Đấu tranh chống lại tội phạm lừa đảo ở Campuchia
Liên hợp quốc cảnh báo các trung tâm lừa đảo trực tuyến đang lan rộng tại nhiều quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar và Philippines. Tình trạng này không chỉ là an ninh, mà leo thang thành khủng hoảng nhân quyền nghiêm trọng.
Liên hợp quốc cho biết, trong năm 2023, ít nhất 120.000 người tại Myanmar và 100.000 người ở Campuchia đang bị giam giữ trong các cơ sở lừa đảo trực tuyến, nơi họ bị buộc phải thực hiện các hành vi gian lận như lừa đảo tình cảm kết hợp đầu tư, gian lận tiền điện tử và cá cược bất hợp pháp.
Vi phạm nhân quyền tại các trung tâm lừa đảo
Nhiều người làm việc trong các trung tâm lừa đảo thực chất cũng là nạn nhân. Họ bị dụ dỗ bằng những lời hứa về công việc hợp pháp, sau đó bị ép buộc tham gia vào các hoạt động lừa đảo để trục lợi từ người khác. Một số người thậm chí bị bắt cóc hoặc bán từ tổ chức này sang tổ chức khác như món hàng.
Sau khi bị đưa vào hệ thống, nạn nhân bị tước quyền tự do và chịu nhiều hình thức tra tấn, bạo hành nghiêm trọng như đánh đập, chích điện, biệt giam và bạo lực tình dục. Báo cáo của Liên hợp quốc nhấn mạnh rằng họ chỉ được thả khi có người trả tiền chuộc, còn nếu bị phát hiện cố gắng bỏ trốn, họ có thể bị tra tấn hoặc giết chết một cách công khai.
Một báo cáo do Tổ chức Ân xá Quốc tế công bố vào tháng 6 năm 2025 đã vạch trần quy mô khủng khiếp của vấn đề tại Campuchia. Cuộc điều tra xác định ít nhất 53 trung tâm lừa đảo trực tuyến đang hoạt động tại nước này, nơi các hành vi vi phạm nhân quyền như buôn người, tra tấn, cưỡng bức lao động, lao động trẻ em và nô lệ hiện đại đang diễn ra hoặc vẫn còn tiếp diễn.
Tổ chức Ân xá Quốc tế cáo buộc rằng chính phủ Campuchia đang cố tình phớt lờ những vi phạm nghiêm trọng này, dù chúng xảy ra ngay trong lãnh thổ quốc gia.
Tình hình hiện nay đặt ra yêu cầu cấp bách đối với cộng đồng quốc tế trong việc lên tiếng mạnh mẽ và gây áp lực để chấm dứt các hoạt động phi pháp đang diễn ra với quy mô lớn ở khu vực này.
Liên hợp quốc ước tính rằng các trung tâm lừa đảo xuất hiện tại khu vực Đông Nam Á kể từ sau đại dịch COVID-19 đang tạo ra doanh thu hàng tỷ đô la mỗi năm cho các mạng lưới tội phạm, bằng cách nhắm vào nạn nhân thông qua các cuộc gọi điện thoại và lừa đảo trực tuyến.
Động thái của Hàn Quốc
Vụ việc thương tâm liên quan đến một công dân Hàn Quốc tử vong tại Campuchia đã làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong dư luận Hàn Quốc và dẫn đến các cuộc thảo luận ngoại giao giữa hai quốc gia. Trong bối cảnh hàng trăm người Hàn Quốc bị nghi ngờ bị lừa sang làm việc tại các trung tâm lừa đảo trực tuyến ở Campuchia, cái chết của một sinh viên trẻ tuổi được cho là nạn nhân của tra tấn và bóc lột lao động đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh. Trước áp lực trong nước, chính phủ Hàn Quốc đang nỗ lực làm việc với phía Campuchia, nhằm đưa các công dân bị giam giữ về nước và chấm dứt tình trạng buôn bán người núp bóng việc làm tại khu vực Đông Nam Á.
