Ẩm thực Việt - Nơi hội tụ văn hóa các vùng miền | Trăm miền hội tụ | 17/06/2023

Trên khắp dải đất hình chữ S, từ những dãy núi trập trùng ở phương Bắc đến bờ biển nắng gió phương Nam, mỗi vùng đất đều có một lễ hội mang bản sắc rất riêng. Có nơi trang nghiêm với những chuẩn mực lễ nghi, có nơi lại rộn ràng tươi vui trong những câu hát, điệu múa cùng tiếng trống, tiếng cười giòn tan của cộng đồng quây quần đoàn kết bên nhau.

Vùng đất Lai Châu là mái nhà chung của 20 dân tộc anh em và mỗi dân tộc đều có nét đẹp đặc trưng, tạo nên kho tàng văn hóa truyền thống đặc sắc của địa phương. Đến với Lai Châu, du khách sẽ dược giới thiệu về Lễ hội Nàng Han - một nghi lễ tâm linh giàu ý nghĩa của đồng bào Thái trắng tại xã Mường So, huyện Phong Thổ.

Trong tâm thức của mỗi người con đất Việt, tín ngưỡng thờ mẫu Âu Cơ không chỉ thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên mà còn trở thành nét đẹp văn hóa, góp phần hun đúc tinh thần đoàn kết và niềm tự hào dân tộc. Hàng năm, vào dịp lễ hội, những người con đất Việt ở khắp mọi miền đất nước đều hội tụ về Phú Thọ và Đền Mẫu Âu Cơ, một biểu tượng thiêng liêng của cội nguồn dân tộc Việt Nam.

Mộc Châu, vùng cao nguyên thơ mộng của Sơn La, không chỉ quyến rũ du khách bởi cảnh sắc hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc của người Thái. Lễ hội Cầu Mưa diễn ra vào tháng 3 hằng năm, là một nghi lễ thiêng liêng, thể hiện khát vọng mùa màng bội thu và gắn kết cộng đồng. Lễ hội thu hút hàng nghìn du khách, đưa họ hòa mình vào không gian văn hóa độc đáo với những thanh âm rộn ràng và sắc màu truyền thống của núi rừng Tây Bắc.

Nhiều hộ dân từ các tỉnh miền núi phía Bắc đã di cư vào Tây Nguyên và các vùng biên giới, hải đảo để xây dựng kinh tế mới. Với tinh thần kiên cường và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, những người con xa quê từng bước ổn định cuộc sống, hòa mình vào cộng đồng mới và cùng phát triển.

Mỗi khi nhắc đến nghề muối, Bạc Liêu là cái tên nổi bật với truyền thống hàng trăm năm. Nghề làm muối ở đây không chỉ đơn thuần là công việc mưu sinh, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa sâu sắc, phản ánh sự gắn kết bền chặt giữa con người và thiên nhiên.

Phố Hiến xưa, nay là thành phố Hưng Yên từng nổi danh trong lịch sử qua câu ca: “Thứ nhất Kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến”. Nơi đây là vùng đất "địa linh nhân kiệt" được bồi đắp bởi dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa, tạo nên một nền văn minh lúa nước rực rỡ.

Núi Bà Đen - một biểu tượng linh thiêng của tỉnh Tây Ninh, là một trong những điểm hành hương nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Gắn liền với huyền thoại Linh Sơn Thánh Mẫu, ngọn núi này không chỉ mang vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên mà còn chứa đựng giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc.

Giữa đại ngàn Tây Bắc, thị xã Mường Lay (Điện Biên) bên lòng hồ thủy điện Sơn La hiện lên như một bức tranh yên bình và trầm mặc. Đây không chỉ là nơi an cư của cộng đồng người Thái trắng qua hàng trăm năm, mà còn là một vùng đất giàu bản sắc, nơi văn hóa vẫn vẹn nguyên theo dòng chảy thời gian. Những điệu xòe uyển chuyển cùng tiếng đàn tính vang vọng núi rừng đã làm nên một Mường Lay độc đáo.

Những ngày đầu xuân, Mộc Châu (tỉnh Sơn La) khoác lên mình tấm áo rực rỡ, tràn ngập sắc hoa. Đặc biệt, hoa anh đào năm nay nở rộ khắp các quảng trường, khu du lịch, điểm tham quan và dọc theo những cung đường, góc phố, tạo nên khung cảnh thơ mộng tựa tranh vẽ. Đây là thời điểm lý tưởng để du khách từ khắp nơi, đặc biệt là từ Thủ đô đến trải nghiệm, khám phá vẻ đẹp văn hóa, thiên nhiên và tận hưởng không khí xuân ấm áp trên vùng cao nguyên đầy sức sống này.

