ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Ba đối tượng vừa bị Công an Hà Nội bắt quả tang khi dùng xe bồn lén lút xả gần 50m³ chất thải bể phốt xuống hố ga ven sông Tô Lịch. Các đối tượng này đã chọn lúc đêm tối, mở nắp hố ga và bơm thẳng dòng chất thải xuống lòng sông vốn đã ô nhiễm nặng nề. Vụ việc này gây bức xúc trong dư luận, bởi hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn trực tiếp đầu độc môi trường sống của chính cộng đồng dân cư và nỗ lực hồi sinh sông Tô Lịch của Thành phố.

Ngay sau đó, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành văn bản khẩn do Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Trọng Đông ký, yêu cầu tăng cường kiểm soát, đảm bảo vệ sinh môi trường lưu vực sông Tô Lịch. Trong đó, Công an thành phố phải khẩn trương điều tra, làm rõ vụ việc bơm xả trái phép tại hố ga số 7.2 đường Láng và báo cáo kết quả trước ngày 15/10/2025. Đồng thời, phải tổ chức kiểm tra đột xuất các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực hút, vận chuyển phân bùn bể phốt, xử lý nghiêm các trường hợp không phép, sai phép.

Chỉ đạo cũng giao công an phường, xã tăng cường tuần tra, ngăn chặn vi phạm ngay từ cơ sở; Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND các phường ven sông như Nghĩa Đô, Ngọc Hà, Giảng Võ, Cầu Giấy, Láng, Yên Hòa, Đống Đa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Thanh Liệt, Hoàng Liệt… phải phối hợp kiểm tra, giám sát thường xuyên, không để tái diễn hành vi xả thải trái phép.

Đây là phản ứng nhanh chóng và quyết liệt, cho thấy Hà Nội không khoan nhượng trước những hành vi coi thường kỷ cương, coi thường lợi ích cộng đồng. Và quan trọng hơn, nó đặt vấn đề quản lý môi trường đô thị ở đúng mức độ cấp thiết. Nếu để mặc những vụ xả trộm như thế tiếp diễn, mọi nỗ lực cải tạo, hồi sinh sông Tô Lịch suốt nhiều năm qua sẽ trở nên vô nghĩa.

Văn bản này không chỉ đáng ủng hộ, mà còn cần được triển khai nghiêm túc đến tận phường, tổ dân phố. Bởi từ nhiều năm nay, sông Tô Lịch vốn là “dòng chảy ký ức” của Thủ đô, gắn với cả một phần lịch sử và văn hóa đô thị. Nhưng ký ức ấy lại gắn liền với sự ô nhiễm, mùi hôi, sự bức bối trong sinh hoạt hàng ngày. Điểm đáng chú ý là trong văn bản mới nhất, thành phố không chỉ xử lý vụ việc cụ thể, mà yêu cầu thiết lập cơ chế phòng ngừa lâu dài: kiểm tra đột xuất, giám sát diện rộng, phân công trách nhiệm rõ ràng. Đây là một “lời nhắc” mạnh mẽ là quản lý môi trường không thể chỉ chạy theo sự vụ, mà phải xây dựng hệ thống kiểm soát bền vững.

Muốn ngăn ngăn chặn tận gốc việc xả thải ra lòng sông Tô Lịch hay bất cứ sông hồ nào, phải dựa vào ý thức cộng đồng. Chính người dân mới là tai mắt gần nhất, kịp thời nhất. Nếu cư dân quanh sông Tô Lịch có thói quen báo tin ngay khi thấy hành vi bất thường, thì hành vi xả trộm sẽ khó lòng che giấu. Chúng ta có thể báo ngay những vi phạm về môi trường trên ứng dụng Công dân Thủ đô số iHanoi, rất đơn giản và tiện lợi hoặc báo trực tiếp cho chính quyền địa phương để can thiệp kịp thời. Vụ việc này một lần nữa cho thấy, rất có thể đây không phải là hành vi cá biệt mà đã từng xuất hiện. Vì vậy khi nước lòng sông Tô Lịch đang xanh trở lại thì đây là bài học nhắc nhở tất cả người dân về trách nhiệm của mình với môi trường, với dòng sông Tô mến yêu đang hồi sinh.

Nhiều thành phố trên thế giới đã kết hợp các biện pháp để bảo vệ sông hồ. Singapore vừa phạt cực nặng, vừa có app để dân báo nhanh. Đức thì công khai tên tuổi doanh nghiệp vi phạm, khiến họ khó còn đất sống. Nhật Bản lắp cảm biến và camera theo dõi 24/7 ở điểm xả. Hàn Quốc thì dùng hệ thống GIS để quản lý toàn bộ dòng chảy đô thị, đồng thời giáo dục ý thức từ học đường. Bài học ở đây là: chính quyền nghiêm khắc, công nghệ hiện đại và cộng đồng đồng lòng – chỉ khi ba yếu tố đó cùng vận hành thì hành vi xả trộm mới bị dẹp bỏ.

Hy vọng rằng với sự chỉ đạo quyết liệt từ UBND thành phố, cùng tinh thần trách nhiệm của cộng đồng, có cơ sở để tin rằng những hành vi xả thải trái phép sẽ không còn đất sống. Và hơn cả, đây là lời nhắc mỗi người Hà Nội: giữ gìn sông Tô Lịch không chỉ là giữ một dòng sông, mà là giữ lấy ký ức, giữ lấy sự văn minh trong mỗi chúng ta.