Hà Nội cái gì cũng vui, rủ nhau ra phố bia hơi vỉa hè
Hè về là khi những quán bia hơi đông nghịt khách, nhất là vào buổi chiều sau giờ tan tầm.
Có một câu hát trong bài "Ngẫu hứng phố" của nhạc sĩ Trần Tiến:
"Hà Nội cái gì cũng vui, rủ nhau ra phố bia hơi vỉa hè".
Bia hơi Hà Nội đã xuất hiện trên mảnh đất Thủ đô đến nay đã hơn một thế kỷ. Nó trở thành một thứ đồ uống bình dân, không thể thiếu của rất nhiều người Hà Nội; bất kể họ là doanh nhân, công chức, viên chức, hay chỉ là một người lao động bình thường. Với nhiều du khách, đặt chân đến Thủ đô mà không thưởng thức bia hơi Hà Nội thì thật đáng tiếc.
Trong những năm tháng thời bao cấp khó khăn, cái ăn còn chưa đủ no, nhưng quán bia hơi "Tổ phục vụ" đầu xóm tôi thì không bao giờ vắng khách. Không có tủ bảo ôn, bia được giữ lạnh bằng những bao tải với nhiều lớp đá bên trong. Mỗi người xếp hàng, chỉ được mua một số lượng có hạn, tùy theo hôm đó bia được phân phối về nhiều hay ít. Lúc đong bia, ai cũng dõi theo tay đong của nhân viên tổ phục vụ. Chiếc tuy-ô dẫn bia màu trắng được nối từ bom bia ra. Người bán phải xiết tuy-ô sao cho vừa phải, đủ để cốc bia sủi bọt trong khoảng 2 đến 3 cm ở mép cốc. Nếu bọt nhiều quá sẽ bị phàn nàn là đong điêu, không có bọt thì cốc bia cũng mất ngon cả về vị giác lẫn thị giác.
Uống bia nhiều sẽ béo bụng, thế nhưng thời bao cấp, rất nhiều người thích có được cái dáng "có tí bụng". Người sành điệu, còn đập vài lòng đỏ trứng gà, thêm chút đường kính cho vào cốc bia hơi đánh sủi bọt. Họ bảo uống như vậy để bồi bổ sức khỏe! Chẳng biết có đúng không, nhưng bây giờ uống bia kiểu đó chắc là chuyện lạ.
Còn nhớ mỗi bận nhà có khách, cha sai tôi đem chiếc ấm nhôm dùng để đun nước ra tổ phục vụ mua bia. Không có tủ lạnh bảo quản, ấm nhôm đựng bia được cha tôi nút kín vòi, buộc dây thả xuống giếng nước giữ lạnh, đợi chiều khách đến thì kéo lên.
Nếu bạn là người Hà Nội, có thú uống bia hơi đều đặn mỗi ngày, thì có lẽ, cái ngày uống bia thú vị nhất là vào chiều 30 Tết. Trong lúc nhiều gia đình đang quây quần bên mâm cỗ tất niên, thì quán bia hơi vẫn đông nghịt khách. Bia hơi đã tạm dừng sản xuất trước đó để công nhân nghỉ Tết. Nhưng một số quán vẫn tích bia sẵn để phục vụ các "thượng đế" trung thành vào cái ngày cuối cùng của năm cũ!
Người ta muốn tranh thủ thưởng thức những cốc bia cuối cùng của năm cũ, vì biết đích xác sẽ phải nhịn bia hơi ít nhất vài ba ngày, nên cố đến bằng được quán bia quen thuộc để uống gỡ, cho thời gian chờ đợi thêm ngắn lại!? Uống bia trong một ngày cuối năm, với bao công việc lo toan tạm gác lại, sự cảm nhận cũng sẽ được tăng gấp bội phần!
Có nhiều bà vợ thắc mắc với ông chồng: Bia chai, bia lon tây, ta không thiếu, sao không uống mà cứ phải kéo nhau ra quán xá tụ tập làm gì? Nếu thèm bia hơi, mua về nhà mà uống không được hay sao? Đó là vì họ muốn níu chân chồng ở nhà chứ cánh đàn ông, uống bia một mình ở nhà thì còn đâu là thưởng thức bia nữa. Quán xá đông người làm cho họ hưng phấn, thư thái, xả đi những lo toan, bận rộn, ưu phiền... sau một ngày làm việc, lao động, học tập. Đó cũng là nơi gặp gỡ của tình bạn hữu.
Bên cạnh những quán bia hơi vỉa hè, bia hơi bây giờ đã được đưa vào các nhà hàng, uống bia hơi trong phòng máy lạnh... Nhưng với đa số nhiều người, cái thú uống bia hơi ngon nhất, thư thái nhất, vui vẻ nhất vẫn là cách uống bình dân nhất: Bia hơi vỉa hè, uống cùng với chiếc cốc thủy tinh ánh màu xanh mà dân nghiền bia Hà Nội quả quyết rằng, chỉ uống với cốc này, hương vị bia Hà Nội mới thăng hoa?
Bây giờ, bia hơi Hà Nội không còn chiếm vị trí độc tôn nữa. Đã có những dòng bia khác cạnh tranh mà người dân hay gọi nôm na là bia cỏ. Chỉ với cách gọi thôi, cũng đủ thấy người ta vẫn dành cho bia hơi Hà Nội một sự tôn trọng.
Những người sành về bia nói với nhau rằng: Bia hơi Hà Nội làm ở nhà máy trên phố Hoàng Hoa Thám mới đúng là loại bia xịn sò nhất, bởi ngoài chất liệu, men ủ làm lên cốc bia, thì nguồn nước lấy từ mạch nguồn Thăng Long - Hà Nội, mới cho ra đời hương vị bia hơi thơm ngon như thế... Đó có thể chỉ là một giai thoại, bắt nguồn từ sự mến mộ thương hiệu truyền thống của một nhà máy đã gắn bó nhiều thế hệ người Thủ đô. Nhưng hãy giữ giai thoại ấy trong tâm thức của mình để cảm nhận sự tinh túy của thứ đồ uống này, chắc sẽ làm cho vị bia Hà Nội thêm thơm và ngon hơn.
Trần Minh
