Bảo tồn di sản từ vải gai dầu
Vải gai dầu mộc mạc đang được tái hiện trong những sáng tạo mới, góp phần kết nối di sản với nhịp sống đương đại.
Vải gai dầu là chất liệu tự nhiên được dệt từ sợi của cây gai dầu, gắn bó lâu đời với đồng bào H’Mông, không chỉ phục vụ đời sống thường ngày mà còn mang giá trị văn hoá, tâm linh sâu sắc. Trải qua thời gian, vải gai dầu mộc mạc nay đang được tái hiện trong những sáng tạo mới, góp phần kết nối di sản với nhịp sống đương đại.
Trên tinh thần tôn vinh và giới thiệu vải gai dầu theo hướng thiết kế hiện đại, show diễn thời trang "Hemp Oi" vừa diễn ra tại TP.HCM đã trình làng bộ sưu tập "Camellia" do hai nhà thiết kế Trần Phương Thảo và Phạm Bá Lâm thực hiện. Lấy cảm hứng từ những đóa trà mi Việt Nam, bộ sưu tập gồm 39 thiết kế, sử dụng vải gai dầu dệt tay kết hợp với lụa Mã Châu. Qua đó, các trang phục gửi gắm thông điệp về chiều sâu văn hoá và cảm xúc, hướng tới việc gìn giữ những giá trị truyền thống lâu đời.
Nhà thiết kế Trần Phương Thảo chia sẻ: “Điều đầu tiên khiến mình bất ngờ về cây gai dầu là loại cây này có mặt tại Việt Nam từ rất lâu đời, trở thành chất liệu vải truyền thống của đồng bào H’Mông. Trong lĩnh vực may mặc, vải gai dầu được đánh giá cao nhờ độ bền vượt trội, càng giặt càng mềm, mang lại cảm giác thoáng mát khi mặc. Đặc biệt, chất liệu này còn có khả năng chống tia UV và kháng nấm mốc tốt, dễ dàng kết hợp với nhiều loại vải khác, giúp trang phục giữ được chất lượng lâu dài theo thời gian”.
Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2025 Phương Linh cho hay: “Đây là lần đầu tiên Phương Linh mặc trang phục làm từ sợi gai dầu. Cảm nhận đầu tiên của Linh là sự chắc chắn và thoải mái, không khác gì những chất liệu quen thuộc khác. Phương Linh nhận thấy loại vải mang đậm giá trị văn hoá này có tính ứng dụng cao, hoàn toàn có thể được sử dụng rộng rãi trong nhiều thiết kế thời trang”.
Không chỉ dừng lại ở một bộ sưu tập, dự án còn hướng tới xây dựng chặng đường dài cho vải gai dầu và duy trì nghề dệt tay truyền thống của đồng bào H’Mông. Các thiết kế tiếp tục được chú trọng tính ứng dụng và thẩm mỹ, phù hợp với nhiều lứa tuổi, hoàn cảnh, giúp chất liệu này đến gần hơn với công chúng. Bên cạnh đó, Ban tổ chức còn triển khai hoạt động đấu giá gây quỹ để xây dựng hợp tác xã dệt và nhà sinh hoạt cộng đồng cho bà con H’Mông.
Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2023 Bùi Xuân Hạnh - đại sứ đồng hành của dự án cho biết: “Thông qua những thước phim và những câu chuyện ý nghĩa, chúng ta không chỉ chạm đến trái tim người dân Việt Nam mà còn lan tỏa đến bạn bè quốc tế. Họ sẽ trầm trồ về Việt Nam - một đất nước giàu sáng tạo, biết gìn giữ những giá trị văn hoá truyền thống đẹp đẽ”.
Có thể thấy, thông qua những hoạt động cụ thể, dự án vừa giúp người dân ổn định cuộc sống, gắn kết cộng đồng vừa lan tỏa hình ảnh một nền văn hoá giàu bản sắc, bền vững và sáng tạo.
