Căng thẳng Trung - Nhật: Ai lùi trước, thua trước
Triển vọng nhanh chóng hạ hoả và chấm dứt mối bất hòa giữa Trung Quốc và Nhật Bản trong thời gian tới rất mong manh, bởi cả hai bên đều kiên định quan điểm và ai cài số lùi trước thì sẽ thua.
Trung Quốc bất ngờ nhận được sự hậu thuẫn gián tiếp từ phía Tổng thống Mỹ Donald Trump trong chuyện bất hoà và gia tăng căng thẳng hiện tại giữa Trung Quốc và Nhật Bản xuất phát từ phát biểu của tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về an ninh của Đài Loan và cho Đài Loan.
Trước đó, trả lời trước Quốc hội Nhật Bản, bà Takaichi cho biết, quân đội Nhật Bản sẽ hành động nếu an ninh của Đài Loan bị Trung Quốc xâm hại, hoặc khi tàu chiến của Mỹ bị Trung Quốc cản trở không cho cập cảng ở Đài Loan để bảo vệ Đài Loan. Trung Quốc phản ứng dữ dội, đưa vụ việc này lên Liên hợp quốc và khuyến cáo dân Trung Quốc không đi du lịch Nhật Bản. Du khách Trung Quốc đưa lại nguồn lợi rất lớn hàng năm cho ngành du lịch của Nhật Bản. Trung Quốc không những chỉ thể hiện thái độ phản đối về ngoại giao mà còn nhằm trực diện vào lợi ích kinh tế thiết thực của Nhật Bản.
Hiện tại không phải là lần đầu tiên Nhật Bản bị như vậy với Trung Quốc. Hồi năm 2012, người dân ở Trung Quốc đã biểu tình và tấn công nhiều doanh nghiệp của Nhật Bản hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh ở Trung Quốc và tẩy chay hàng hoá của Nhật Bản ở Trung Quốc. Nhật Bản cũng không phải là quốc gia duy nhất trên thế giới bị Trung Quốc áp dụng chiêu thức này. Năm 2012, Trung Quốc đã ngừng nhập khẩu chuối của Philippines. Năm 2020, Trung Quốc hạn chế đáng kể nhập khẩu rượu vang của Australia. Trung Quốc đã hạn chế nhập khẩu dầu hạt cải, thịt bò và thịt lợn của Canada sau khi chính phủ Canada bắt giữ Giám đốc tài chính Mạnh Vãn Châu của Tập đoàn Huawai của Trung Quốc hồi năm 2018/2019. Trung Quốc ngừng nhập khẩu đậu tương của Mỹ để đáp trả việc bị Mỹ áp thuế quan bảo hộ thương mại. Do vậy, Trung Quốc tới đây sẽ gia tăng mức độ hạn chế xuất khẩu sang và nhập khẩu từ Nhật Bản nếu mối bất hoà hiện tại không nhanh chóng được hạ hoả và chấm dứt.
Triển vọng nhanh chóng hạ hoả và chấm dứt mối bất hòa trong thời gian tới rất mong manh, kể cả khi ông Trump thôi thúc bà Takaichi không leo thang xung khắc với Trung Quốc. Lý do là cả hai bên đều kiên định quan điểm, không bên nào chịu xuống thang, bởi sự gia tăng xung khắc này tuy làm mối quan hệ song phương tồi tệ thêm nhưng lại rất cần thiết và quan trọng về đối nội đối với cả hai bên. Ai cài số lùi trước thì sẽ thua bởi sẽ bị tổn hại về thể diện và uy danh, bị coi là yếu thế và thất thế.
Mối bất hoà này còn kéo dài và còn gia tăng mức độ quyết liệt nhưng dù có vậy thì cũng không thể dai dẳng mãi. Cả hai phía sẽ chờ có dịp và cớ để có thể cùng nhau đi vào hoà giải mà giữ được thể diện và không bị coi là yếu thế hay thất thế. Hoặc khi có sự thay đổi chính quyền để biện minh cho thay đổi quan điềm bằng luận điểm "tân quan, tân chính sách".
