Con gái mà lấy chồng xa
Tôi nhớ mùa đông năm 2018, mẹ con tôi về quê để sang nhà mới cho ngoại. Chứng kiến cảnh hài cốt ngoại được chuyển từ mộ lên, được xếp ngay ngắn vào tấm lụa đỏ, giữa cánh đồng lạnh lẽo hơi sương, tôi xúc động vô cùng. Vào khoảnh khắc đó, nỗi nhớ ngoại cuộn lên trong lòng làm nước mắt tôi cứ thế trào ra. Ký ức về những ngày hè năm 2007 tôi được ở cùng ngoại dần hiện ra.
Quê ngoại cách nhà tôi hơn ba trăm cây số. Hồi xưa, đi lại khó khăn, cả tôi và mẹ đều say xe hạng nặng nên có khi phải mấy năm mới về ngoại được một lần. Năm đó, tôi xin mẹ cho về ngoại vì kỳ thi đại học sắp tới sẽ rất bận rộn. Thị trấn nhỏ mấy năm không về, nay chẳng khác gì thành thị. Vậy mà, nhà ngoại không hề thay đổi dù chỉ một chút. Vẫn ngôi nhà gỗ ba gian đơn sơ, vẫn cái giếng nước nhỏ xíu, vẫn gian bếp lụp xụp, vẫn khu vườn um tùm cây cối. Tôi nhớ hồi nhỏ, chị em tôi hay chơi trò tìm kho báu ở mảnh vườn rộng lớn này.
Vừa bước vào nhà, tôi được ngoại đón bằng một nụ cười tươi rói với cái miệng móm mém duyên dáng đang nhai trầu. Thả ba lô xuống nền đất, tôi sà vào ôm cánh tay khẳng khiu của ngoại, vuốt ve làn da nhăn nheo mềm mềm của ngoại rồi gục đầu vào vai ngoại như một bé mèo con đang làm nũng mẹ nó. Năm năm rồi tôi mới lại được ôm ngoại.
Trong ngôi nhà cũ kỹ đi tới đâu cũng nghe đám mọt xẻ gỗ, đồ đạc chẳng có gì giá trị ngoài cái tủ hai cánh chứa toàn “báu vật". Bánh kẹo cả năm thắp hương, ngoại đều cất dành trong đó chờ các cháu về. Nhìn đống bánh kẹo đầy ứ, tim tôi như thắt lại. Tôi được bao nhiêu tuổi thì ông ngoại mất đã bấy nhiêu năm. Cũng ngần ấy năm, ngoại tôi lủi thủi một mình trong ngôi nhà đầy ắp kỷ niệm. Ngày xưa, ngoại không cho mẹ tôi lấy bố vì xa. Ông bà ngoại sợ sẽ mất cả con lẫn cháu. Thế mà cuối cùng, bốn trong năm người con của ngoại đều đi xa khỏi thị trấn nhỏ. Cái tủ bánh mỗi năm lại nhiều hơn, có những hộp còn quá hạn sử dụng mấy tháng rồi. Tôi nói với ngoại “cháu sẽ ăn hết sạch bánh của bà luôn.” Ngoại cười “Ừ, ăn nhiều vào. Cháu gầy quá. Ăn hết bà lại có tiếp. Lo gì.”
Hôm nào hai bà cháu tôi cũng lên giường lúc sáu giờ tối. Cái giường ọp ẹp tới mức tôi bò tới đâu, nó kêu răng rắc tới đó. Đứa con gái ba bảy kí lô như tôi ngày đó nhảy vài cái chắc cũng có thể làm nó sập. Tưởng sẽ chẳng ngủ được vào giờ gà lên chuồng, vậy mà mùi dầu gió xanh thoang thoảng từ người bà làm tôi thiu thiu rồi nhắm tịt mắt ngủ lúc nào không hay, chẳng kịp chuyện trò gì với ngoại.
