Ấn Độ 'quay lưng' với dầu Nga?
4 nhà máy lọc dầu quốc doanh của Ấn Độ đã tạm ngừng mua dầu Nga trong tuần qua, do mức chiết khấu thu hẹp trong tháng này và những lời cảnh báo từ Tổng thống Mỹ.
Hãng thông tấn Reuters ngày 1/8 cho biết, bốn nhà máy lọc dầu thường xuyên mua dầu Nga theo hình thức giao hàng đã chuyển sang thị trường giao ngay để tìm nguồn cung thay thế - chủ yếu là các loại dầu Trung Đông như dầu thô Murban của Abu Dhabi và dầu Tây Phi. Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng, ông đã nghe Ấn Độ có thể sẽ không còn mua dầu từ Nga nữa, mặc dù thừa nhận ông không chắc chắn về tuyên bố này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết: “Tôi hiểu rằng Ấn Độ sẽ không còn mua dầu từ Nga nữa. Đó là những gì tôi nghe được, tôi không biết điều đó có đúng hay không. Đó là một bước đi tốt. Chúng ta hãy chờ xem điều gì sẽ xảy ra”.
Hiện Ấn Độ nhập khẩu khoảng 1,7 triệu thùng dầu mỗi ngày, trong đó dầu Nga chiếm gần 40%. Theo giới quan sát, Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn các đối tác của Nga, trong đó có Ấn Độ, “quay lưng” lại với Moscow, từ đó buộc Nga đạt thoả thuận hoà bình với Ukraine trước ngày 8/8 tới. Mức thuế quan 25% có thể sẽ ảnh hưởng đến lượng hàng hóa Ấn Độ trị giá khoảng 87 tỷ USD. Theo một số ước tính, điều này sẽ làm giảm 0,5% tăng trưởng GDP của Ấn Độ.
Tuy nhiên, theo một nguồn tin của chính phủ Ấn Độ, đến nay New Dehli vẫn chưa đưa ra chỉ thị nào yêu cầu các nhà máy lọc dầu trong nước ngừng mua dầu của Nga hoặc tìm kiếm các nhà cung cấp khác. Theo một số nguồn tin, nguồn cung dầu của Nga có thể đã giảm trong bối cảnh giá dầu thế giới giảm và chiết khấu thu hẹp.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ ngày 1/8 khẳng định, Nga và Ấn Độ có mối quan hệ đối tác vững chắc và đã được kiểm chứng qua thời gian. Trước đó, Bộ Thương mại nước này ra tuyên bố khẳng định, New Dehli sẽ đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu trong mọi cuộc đàm phán thương mại. Giới chuyên gia Ấn Độ đã bày tỏ đồng tình với quan điểm này.
Ông Ajay Srivastava - Cựu quan chức Thương mại Ấn Độ thông tin: “Hiện nay, chúng ta nhập khẩu một phần ba lượng dầu từ Nga. Nga là một nhà cung cấp quan trọng. Chúng ta đã tiết kiệm được hàng tỷ đô la nhờ nhập khẩu từ Nga. Vì vậy, tôi nghĩ chính phủ cần phải xem xét cách thức thực hiện. Không thể hoàn toàn làm theo những gì Mỹ nói, sau khi Mỹ đã buộc châu Âu từ bỏ mua dầu từ Nga và mua mọi thứ từ Mỹ. Nhưng Mỹ lại quên rằng, họ không có đủ nguồn cung để xuất khẩu sang EU và các nước khác. Có quá nhiều điều cần phải cân nhắc. Chúng ta phải xem xét điều gì tốt cho lợi ích quốc gia của mình”.
Theo các chuyên gia, trong khi các nhà máy lọc dầu quốc doanh hiện kiểm soát hơn 60% trong tổng công suất lọc dầu 5,2 triệu thùng/ngày của Ấn Độ, nhưng các nhà máy lọc dầu tư nhân có liên hệ với Nga mới là khách hàng mua gần 60% trong tổng số 1,8 triệu thùng dầu nhập khẩu từ Nga mỗi ngày của Ấn Độ trong nửa đầu năm 2025.
Mặc dù chính phủ Ấn Độ khẳng định đã đa dạng hóa các nguồn cung ứng và tự tin có thể đáp ứng nhu cầu dầu mỏ nếu nguồn cung từ Nga bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt thứ cấp, nhưng việc phải chuyển hướng khỏi nguồn cung từ Nga sẽ khiến các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đối mặt với chi phí cao hơn và cạnh tranh quyết liệt hơn trên thị trường Trung Đông và Đại Tây Dương. Hơn nữa, quá trình này - nếu có diễn ra - sẽ cần thời gian, chứ không thể trong “một sớm một chiều”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đang muốn ép Ấn Độ tìm kiếm các nguồn năng lượng thay thế, từ đó cắt giảm doanh thu từ năng lượng của Nga và tạo đòn bẩy kết thúc xung đột tại Ukraine. Tuy nhiên, chính sách mới của ông Trump cũng có thể làm suy yếu chính sách đối với Trung Quốc mà chính ông đang thúc đẩy. Ấn Độ - một đối trọng quan trọng với ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực, sẽ buộc phải đánh giá lại mối quan hệ chiến lược với Washington, một khi New Dehli cũng phải chịu “đòn đánh” bằng “cây gậy” thuế quan. Trong bối cảnh ấy, chiến lược của Washington có nguy cơ phản tác dụng, chẳng khác nào “gậy ông đập lưng ông”.