Bên gốc sung già
Có người về thăm nội vào những ngày gió heo may se sẽ. Nội vẫn giữ nguyên thói quen ngày cũ. Dưới gốc sung già, bên chiếc bàn gỗ đã khoác lên mình chiếc áo màu nâu sẫm, nội ngồi bên tách nước chè xanh giữa không gian miền quê thanh bình. Vừa thưởng thức ly nước chè vàng sánh, thơm dịu vừa nghe câu chuyện về cây sung già qua lời kể của nội, lòng ai đó bỗng nhiên như ấm lại.
Nội kể, hồi nhỏ, nội rất thích sưu tầm các giống cây bóng mát và cây ăn trái. Những ngày rảnh rỗi, nội thường cùng đám bạn rong ruổi đi tìm những cây giống hãy còn bé tí đem về nhà trồng. Trong một lần tìm được cây sung cao quá nửa người, lại nghe mọi người nói, nhà ai có cây sung trong nhà xem như no đủ cả năm, thế là nội đem nó về trồng ở góc sân. Tình yêu thiên nhiên cùng niềm tin về một cuộc sống no đủ đã giúp cây sung ngày càng lớn nhanh như thổi qua bàn tay của nội. Để rồi những năm tháng sau đó, gốc sung đã trở thành người bạn thân thiết của cả gia đình.
Tôi lớn lên trong vòng tay yêu thương của nội. Cũng vì thế, tuổi thơ tôi gắn bó thân thiết với cây sung già. Tôi gọi là cây sung già bởi ngày tôi lên 10, nó đã cao lớn, tỏa bóng mát hơn nửa cái sân gạch nhà nội. Thân xù xì, già cỗi nhưng trông nó vẫn căng tràn nhựa sống. Có lẽ vì yêu đất, thương những phận người nghèo khó, cho nên cây mới bám rễ sâu mà xanh tốt quanh năm như vậy. Mỗi lần có ai đến thăm nhà, nội vẫn tự hào khoe cây sung là lộc trời cho hay duyên số đã cho nội được gặp nó. Nó không chỉ cho quả quanh năm, mà mỗi mùa quả, từ gốc đến ngọn, cành nhỏ cành to, quả đều mọc chi chít. Đặc biệt hơn, quả của nó chẳng những không chát mà lại giòn và ngọt. Mới hôm qua, quả hãy còn là những chùm bé xíu, vậy mà chỉ mấy ngày sau, từng chùm quả đã xanh non với lớp lông nhung mịn màng, bóng mỡ.
Bên gốc sung già, tuổi thơ tôi đã ấm nồng biết bao kỷ niệm. Góc sân, cây sung với những cánh tay vươn dài đã che mưa che nắng suốt những tháng ngày thơ dại của tôi bên tụi bạn xóm nghèo. Tôi nhớ những ngày cả nhà đi làm đồng về muộn, trong khi chờ cơm nội nấu, để xoa dịu cơn đói cồn cào gan ruột, mấy quả sung tươi xanh rờn lủng lẳng được tôi hái xuống ăn tạm. Khi quả được cắn đôi, những hạt sung li ti đo đỏ, trăng trắng trông rất đẹp mắt, đem chấm với muối, cảm giác giòn bùi thấm đẫm trên đầu lưỡi. Tôi nhớ vại sung muối của nội, qua một vài công đoạn hái, phơi, ngâm qua nước rồi đem muối, chỉ mấy ngày sau, những quả sung đã chuyển màu vàng đậm. Vị thơm giòn, chua chua lạ miệng khiến bữa cơm gia đình càng thêm đầm ấm. Đôi khi nội từ ngoài đồng về đem theo mớ cá rô tươi rói. Thế là bữa cơm nghèo trở nên thịnh soạn khi có món cá rô đồng kho với sung muối.
Tôi nhớ những lần cùng nội hái sung. Khi thấy tôi đưa tay nắm từng chùm quả cứ thế tuốt mạnh, nội liền ngăn lại. Nội bảo phải hái từng quả một, hái đến đâu hết đến đó, điều đặc biệt là vẫn giữ lại phần cuống của mỗi quả để từ chỗ cuống ấy lại sẽ bắt đầu mọc lên những mầm quả, và chỉ một tháng sau, những chùm quả lại đua nhau căng tròn, chi chít. Tôi còn nhớ những mớ sung nội đem ra chợ bán từ buổi sáng tinh mơ, và khi về, bao giờ trong rổ cũng có đùm kẹo sắn ngọt lịm hay bì bánh quế thơm giòn. Mỗi lần đứng dưới tán sung già, tôi lại ao ước, cây sung hãy cứ sai trĩu trịt như thế, và tôi đừng lớn lên, để mỗi ngày với tuổi thơ tôi là những món quà ấm áp, ngập tràn tình yêu thương của ông bà nội.
Rồi dần dà, cuộc sống khấm khá lên. Có của ăn của để, người dân quê tôi ít ai còn ăn quả sung. Và thế là cây sung góc sân nhà nội lúc nào quả cũng rụng tơi bời. Đã có lúc ngỏ ý với ông cho chặt gốc sung già để dành nắng cho những giống cây dưới tầng thấp. Nhưng ông quyết giữ lại, bởi đó là kỷ niệm gắn bó gần như suốt cả cuộc đời của ông.
Dù đã ở tuổi ngoài 70, nội tôi vẫn thích ngồi dưới gốc sung già. Trong nụ cười móm mém của nội, tôi nhận thấy sự bình yên, thanh thản vô cùng. Giữa cuộc sống xô bồ, có khi vấp ngã, thỉnh thoảng, tôi lại tìm về với nội, với gốc sung già, bên bát nước chè xanh, nghe nội kể chuyện. Tôi mong sau này mình cũng sẽ được như nội, hàng ngày được trò chuyện, vui vầy cùng con cháu bên gốc sung già.
Xanh Nguyên