Ngoại ngủ sau nhưng cứ bốn giờ sáng đã thức dậy hâm cơm và thức ăn. Khi nào gian nhà tràn ngập mùi thơm dịu nhẹ, thanh mát của nồi nước chè xanh bay từ gian bếp củi lên thì tôi mới lò dò kéo màn chui ra. Mỗi ngày ngoại đều kho thịt cá cho mềm nục bằng mật mía ngọt ngọt mặn mặn rồi ăn với cơm nhão. Tôi ngán đến mức nghĩ rằng cả đời này chắc sẽ không thể ăn thêm một lần nào nữa. Thế mà sau này, thỉnh thoảng tôi lại đòi mẹ làm cho ăn. Hễ ngửi thấy cái mùi ngòn ngọt của mật mía hoà lẫn mùi nước mắm mặn thơm lừng là nhớ ngoại da diết.
Những ngày ấy cứ thế trôi đi mà tôi chẳng hề biết rằng đó là những ký ức cuối cùng của tôi và ngoại. Ngày tôi đeo ba lô đi Hà Nội, tôi nói với ngoại đỗ đại học con lại về thăm ngoại. Ngờ đâu, năm sau, đang đi trên đường ngoại bị trượt chân té ngã. Lần bị té ngã đó đã mang ngoại của tôi đi mãi, tôi đã chẳng kịp về chào ngoại lần cuối. Đến tận bây giờ, mỗi lần nhớ về ngoại, tôi vẫn thấy nhói lòng. Lời hứa con sẽ về thăm ngoại giờ chỉ còn là một câu chuyện buồn xa xăm.
“Con gái mà gả chồng xa/ Một là mất giỗ, hai là mất con”.
Câu ca dao như nỗi lòng của ngoại khi mẹ tôi đến với bố.
Con gái lấy chồng xa biết bao lâu mới được gặp một lần? Khi hay tin ngoại nằm xuống, mẹ mới lên chuyến xe đò trên hành trình diệu vợi…
Có người lập nghiệp xa quê cả nghìn cây số. Những khi nhớ mẹ, có muốn về thăm cũng không thể dễ dàng chạy ù về ngay được. Chỉ dịp nghỉ hè hay lễ Tết, đôi khi là trong một chuyến công tác, người con ấy mới có thể tranh thủ về với mẹ. Những ngày hiếm hoi đó, đêm đến, chỉ cần được nằm bên mẹ thôi, lòng con đã dạt dào niềm hạnh phúc!
Với mỗi dự định, mỗi mục tiêu đặt ra, có người gặp trở ngại thì sẽ bị lung lay, chùn bước; có người vẫn kiên trì đi tiếp, từng chút một. Cứ làm từ từ, rồi cũng xong.
Có một câu nói cũ, chắc nhiều người từng nghe qua: "May mắn là khi cơ hội gặp gỡ sự chuẩn bị". Nhưng có lẽ, may mắn không chỉ đơn giản là cuộc hẹn tình cờ giữa cơ hội và sự chuẩn bị, mà còn là kết tinh của niềm tin và nỗ lực. Một người may mắn không phải là người chỉ ngồi yên chờ đợi vận may gõ cửa, mà là người dám tin vào những điều tốt đẹp và nỗ lực không ngừng để khiến điều đó xảy ra.
Có người kể với tôi, ngoại của cô là một người rất hiền, lành và thương người. Tình thương ấy không chỉ dành cho con cháu trong nhà mà ngoại còn ân cần thương cả những người xa lạ nữa. Ngoại thường bảo: Chẳng ai thiếu ai mà không sống được cả. Chỉ là mình thương người ta nhiều một chút thì thêm một lý do để sống thôi.
Nhắc tới sa mạc, có lẽ ai cũng hình dung ra một vùng đất đầy khắc nghiệt, trơ trọi với những cơn bão cát, cái nắng bỏng rát và chẳng còn gì khác. Nhưng không, cuộc sống trên sa mạc phong phú hơn nhiều. Có người kể với tôi rằng, sa mạc rồi cũng nở hoa.
Bạn biết không, có lúc mỏi mệt, bất chợt, tôi lại nhớ tới câu nói mà một người đã từng nói với tôi rằng: Khi đời người là một cuộc thi marathon, hãy kiên trì đến phút cuối cùng của đường đua.
0