Tết Ất Tỵ năm nay có một ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh đất nước ta đang có sự chuyển động mạnh mẽ, nỗ lực, tự tin để vượt qua thách thức, vượt qua chính mình để thực hiện khát vọng và vươn tới mục tiêu. Tại thị xã Sơn Tây, nơi không khí Tết đang ngập tràn trên khắp con phố và đã gõ cửa từng nhà, giá trị văn hóa lâu đời của vùng quê ngoại thành Hà Nội đã khiến cho ngày Tết nơi đây mang đậm màu sắc di sản.

Với dân số gần 900 nghìn người, chỉ sau dân tộc Kinh và dân tộc Mường, tộc người Dao sinh sống trải rộng các miền rừng núi phía Bắc. Ở miền biển Quảng Ninh, nơi được ví như như hình ảnh nước Việt Nam thu nhỏ cũng có đồng bào Dao sinh sống. Giống như các tộc người Dao khác trên cả nước, người Dao ở Quảng Ninh có một kho tàng văn hóa dân gian đồ sộ, thể hiện qua các hoạt động nghệ thuật, nghi lễ và nghề truyền thống mang đậm dấu ấn của cha ông.

Tỉnh Thái Nguyên là một địa danh quen thuộc và khá nổi tiếng với những đồi chè xanh mướt và không khí trong lành. Đặc sản Trà Thái là tinh túy từ thiên nhiên, là món quà mà đất trời đã trao cho người dân nơi đây.

Với đồng bào các dân tộc ở vùng cao, đi chợ không chỉ là để mua bán hàng hóa, mà còn để gặp gỡ, giao lưu. Làng Văn hóa, Du lịch các Dân tộc Việt Nam vừa tái hiện không gian phiên chợ cuối năm của đồng bào các dân tộc Mường, Dao, Tày, Mông...

Miền Tây sông nước không chỉ nổi tiếng với những dòng sông uốn lượn, những cánh đồng lúa mênh mông, mà còn rất ấn tượng với văn hóa ẩm thực phong phú và đậm chất dân dã.

Nghề đúc đồng truyền thống của Việt Nam đã có từ lâu đời, từ thời các vua Hùng dựng nước đã có các khí vật được đúc bằng đồng. Hiện các làng nghề đúc đồng truyền thống vẫn nằm rải rác khắp các vùng trong cả nước, không chỉ là nơi cho ra những sản phẩm bằng đồng độc đáo, mà còn có giá trị văn hóa cao.

Thị trường Hà Nội những ngày cuối năm đã bắt đầu sôi động. Các chợ đầu mối, trung tâm thương mại và siêu thị lớn nhỏ trong Thành phố cũng đã có sự chuẩn bị nguồn hàng từ khá sớm. Một trong những mặt hàng được các nhà cung cấp quan tâm nhiều nhất, đó là đa dạng các loại trái cây chất lượng cao. Từ trái cam vàng của Hưng Yên hay trái bưởi đỏ từ Tân Lạc (Hòa Bình), cùng vô số đặc sản vùng miền đã có kế hoạch về với thị trường Thủ đô qua các hội chợ và hoạt động xúc tiến thương mại.

Không gian quen thuộc Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam là nơi bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của 54 dân tộc anh em. Đây là địa chỉ thường xuyên tổ chức các hoạt động giới thiệu bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc đến từ khắp mọi miền đất nước, và cũng là một trong những điểm quan tâm của du khách khi đến Hà Nội.

Với địa hình tự nhiên cùng khí hậu ôn hòa, huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La được sở hữu nhiều điểm đến và loại hình du lịch mang bản sắc riêng, thu hút du khách suốt bốn mùa trong năm. Nói đến Tây Bắc, khách du lịch khắp mọi miền không thể bỏ qua địa danh cao nguyên Mộc Châu.

Đồng bào dân tộc Mường hiện sinh sống chủ yếu ở 7 tỉnh thành trên cả nước, gồm Hòa Bình, Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa, Sơn La, Phú Thọ và Đắk Lắk. Trong tín ngưỡng tâm linh, mo Mường là sản phẩm văn hóa tín ngưỡng của tục thờ tổ tiên, một kho tàng tri thức lịch sử xã hội và văn hóa có sự ảnh hưởng sâu sắc, chi phối đến mọi mặt đời sống xã hội của đồng bào dân tộc Mường.

Trời vào tiết lập đông cũng là lúc mùa cam vàng ở Hưng Yên vào vụ thu hoạch. Xuôi về các huyện vùng thấp, những người làm vườn đang tất bật thu hái trái cam chín vàng, mọng nước. Cũng như nhiều vựa cam nổi tiếng trong cả nước, cây cam vàng ở Hưng Yên không những giúp người dân thoát nghèo mà hơn thế nữa, nếu đầu tư bài bản, các chủ vườn còn vươn lên làm giàu từ trái cam.

Nếu đã từng lên với vùng đất cực Tây của Tổ quốc, du khách sẽ có những ấn tượng đặc biệt về mảnh đất Điện Biên - nơi hội tụ của 19 dân tộc sinh sống với 19 sắc màu văn hóa đặc sắc. Di sản văn hóa Ðiện Biên chính là những phong tục, tập quán, những giá trị tinh thần gắn với cuộc sống của đồng bào các dân tộc đã được lưu giữ từ hàng ngàn năm.