Chính phủ Hàn Quốc đã cử một phái đoàn liên ngành tới Campuchia ngày 15/10, nhằm hỗ trợ các công dân nước này bị lừa sang làm việc tại các trung tâm lừa đảo trực tuyến và qua điện thoại ở Campuchia. Phái đoàn do Thứ trưởng Ngoại giao Kim Jina dẫn đầu, với mục tiêu tìm giải pháp cho tình trạng người Hàn Quốc bị cuốn vào một ngành công nghiệp lừa đảo đang ngày càng tinh vi và phức tạp tại quốc gia Đông Nam Á này.
“Báo cáo cho biết hiện có khoảng 200.000 người đến từ nhiều quốc gia đang làm việc trong ngành công nghiệp lừa đảo tại Campuchia, nơi thực hiện các vụ lừa đảo trực tuyến nhắm vào toàn cầu, bao gồm cả Hàn Quốc. Số lượng người Hàn Quốc làm việc tại đây cũng khá lớn. Mặc dù con số chính xác khó xác định, nhưng các cơ quan chức năng ước tính có hơn 1.000 người Hàn Quốc đang tham gia vào hoạt động này. Đồng thời, chính phủ chúng tôi đang ưu tiên việc hồi hương khoảng 60 công dân Hàn Quốc bị nghi ngờ liên quan đến tội phạm và đã bị cảnh sát Campuchia bắt giữ trong hai chiến dịch truy quét vào tháng 7 và tháng 9 vừa qua.”
Động thái khẩn cấp này của chính phủ Hàn Quốc được thúc đẩy sau cái chết gây chấn động của Park Min-ho, một sinh viên Hàn Quốc 22 tuổi, được phát hiện tử vong vào tháng 8 năm 2025 trong thùng xe bán tải Ford ở tỉnh Kampot, miền Nam Campuchia. Theo đài ABC News, Park được cho là đã bị tra tấn và đánh đập dẫn đến ngừng tim. Cuộc điều tra sau đó cho thấy nạn nhân từng sống trong một tòa nhà được sử dụng bởi một tổ chức lừa đảo trực tuyến.
Sự phẫn nộ của dư luận Hàn Quốc về cái chết của Park và việc chậm trễ trong việc đưa thi thể anh về nước đã khiến một phái đoàn Hàn Quốc tới Campuchia và gặp Thủ tướng Hun Manet cùng các quan chức cấp cao vào ngày thứ Năm. Mục tiêu của cuộc gặp là thúc đẩy việc hồi hương 60 công dân Hàn Quốc hiện đang bị Campuchia bắt giữ vì liên quan đến các hoạt động lừa đảo trực tuyến, cũng như đưa thi thể của Park về quê hương.
“Nhóm điều tra viên từ Hàn Quốc đã đến đây để nghiên cứu và điều tra vụ việc nghi ngờ liên quan đến lừa đảo trực tuyến. Điều chúng tôi phát hiện là tất cả những người bị nghi ngờ đã bỏ trốn khỏi nơi này. Các bằng chứng và tài liệu mà cảnh sát thu thập đều được giữ tại kho của Văn phòng Cảnh sát Quốc gia, thuộc bộ phận chống tội phạm lừa đảo trực tuyến.”
Theo thông báo của các cơ quan chức năng Hàn Quốc, một nhóm gồm 64 công dân Hàn Quốc bị giữ tại Campuchia vì nghi ngờ liên quan đến các hoạt động lừa đảo trực tuyến đã trở về nước vào ngày thứ Bảy (18/10). Nhóm người này đã hạ cánh tại Sân bay Quốc tế Incheon trên một chuyến bay thuê riêng. Tổng cộng có 23 phương tiện vận chuyển đã sẵn sàng để đưa họ đến các đồn cảnh sát khác nhau trên khắp cả nước để lấy lời khai.
"Khi công dân Hàn Quốc bị cảnh sát Campuchia bắt giữ và thông báo cho chúng tôi, chúng tôi sẽ tiến hành các thủ tục pháp lý để hồi hương họ, nhằm đảm bảo họ chịu trách nhiệm trước pháp luật Hàn Quốc. Các cơ quan chức năng sẽ tập trung điều tra, làm rõ cấu trúc, quy mô và mạng lưới đứng sau các hoạt động lừa đảo qua điện thoại này thông qua các cuộc điều tra trong nước.”
