Chiến sự ngày 21/4: Cảnh báo không kích vang khắp Kiev

Cảnh báo không kích vang khắp Ukraine sau khi lệnh ngừng bắn dịp lễ Phục sinh kết thúc

Lực lượng quân đội Ukraine cho biết, các cảnh báo được vang lên chỉ vài giờ sau khi lệnh ngừng bắn nhân dịp lễ Phục sinh kéo dài 30 giờ do Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố trước đó đã kết thúc. Các vụ nổ đã làm rung chuyển thành phố cảng Mykolaiv của Ukraine, thị trưởng Oleksandr Senkevich cho biết. Ông không nói liệu đó là hệ thống phòng không đang hoạt động hay bom rơi. Thống đốc khu vực Dnipropetrovsk Sergiy Lysak cho biết trên Telegram: “Quân đội Nga đã phóng máy bay không người lái vào khu vực này”.

Bất chấp lệnh ngừng bắn, cả Nga và Ukraine đều cáo buộc lẫn nhau về các hành vi vi phạm. Hãng thông tấn TASS đưa tin, ít nhất ba vụ nổ đã được nghe thấy ở khu vực Donetsk do Nga kiểm soát ở miền đông Ukraine. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Nga cho biết, Ukraine đã phá vỡ lệnh ngừng bắn Phục sinh do Điện Kremlin tuyên bố hơn một nghìn lần, tuyên bố rằng lực lượng Ukraine đã bắn vào các vị trí của Nga 444 lần. Bộ này cũng cho biết, lực lượng Điện Kremlin đã gặp phải hơn 900 cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine trong thời gian này.

Về phần mình, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định rằng, lực lượng Ukraine đã báo cáo gần 3.000 vụ vi phạm ngừng bắn của Nga.

Hôm 19/4, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh dừng mọi hoạt động quân sự dọc theo tiền tuyến cho đến nửa đêm ngày 20/4 theo giờ Moscow. Ông chủ Điện Kremlin sau đó đã không gia hạn lệnh ngừng bắn này.

Mỹ đề xuất tạo vùng trung lập quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia

Hãng thông tấn TASS của Nga ngày 21/4 dẫn thông tin từ tờ Thời báo phố Wall cho biết, chính phủ Mỹ cho rằng một trong những điều kiện góp phần giải quyết xung đột ở Ukraine có thể là chỉ định một quy chế trung lập cho các vùng lãnh thổ xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia với việc thiết lập quyền kiểm soát của Washington đối với các vùng lãnh thổ này.

Theo TASS, thông tin trên có được từ các nguồn giấu tên nhưng không nêu rõ Washington đề xuất chỉ định những vùng lãnh thổ nào hay sẽ kiểm soát khu vực này và nhà máy theo hình thức nào. Ngoài ra, trong trường hợp đề xuất của Mỹ được thực thi thì cũng chưa rõ Washington sẽ chỉ định ai là bên trực tiếp điều hành nhà máy này.

Zaporizhzhia là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở châu Âu, đặt tại Ukraine. Từ cuối tháng 2/2022, nhà máy này nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Kể từ thời điểm đó, khu vực nhà máy này và dân cư xung quanh nhiều lần hứng chịu các đợt tấn công bằng pháo hạng nặng, rocket và thiết bị bay không người lái, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ sự cố hạt nhân quy mô lớn. Hiện cả 6 tổ máy của nhà máy đang ở trong trạng thái đã tắt và làm nguội đến mức an toàn, do đó không sản xuất điện. Mặc dù vậy, cơ sở vẫn duy trì đầy đủ nhân sự để đảm bảo vận hành an toàn. Các thiết bị được bảo trì định kỳ theo các quy chuẩn nghiêm ngặt về an toàn bức xạ và hạt nhân, dưới sự giám sát của các chuyên gia từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Trong một cuộc họp với lãnh đạo Bộ Ngoại giao Nga hồi tháng 6/2024, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố, Moscow sẵn sàng tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine. Bộ Ngoại giao Nga cũng khẳng định, nước này sẽ không chuyển giao quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Ukraine hoặc bất kỳ quốc gia nào khác.

Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff có thể sẽ trở lại Nga

Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Steve Witkoff có khả năng sẽ đến thăm Nga sau cuộc hội đàm với giới chức Ukraine và châu Âu tại London, Anh trong tuần này. Hãng tin TASS đưa tin, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và đặc phái viên Keith Kelogg cũng có khả năng sẽ tham dự cuộc họp ở London. Họ sẽ đưa ra các lựa chọn tiềm năng giải quyết xung đột ở Ukraine. Tờ Thời báo phố Wall trước đó đưa tin, các lựa chọn này có thể bao gồm việc Mỹ công nhận Crimea của Nga đồng thời loại tư cách thành viên NATO của Ukraine khỏi chương trình nghị sự. Bên cạnh đó, Mỹ không đưa ra bất kỳ đảm bảo an ninh nào cho Ukraine.

Theo hãng tin TASS, trong trường hợp lập trường giữa Washington, châu Âu và Kiev có sự trùng hợp, ông Witkoff có thể sẽ quay trở lại Nga.

Đặc phái viên của Mỹ Steve Witkoff ngày 11/4 đã có cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin ở thành phố St Petersburg. Cuộc gặp diễn ra trong vòng hơn 4 tiếng đồng hồ và đây là cuộc gặp thứ ba của Đặc phái viên của Mỹ Steve Witkoff với Tổng thống Nga Putin trong năm nay trong bối cảnh Mỹ vẫn chưa thuyết phục được Nga đồng ý với một thỏa thuận ngừng bắn.

