Đột phá chuyển đổi số – Nâng tầm sức cạnh tranh Việt Nam
Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang tái cấu trúc mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số, chuyển đổi số không còn là xu hướng mang tính tương lai mà đã trở thành điều kiện sống còn đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia và doanh nghiệp.
Ngày 20/12, tại trường quay S5 Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, tọa đàm với chủ đề “Đột phá chuyển đổi số - Hội nhập và cạnh tranh toàn cầu” đã được tổ chức, với sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank).
Tham gia tọa đàm có PGS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách nông nghiệp và môi trường; TS. Lê Thị Giang, Phó Trưởng Bộ môn Luật Dân sự, Trường Đại học Luật Hà Nội; và TS. Trần Ngọc Hiệp, giảng viên Bộ môn Luật Dân sự, Trường Đại học Luật Hà Nội.
Cuộc chơi số toàn cầu và phép thử với doanh nghiệp Việt
Theo các diễn giả, chuyển đổi số đang làm thay đổi căn bản trật tự cạnh tranh của nền kinh tế toàn cầu. Trong bối cảnh đó, lợi thế không còn được quyết định bởi quy mô hay nguồn lực truyền thống, mà bởi năng lực số, khả năng thích ứng và tốc độ đổi mới.
PGS. Nguyễn Đình Thọ nhận định doanh nghiệp Việt Nam hiện đang ở giai đoạn chuyển mình. Công nghệ số giúp nhiều doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế, thu hẹp khoảng cách về quy mô và nguồn lực so với các tập đoàn lớn. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vẫn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu ở những khâu có giá trị gia tăng thấp; năng lực quản trị số, khai thác dữ liệu và đổi mới sáng tạo còn hạn chế.
Ở góc độ pháp lý, TS. Lê Thị Giang cho rằng chuyển đổi số mở ra cơ hội “đi tắt đón đầu”, nhưng đồng thời đặt ra các yêu cầu ngày càng cao về minh bạch, tiêu chuẩn dữ liệu và quản trị. Doanh nghiệp không theo kịp các chuẩn mực quốc tế sẽ gặp nhiều rào cản khi hội nhập, thậm chí đứng trước nguy cơ bị loại khỏi chuỗi giá trị toàn cầu.
Các chuyên gia thống nhất rằng chuyển đổi số hiện nay vừa là động lực tăng trưởng, vừa tạo ra áp lực sàng lọc mạnh mẽ. Doanh nghiệp chuyển đổi sớm, bài bản sẽ nhanh chóng tạo lợi thế cạnh tranh; ngược lại, doanh nghiệp chậm thích ứng sẽ đối mặt với nguy cơ tụt lại phía sau, bất chấp năng lực sản xuất hay giá thành sản phẩm.
Chuyển đổi số bền vững: Từ công nghệ, nhân lực đến chiến lược dài hạn
Theo TS. Trần Ngọc Hiệp, thách thức lớn nhất của chuyển đổi số không nằm ở công nghệ, mà ở cách tiếp cận. Nếu coi chuyển đổi số là dự án ngắn hạn hoặc chạy theo phong trào, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng đầu tư dàn trải, hiệu quả thấp. Chuyển đổi số chỉ phát huy giá trị khi được đặt trong chiến lược dài hạn, gắn với đổi mới quản trị và phát triển con người.
Một nội dung được nhấn mạnh tại tọa đàm là nguy cơ doanh nghiệp Việt Nam bị loại khỏi chuỗi giá trị toàn cầu hiện nay không còn đến chủ yếu từ chất lượng sản phẩm hay giá thành, mà từ năng lực số và mức độ minh bạch. Các đối tác quốc tế ngày càng yêu cầu khả năng kết nối dữ liệu theo thời gian thực, truy xuất nguồn gốc và quy trình quản trị chuẩn hóa. Doanh nghiệp chưa số hóa tốt các khâu này sẽ gặp khó khăn trong việc tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bên cạnh đó, nhân lực số được xem là yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình chuyển đổi. Nhiều doanh nghiệp hiện thiếu đội ngũ nhân sự vừa hiểu nghiệp vụ, vừa am hiểu công nghệ, dẫn đến việc khai thác hệ thống số và dữ liệu chưa hiệu quả. Tuy nhiên, nếu đầu tư đúng hướng vào đào tạo, nâng cao năng lực số cho toàn bộ tổ chức và xây dựng văn hóa học hỏi, nhân lực số có thể trở thành lợi thế cạnh tranh bền vững, khó sao chép.
Kết luận tọa đàm, các diễn giả cho rằng chuyển đổi số chỉ thực sự có ý nghĩa khi tạo ra năng lực cạnh tranh thực chất, thay vì dừng lại ở số hóa mang tính hình thức. Chuyển đổi số cần xuất phát từ bài toán kinh doanh cụ thể; dữ liệu phải được coi là tài sản chiến lược; lãnh đạo doanh nghiệp phải trực tiếp dẫn dắt; và quá trình triển khai cần kiên trì, nhất quán.
Trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, chuyển đổi số không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp Việt Nam khẳng định vị thế và phát triển bền vững trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Chuyển đổi số trong định hướng phát triển của VietinBank
VietinBank xác định chuyển đổi số là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả vận hành và chất lượng phục vụ khách hàng. Trong hai năm qua, ngân hàng triển khai hành trình chuyển đổi số X01 với định hướng tổng thể dựa trên bốn trụ cột là số hóa, dữ liệu, công nghệ với con người và tổ chức. Đến quý III/2025, VietinBank đã triển khai gần 100 sáng kiến chuyển đổi số, 99% giao dịch thanh toán được thực hiện qua kênh số, minh chứng cho bước tiến vững chắc hướng đến mô hình ngân hàng số toàn diện.