Hiện chưa rõ lý do tại sao số lượng công dân Hàn Quốc bị cuốn vào các tổ chức lừa đảo tại Campuchia lại nhiều đến vậy. Một giả thuyết cho rằng nhiều người trong số họ đã bị dụ dỗ bởi các lời hứa về công việc lương cao, nhưng sau khi đến Campuchia thì bị ép buộc làm việc cho các tổ chức lừa đảo. Từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2025, đã có 330 trường hợp công dân Hàn Quốc báo cáo bị giam giữ trái phép tại Campuchia.
“Campuchia là quốc gia có thủ tục cấp visa rất đơn giản, nên nhiều người từ các nước láng giềng gặp khó khăn về visa hoặc sinh kế thường nghĩ rằng đến đây sẽ dễ dàng hơn và có thể giải quyết mọi việc bằng hối lộ. Sau tuần này, những người điều hành các trung tâm lừa đảo sẽ rút lui, lẩn trốn và chuyển hoạt động sang quốc gia khác, nhưng hiện tại chúng ta không thể làm gì được, thật đáng tiếc.”
Trước tình hình này, chính phủ Hàn Quốc đã ban hành lệnh cấm công dân đến một số khu vực nhất định của Campuchia, bao gồm núi Bokor ở tỉnh Kampot – nơi phát hiện thi thể của Park, cùng với hai thị trấn nằm gần biên giới giữa Campuchia với Việt Nam và Thái Lan.
Hợp tác quốc tế để chống lại tội phạm
Campuchia đang đẩy mạnh các nỗ lực nhằm trấn áp các hoạt động lừa đảo trực tuyến và tội phạm công nghệ cao, với động thái mới nhất là hồi hương 64 công dân Hàn Quốc có liên quan đến các hoạt động lừa đảo mạng. Bên cạnh đó, một trong những chiến dịch truy quét tội phạm mạng và buôn người lớn nhất lịch sử vừa được Mỹ và Vương quốc Anh phối hợp thực hiện, nhằm vào một tập đoàn đa quốc gia có trụ sở tại Campuchia. Tập đoàn Thái tử do Chen Zhi điều hành bị cáo buộc điều hành mạng lưới lao động cưỡng bức và lừa đảo trực tuyến quy mô toàn cầu, với hàng trăm nghìn nạn nhân và thiệt hại lên tới hàng chục tỷ đô la.
Trong vòng bốn tháng qua, dưới sự chỉ đạo của Ủy ban đặc nhiệm chống lừa đảo trực tuyến của Campuchia, lực lượng cảnh sát nước này đã tiến hành 92 cuộc đột kích vào các cơ sở bị tình nghi hoạt động lừa đảo tại 18 tỉnh, thành phố, bắt giữ khoảng 3.455 nghi phạm thuộc 20 quốc tịch khác nhau. Ngoài ra, Campuchia cũng đã khởi tố 10 vụ án hình sự lớn tại thủ đô Phnom Penh và một số địa phương, đồng thời trục xuất 2.825 công dân nước ngoài ra khỏi lãnh thổ. Các hành động cứng rắn này phản ánh cam kết ngày càng mạnh mẽ của Campuchia trong việc phối hợp với cộng đồng quốc tế để giải quyết triệt để vấn nạn tội phạm xuyên quốc gia, đặc biệt là các đường dây lừa đảo sử dụng công nghệ cao đang gây nhức nhối trong khu vực.
Mỹ và Vương quốc Anh vừa áp đặt các lệnh trừng phạt nghiêm khắc đối với một mạng lưới tội phạm đa quốc gia đã sử dụng hàng trăm nghìn lao động bị buôn người trong các trung tâm lừa đảo trực tuyến tại Đông Nam Á.
Cụ thể, các biện pháp trừng phạt nhằm vào 146 cá nhân có liên quan đến Tập đoàn Thái tử, một tổ chức bị Bộ Tài chính Mỹ liệt kê là tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Song song đó, Bộ Tư pháp Mỹ đã tịch thu khoảng 127.271 Bitcoin, tương đương 15 tỷ USD, bị cáo buộc là tài sản từ các hoạt động rửa tiền và lừa đảo qua mạng do tổ chức này thực hiện — đây là vụ tịch thu tài sản lớn nhất trong lịch sử Bộ Tư pháp Mỹ.
