Hy vọng chấm dứt xung đột tại Dải Gaza
Trải qua nỗ lực đàm phán kéo dài, Israel và Hamas ngày 8/10 đã đồng ý về giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch hòa bình Gaza do Tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất, với trọng tâm là lệnh ngừng bắn và trao đổi con tin.
Thỏa thuận được coi là bước đi quan trọng nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 2 năm qua, mở ra cơ hội cho tiến trình hòa bình bền vững và giải quyết khủng hoảng nhân đạo tại khu vực.
Giai đoạn khởi đầu của kế hoạch 20 điểm do ông Trump đề xuất được Israel và Hamas đồng thuận thông qua các cuộc đàm phán gián tiếp tại Ai Cập, chỉ một ngày sau mốc thời điểm đánh dấu tròn 2 năm cuộc tấn công của Hamas vào Israel - sự kiện đã châm ngòi cho chiến dịch quân sự tàn khốc của Israel tại Gaza.
Một nguồn tin Hamas tiết lộ, các con tin còn sống sẽ được trao trả trong vòng 72 giờ sau khi Chính phủ Israel phê duyệt thỏa thuận. Phía Israel cho biết quá trình trao trả dự kiến bắt đầu từ ngày 12/10. Trong số 48 con tin, khoảng 20 người được cho là vẫn còn sống. Trong khi đó, một quan chức cấp cao Nhà Trắng cho biết, sau khi Israel phê chuẩn, lực lượng nước này sẽ rút về giới tuyến đã thống nhất, quá trình này mất chưa đến 24 giờ. Sau đó, đồng hồ 72 giờ mới bắt đầu được tính và Nhà Trắng kỳ vọng việc trao trả con tin sẽ diễn ra từ ngày 13/10. Hamas cho biết đã bàn giao danh sách con tin mà nhóm này đang giữ, cùng danh sách tù nhân Palestine bị Israel giam giữ mà họ muốn đưa vào diện trao đổi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ tới Ai Cập trong vài ngày tới. Nhà Trắng cũng cho hay ông đang cân nhắc chuyến công du khu vực vào ngày 10/10. Thủ tướng Israel Netanyahu đã mời ông Trump phát biểu trước Quốc hội nước này và nhà lãnh đạo Mỹ tiết lộ với Axios rằng ông sẵn sàng làm điều đó.
Giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch của ông Trump là kêu gọi thành lập một cơ quan quốc tế mang tên “Hội đồng Hòa bình”, do chính ông lãnh đạo và có sự tham gia của cựu Thủ tướng Anh Tony Blair, để đóng vai trò trong việc quản lý Gaza hậu chiến.
Về phần mình, Hamas xác nhận đã đạt được thỏa thuận “chấm dứt xung đột” và cho biết kế hoạch gồm rút quân Israel khỏi Gaza cùng với trao đổi tù nhân và con tin. Hamas kêu gọi Tổng thống Trump và các quốc gia bảo trợ bảo đảm Israel thực thi đầy đủ các cam kết.
Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã hoan nghênh thỏa thuận đạt được, bày tỏ hy vọng đây sẽ là bước khởi đầu hướng tới việc thực hiện giải pháp hai nhà nước nhằm chấm dứt xung đột Israel – Palestine. Ông Abbas đánh giá cao vai trò trung gian của Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng như những nỗ lực của các quốc gia Qatar, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ trong tiến trình hòa giải. Tổng thống Palestine cũng khẳng định Chính quyền Palestine sẵn sàng hợp tác với các bên liên quan để bảo đảm thành công của thỏa thuận này.
Trong bối cảnh Gaza bị dội bom không ngừng và rơi vào tình trạng thiếu đói nghiêm trọng suốt nhiều tháng qua, người dân Palestine đã đón nhận tin tức về thỏa thuận ngừng bắn với sự nhẹ nhõm và vui mừng, coi đây là hy vọng đầu tiên nhằm chấm dứt cuộc chiến tại Dải Gaza.
Anh Jomaa Al-Helou, người dân Palestine cho hay: “Tôi vô cùng lạc quan về việc đàm phán đã thành công. Sau nhiều vòng đàm phán thất bại, lần này cuộc đàm phán đã đạt kết quả. Chúng tôi rất vui mừng và hy vọng chiến tranh sẽ chấm dứt, để chúng tôi có thể trở về nhà. Chúng tôi mong muốn cuộc sống trở lại như trước ngày 7/10/2023 — để cuộc sống được hồi sinh và hòa bình được duy trì”.
Ông Ashraf Hajjaj, người dân Palestine chia sẻ: “Sau khi đạt được thỏa thuận, chúng tôi hy vọng mọi việc sẽ diễn ra tốt đẹp. Chúng tôi hy vọng cơn ác mộng này sẽ chấm dứt. Gaza sẽ được hồi sinh từ đống đổ nát và tro tàn”.
Tại Tel Aviv, Israel, thân nhân các con tin còn bị Hamas giam giữ đã bày tỏ sự vui mừng và hy vọng vào việc sớm được đoàn tụ với người thân của mình.
Bà Einav Zangauker, mẹ của một con tin người Israel cho biết: “Các con tin sắp được trở về! Xin gửi lời cảm ơn tới tất cả những người đã giúp đưa con trai tôi và các con tin trở về. Chúng tôi sẽ không dừng lại. Chúng tôi sẽ không ngừng đấu tranh cho đến khi con tin cuối cùng được giải cứu”.
Dù mang lại hy vọng lớn, nhưng nhiều chi tiết quan trọng của thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas vẫn chưa được làm rõ, như thời điểm triển khai, cơ chế quản lý Gaza hậu chiến và số phận của Hamas. Hiện chưa rõ ai sẽ điều hành Gaza sau khi chiến sự kết thúc. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Trump, nhiều quốc gia phương Tây và Arab đều loại trừ khả năng Hamas tiếp tục nắm quyền kiểm soát, dù nhóm này đã điều hành Gaza từ năm 2007.
