Đặc phái viên Mỹ đến Nga, cược lớn của Trump
Chuyến đi của đặc phái viên Steve Witkoff tới Nga là bước đi then chốt trong nỗ lực hiện thực hóa tối hậu thư mới nhất mà Tổng thống Trump gửi tới Điện Kremlin.
Trong đó, ông Trump đe dọa Nga và các đối tác nhập khẩu dầu lửa của Nga sẽ bị áp thuế quan bảo hộ thương mại 100% nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin không chấp nhận ngừng chiến ở Ukraine trước ngày 8/8 tới.
Nếu tối hậu thư này cũng bị Nga phớt lờ như những tối hậu thư trước, thì ông Trump thực sự không còn đường lùi và sẽ trở nên như người tiền nhiệm, tức là phải chuyển sang đối đầu với Nga và hậu thuẫn Ukraine. Ngày 8/8 sẽ là dấu mốc định mệnh đối với nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ hiện tại của ông Trump, bởi nếu ông Putin chấp nhận ngừng chiến, thì ông Trump sẽ thu về một thành quả cầm quyền vang dội. Nhưng nếu ông Putin không chịu, thì ông Trump sẽ có "cuộc chiến tranh riêng của mình" như những người tiền nhiệm – điều mà ông Trump vốn hết sức tránh và công khai cam kết không mắc phải khi tranh cử Tổng thống Mỹ.
Sứ mệnh của ông Witkoff trong chuyến đi Nga lần này là thuyết phục Nga chấp nhận ngừng chiến ở Ukraine. Đây là cơ hội cuối cùng giúp ông Trump có thể cứu vãn thể diện và uy danh cá nhân. Trừng phạt có thể gây thêm khó khăn, nhưng không khiến Nga bị lụi bại về kinh tế và quân sự. Nếu áp dụng trừng phạt thứ cấp nhằm vào các đối tác kinh tế và thương mại của Nga như Trung Quốc hay Ấn Độ, ông Trump sẽ phải trực diện với đòn đáp trả của họ và sẽ thấm thía mức độ "lợi bất cập hại" không hề nhỏ. Không khuất phục được Nga bằng tối hậu thư và bằng đe dọa, ông Trump chỉ còn cách tiếp tục hậu thuẫn Ukraine tiếp tục chiến tranh với Nga, tức là cùng các đồng minh ngày càng sa lầy thêm về chính trị, an ninh và tài chính ở Ukraine.
Lần này đến Nga, ông Witkoff chắc chắn sẽ lại được nghe phía Nga quả quyết sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Ukraine, nhưng cũng sẽ được nhắc lại điều kiện tiên quyết: Mỹ và đồng minh phải ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine thì Nga mới chịu ngừng chiến. Sứ mệnh ngoại giao của ông Witkoff – nhằm gỡ gạc cho ông Trump – xem ra rất khó thành công, thậm chí có thể đã thất bại ngay từ khi chưa được triển khai.
Chậm nhất là sau ngày 8/8, ông Trump sẽ chứng kiến sự hạn chế trong khả năng chấm dứt cuộc chiến tranh ở Ukraine, sự bế tắc trong xử lý quan hệ Mỹ - Nga, và sự vội vã khi tin rằng sức mạnh của nước Mỹ cùng uy danh cá nhân đủ để ép buộc Nga phải lùi bước. Chỉ riêng việc ông Witkoff công du Nga ngay trước thời hạn ngày 8/8 đã cho thấy ông Trump muốn tránh bị bẽ bàng như thế nào nếu Nga tiếp tục phớt lờ tối hậu thư. Giống như những người tiền nhiệm, ông Trump rồi đây sẽ rất nhanh chóng thấm thía rằng có được cuộc chiến tranh của riêng mình thì dễ – thậm chí rất dễ – nhưng yên ổn thoát ra khỏi lại rất, rất khó.