Tại Anh, chính phủ cũng đã phong tỏa tài sản của 6 cá nhân và thực thể liên quan đến Tập đoàn Thái tử, bao gồm 19 bất động sản ở Luân Đôn có tổng trị giá hơn 100 triệu bảng Anh (134 triệu USD).
Trong một bản cáo trạng được công bố tại tòa án liên bang Brooklyn (New York) ngày 14/10/2025, Chen Zhi, 37 tuổi, người gốc Trung Quốc - Campuchia, còn được biết đến với tên Vincent, người sáng lập kiêm chủ tịch Tập đoàn Thái tử, đã bị truy tố với các tội danh âm mưu lừa đảo qua mạng và rửa tiền.
Theo cáo buộc, Chen Zhi đã chỉ đạo hoạt động của các “trại lừa đảo bằng lao động cưỡng bức” tại Campuchia. Nạn nhân bị giam giữ trong các khu phức hợp như nhà tù, bị ép buộc thực hiện các chiêu trò lừa đảo đầu tư tiền ảo được gọi là “lợn béo bị thịt” - hình thức dụ dỗ đầu tư rồi chiếm đoạt tài sản. Các nạn nhân đến từ Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Các trại này được mô tả là những khu vực biệt lập, được bao quanh bởi tường rào và dây thép gai, bên trong là những khu ký túc xá tập trung đông người lao động bị ép buộc. Những ai cố gắng trốn thoát thường bị đánh đập, tra tấn, hoặc thậm chí bị giết, trong khi chính quyền địa phương bị cáo buộc đã “nhắm mắt làm ngơ” hoặc có hành vi tiếp tay.
Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định, tập đoàn Thái tử có mạng lưới hoạt động tại hơn 30 quốc gia và nhắm vào hàng ngàn nạn nhân trên toàn cầu. Một chi nhánh của tổ chức này tại Brooklyn, New York đã hỗ trợ việc rửa hàng triệu USD thu từ lừa đảo của hơn 250 nạn nhân chỉ riêng tại Mỹ.
“Chen Zhi là bộ não đứng sau một đế chế tội phạm mạng khổng lồ, được xây dựng trên sự đau khổ của con người. Hành động lần này gửi đi thông điệp mạnh mẽ rằng những kẻ lợi dụng và bóc lột người khác để kiếm lời sẽ bị truy cứu tới cùng.”
Hiện tại, Chen Zhi vẫn đang lẩn trốn, nếu bị bắt giữ và kết án có thể đối mặt với mức án lên tới 40 năm tù giam. Các cơ quan chức năng khẳng định sẽ tiếp tục truy vết tài sản và đưa những người chịu trách nhiệm ra trước công lý.
Hàn Quốc dự kiến đưa vấn đề ngày càng nghiêm trọng về các vụ lừa đảo trực tuyến tại Campuchia vào chương trình nghị sự của Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN vào cuối tháng 10, nhằm kêu gọi sự hợp tác khu vực để chống lại tội phạm xuyên quốc gia và phá vỡ các mạng lưới lừa đảo tổ chức ở Đông Nam Á. Nước này cho rằng các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc (UN) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng có thể tổ chức các cuộc thảo luận tương tự.
Sự vào cuộc mạnh mẽ của các quốc gia như Mỹ, Anh và Hàn Quốc cho thấy mức độ nghiêm trọng và quy mô ngày càng lớn của các mạng lưới lừa đảo xuyên quốc gia đang hoành hành tại Đông Nam Á. Những hành động kiên quyết này không chỉ nhằm đưa các đối tượng phạm tội ra ánh sáng, mà còn gửi đi một thông điệp rõ ràng: cộng đồng quốc tế sẽ không khoan nhượng trước những tội ác được xây dựng trên nền tảng của bóc lột, lừa dối và bạo lực.
Việc thúc đẩy hợp tác đa phương thông qua các diễn đàn như Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN, cùng với vai trò giám sát của các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc hay OECD, được kỳ vọng sẽ tạo nên một mặt trận chung chống lại loại hình tội phạm tinh vi và tàn bạo này. Trong bối cảnh đó, các quốc gia cần tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin, và xây dựng khung pháp lý chặt chẽ hơn để bảo vệ công dân, đảm bảo công lý và gìn giữ an ninh khu vực.