Đánh giá về cuộc họp, ngày 11/4, Điện Kremlin đã ca ngợi cuộc thảo luận về xung đột Ukraine giữa Tổng thống Vladimir Putin và đặc phái viên Witkoff, khẳng định rằng những cuộc tiếp xúc như vậy là cực kỳ hữu ích và rất hiệu quả.

Lực lượng Nga tiến vào khu vực Nam Donetsk

Ông Denis Pushilin, người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk ngày 21/4 cho biết, quân đội Nga đã tiến về phía các khu định cư Bogatyr, Otradnaya và Komar ở khu vực Velikaya Novosyolka, phía nam Donetsk. Cũng theo ông Pushilin, quân đội Nga đã di chuyển đến tiền tuyến trước khi lệnh ngừng bắn nhân dịp lễ Phục sinh được tuyên bố.

Khi tiền tuyến Ukraine tạm thời rơi vào thế giằng co, một số nhà phân tích cho rằng quân đội Nga đang tích cực chuẩn bị cho chiến dịch xuân - hè trong xung đột vũ trang kéo dài với Ukraine. Sau khoảng tĩnh lặng nhất định vừa qua, khả năng cao Nga sẽ tung ra những đòn sấm sét nhằm tạo bước ngoặt mang tính quyết định trong thời gian tới. Tại Donetsk, chiến trường chính của năm 2024, quân đội Nga có thể tấn công theo hướng chính là Konstantinovka và Pokrovsk. Mục tiêu Pokrovsk có vẻ hứa hẹn nhiều hơn với Nga vì tại đây họ có hậu cần chắc chắn, chiến thuật vu hồi hiệu quả và khu vực bàn đạp có từ các chiến dịch trước đây. Trong khi đó, Konstantinovka bị bao vây một phần nhưng việc tiếp cận từ phía Bắc là khá phức tạp do bị cản bởi con kênh Seversky Donets–Donbass.

Kremlin không bình luận về khả năng đạt thỏa thuận hòa bình với Ukraine trong tuần này

Điện Kremlin ngày 21/4 cho rằng lập trường của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc loại trừ tư cách thành viên NATO của Ukraine đã khiến Moscow hài lòng. Tuy nhiên, Kremlin từ chối bình luận về mong muốn của ông Trump đối với việc đạt thỏa thuận trong tuần này.

Đặc phái viên Mỹ, Tướng Keith Kellogg ngày 20/4 tuyên bố tư cách thành viên NATO "không được bàn đến" đối với Ukraine. Đây là một sự tái khẳng định quan điểm của Tổng thống Trump trước đó rằng sự ủng hộ trước đây của Mỹ đối với nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine là nguyên nhân gây ra xung đột với Nga.

"Chúng tôi đã nghe từ Washington ở nhiều cấp độ khác nhau rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine bị loại trừ. Tất nhiên, đây là điều khiến chúng tôi hài lòng và trùng khớp với lập trường của chúng tôi", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov phát biểu với báo giới ngày 21/4.

Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần nói rằng, Moscow sẽ sẵn sàng chấm dứt chiến tranh nếu Ukraine chính thức từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và rút quân khỏi toàn bộ lãnh thổ của bốn khu vực Ukraine mà Nga tuyên bố chủ quyền và kiểm soát phần lớn.

Hôm 20/4, Tổng thống Trump tiết lộ rằng, ông hy vọng Nga và Ukraine sẽ đạt được thỏa thuận trong tuần này để chấm dứt xung đột ở Ukraine. Khi được hỏi về những phát biểu đó, ông Peskov cho biết: "Tôi không muốn đưa ra bất kỳ bình luận nào ngay bây giờ, đặc biệt là về khung thời gian. Tổng thống Putin và phía Nga vẫn cởi mở trong việc tìm kiếm một giải pháp hòa bình. Chúng tôi đang tiếp tục làm việc với phía Mỹ và tất nhiên, chúng tôi hy vọng rằng công việc này sẽ mang lại kết quả”.

Ông Peskov cũng đồng thời từ chối bình luận về một thông tin của tờ Bloomberg rằng, Mỹ đã sẵn sàng công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với Crimea như một phần của một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn.

Theo Bloomberg, các ý tưởng đã được nêu trong một tài liệu mật mà các quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Trump đưa ra tại cuộc họp ở Paris, Pháp hôm 17/4. Cũng theo tờ báo này, Mỹ hiện đang chờ phản hồi của Kiev. Trước đó, các phương tiện truyền thông đưa tin rằng Tổng thống Trump có ý định chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine vào ngày 20/4.

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump viết: “Cả hai quốc gia sẽ bắt đầu làm ăn lớn với Mỹ, nước đang phát triển thịnh vượng, và thu lợi lớn!”. Theo ông Jeffrey Sachs, Giáo sư kinh tế học nổi tiếng tại Đại học Columbia, Mỹ, các bên nên tiến tới chấm dứt giao tranh và chìa khóa cho việc này là phải giải quyết căn nguyên gốc rễ gây xung đột. Nhà kinh tế học chỉ ra 3 vấn đề chính cần được giải quyết để có hòa bình lâu dài, bao gồm tình trạng trung lập của Ukraine; giải quyết vấn đề lãnh thổ; và các thỏa thuận an ninh tập thể cho Ukraine, Nga cùng các bên khác.