiên, theo người phát ngôn LHQ ông Stephane Dujarric, hiện chưa rõ GHF có vai trò gì trong thỏa thuận ngừng bắn lần này.

Ông Fletcher xác nhận rằng LHQ đang phối hợp thực hiện kế hoạch ngừng bắn gồm 20 điểm do Mỹ đưa ra, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng vai trò của LHQ trong công tác cứu trợ và tái thiết Gaza.

Trong 60 ngày đầu tiên, các ưu tiên được xác định rõ ràng: Tăng số xe tải chở hàng cứu trợ lên 500–600 xe mỗi ngày;  Cung cấp thực phẩm cho toàn bộ dân số 2,1 triệu người, bao gồm 500.000 người cần hỗ trợ dinh dưỡng đặc biệt;  Hỗ trợ các tiệm bánh, bếp ăn cộng đồng, cung cấp khẩu phần ăn khẩn cấp cho các vùng có nguy cơ đói cấp tính; Khôi phục y tế, nước sạch, nhà ở và giáo dục.

Ngoài viện trợ lương thực, LHQ cũng có kế hoạch toàn diện để khôi phục hạ tầng dân sinh: Về Y tế: cung cấp thuốc men, tái thiết các cơ sở y tế, triển khai đội y tế cơ động, chăm sóc sức khỏe tâm thần và dịch vụ sơ tán khẩn cấp. Về Nước sạch và vệ sinh: lắp đặt nhà vệ sinh, sửa chữa hệ thống nước thải và bơm, di dời rác thải sinh hoạt khỏi khu dân cư. Về Nhà ở trong mùa đông:  ung cấp hàng nghìn lều bạt mỗi tuần, cùng tấm che chống thấm siêu bền để chống chọi mùa đông khi phần lớn nhà cửa đã bị phá hủy. Giáo dục cũng được trú trọng: mở lại không gian học tập tạm thời cho 700.000 trẻ em, cung cấp sách vở và đồ dùng học tập.

Dù đã chuẩn bị sẵn 170.000 tấn hàng cứu trợ, ông Fletcher nhấn mạnh con số này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm so với nhu cầu thực tế khổng lồ tại Gaza. Ông kêu gọi các quốc gia phát triển và cá nhân trên toàn thế giới nhanh chóng tăng cường hỗ trợ tài chính cho nỗ lực nhân đạo này. “Mỗi chính phủ, mỗi bang, mỗi cá nhân đã theo dõi cuộc khủng hoảng này đều tự hỏi: ‘Chúng ta có thể làm gì?’”, ông Fletcher nói, “Giờ là lúc lòng nhân đạo được biến thành hành động cụ thể”.

Yêu cầu cấp thiết: Cần Israel cho phép tiếp cận

Để thực hiện được kế hoạch trên, LHQ yêu cầu Israel cho phép các tổ chức nhân đạo và các đối tác quốc tế được tiếp cận Gaza mà không bị cản trở. Ông Fletcher cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn cho dân thường, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái những người dễ bị tổn thương nhất trước các hành vi bạo lực tình dục trong chiến tranh. Ngoài ra, việc rà phá bom mìn và xử lý vật liệu chưa nổ cũng được đặt lên hàng đầu nhằm giảm thiểu thương vong sau chiến sự.

Thỏa thuận ngừng bắn đã mang lại hy vọng cho Gaza nhưng chỉ khi có hành động quyết liệt, có phối hợp từ cộng đồng quốc tế mới có thể biến hy vọng thành hiện thực. Cửa sổ nhân đạo đang mở ra, nhưng cần sự can đảm chính trị và lòng nhân đạo từ tất cả các bên để tận dụng thời cơ ngắn ngủi này, trước khi cánh cửa một lần nữa khép lại vì Israel trước đây đã từng vi phạm thỏa thuận ngừng bắn .