Hai năm chiến tranh, Gaza vẫn bên bờ tuyệt vọng
Sau hai năm giao tranh, cuộc chiến giữa Israel và Hamas tại Dải Gaza đã vượt ra ngoài khuôn khổ xung đột vũ trang, trở thành tâm điểm của cuộc cạnh tranh ảnh hưởng địa chính trị ở Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh.
Israel tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công tại Dải Gaza, khiến khu vực này chịu thiệt hại nghiêm trọng. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra đề xuất hòa bình gồm 20 điểm dành cho Dải Gaza. Đề xuất này nhận được sự đồng tình của Israel, trong khi phía Hamas chỉ mới chấp thuận một phần.
Giới quan sát nhận định, sáng kiến hòa bình của ông Trump có thể góp phần chấm dứt xung đột, nhưng không có gì đảm bảo đề xuất sẽ được thực thi trọn vẹn. Ngay cả trong trường hợp thành công, kế hoạch này cũng khó có thể giải quyết tận gốc mâu thuẫn kéo dài giữa Israel và Hamas. Sau hai năm chiến sự, cả Israel lẫn Hamas đều lâm vào bế tắc, chưa tìm được lối thoát mang lại lợi ích cho mình trên mọi phương diện.
Cuộc chiến đã khiến Israel, Hamas và các lực lượng liên quan như Hezbollah ở Lebanon hay Houthi ở Yemen đều suy yếu. Israel chịu thiệt hại nặng nề, ngày càng bị cô lập, đồng thời bộc lộ nhiều điểm yếu trong đối đầu trực tiếp với Iran. Cả Mỹ và Israel đều suy giảm uy tín và ảnh hưởng tại khu vực, trong khi Iran cũng chịu nhiều tổn thất về chính trị và quân sự. Thảm họa nhân đạo tại Dải Gaza trở nên nghiêm trọng, gây tổn thất nặng nề về người và của.
Cuộc chiến đã làm thay đổi cục diện Trung Đông, Bắc Phi và vùng Vịnh. Ngày càng có nhiều quốc gia chính thức công nhận Nhà nước Palestine độc lập, trong khi Mỹ và Israel lại khiến tiến trình này thêm khó khăn. Hamas cần nhiều thời gian để phục hồi tổ chức và lực lượng, còn mâu thuẫn giữa Mỹ – Iran, Israel – Iran tiếp tục gia tăng.
Trong bối cảnh đó, Israel gần như không còn cơ hội sớm bình thường hóa quan hệ với các quốc gia Ả Rập khác, và ảnh hưởng của Mỹ – đặc biệt là của ông Trump – đang giảm sút rõ rệt. Khu vực Trung Đông vẫn đứng trước triển vọng mờ mịt về an ninh và ổn định.