Là vùng đất có lịch sử lâu đời, Thừa Thiên Huế quy tụ được nhiều nghệ nhân và ngành nghề nổi tiếng khắp mọi miền về lập nghiệp và phát triển. Trong đó nghề mộc mỹ nghệ và điêu khắc gỗ là một trong những nghề phát triển, thu hút nhiều nghệ nhân tham gia sản xuất và sáng tạo phục vụ đời sống và du lịch.

Những làn điệu Then và những giai điệu đẹp của đàn Tính mang giá trị văn hóa độc đáo, có sức hấp dẫn với du khách phương xa và đó cũng chính là món ăn tinh thần không thể thiếu của đồng bào các dân tộc vùng cao. Trong chiến lược phát triển du lịch các tỉnh miền núi phía Bắc, làn điệu lãng mạn của Then và sự độc đáo của đàn Tính đã được được du lịch của các địa phương khai thác như chiếc cầu nối văn hóa giữa người dân bản địa với khách du lịch bốn phương.

Quảng Trị không chỉ được biết đến là vùng đất cách mạng gắn với các di tích lịch sử nổi tiếng mà còn là vùng đất có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú cùng hệ thống biển đảo hấp dẫn như đảo Cồn Cỏ, biển cửa Tùng, cửa Việt và nhiều địa danh du lịch đặc sắc ít nơi nào có được.

Đỉnh Pha Luông nằm trên địa phận xã Lóng Sập (huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La). Với độ cao gần 2.000 m so với mực nước biển, dãy núi Pha Luông được ví như là "nóc nhà" của Mộc Châu. Nơi đây có hệ thực vật vô cùng phong phú và đa dạng, thu hút rất đông du khách đến trải nghiệm và khám phá.

Cao Bằng được ví như “viên ngọc xanh” của vùng Đông Bắc với nguồn tài nguyên phong phú và đa dạng, nhiều danh lam thắng cảnh đẹp cùng hơn 90 di tích văn hóa, lịch sử được xếp hạng. Hòa cùng xu thế toàn cầu, ngành du lịch Cao Bằng xác định du lịch xanh là con đường phát triển xuyên suốt, bền vững của địa phương.

Mỗi mùa quả ngọt về trên cao nguyên Mộc Châu không chỉ đem lại niềm vui cho bà con mà những khu vườn nơi đây còn trở thành những sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút du khách gần xa.

Những sợi chỉ tơ óng ả, nhiều màu sắc như cầu vồng cùng bàn tay khéo léo của những người thợ và nghệ nhân trên khắp mọi miền đã tạo nên những tác phẩm nghệ thuật tranh thêu độc đáo. Các làng nghề thêu như Quất Động ở Hà Nội, Minh Lãng ở Thái Bình, Thanh Hà ở Hà Nam hay Thuận Lộc ở Thừa Thiên Huế đều đã trở thành những làng nghề du lịch phát triển.

Trên bản đồ du lịch Việt Nam, miền Tây Bắc không chỉ hấp dẫn du khách với thiên nhiên hoang sơ mà còn bởi ẩm thực độc đáo. Trong rất nhiều đặc sản được ưa thích thì cơm lam luôn được thực khách nhắc đến như một món quà đặc biệt, không thể thiếu. Du khách có thể thưởng thức đặc sản này khi khám phá ẩm thực của người Mường ở Kim Bôi, Hoà Bình, người Thái ở Sơn La và nhiều dân tộc khác ở Tây Bắc.

Dù cuộc sống có nhiều thay đổi, nhưng những làn điệu dân ca quan họ Bắc Ninh vẫn được những con người xứ kinh Bắc gìn giữ.

Nằm ở độ cao trung bình 600-700 m so với mặt biển, Sơn La mang đặc trưng của khí hậu miền Bắc với mùa đông lạnh khô và mùa hè nóng ẩm. Từ Hà Nội di chuyển lên Sơn La thường bằng đường bộ nhưng không quá khó khăn.

Từ xa xưa cho đến ngày nay, trong tâm thức người Việt và bạn bè quốc tế, tà áo dài truyền thống được xem là một biểu tượng chứa đựng tinh hoa văn hóa của dân tộc Việt Nam. Là phụ nữ Việt Nam, ai cũng nghĩ đến áo dài của người Tràng An và áo dài Xứ Huế. Những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân Kinh thành Thăng Long và cố đô Huế đã làm nên niềm tự hào của người phụ nữ Việt Nam.

Hiện đang là thời điểm na vào mùa chín rộ. Trong số nhiều giống na nỏi tiếng của miền Bắc thì quả na Chi Lăng được trồng ở huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn được cho là thơm ngon nhất.

Nhắc đến du lịch Ninh Bình là nhắc đến những danh thắng gắn liền với văn hóa, lịch sử. Mảnh đất này cũng nổi tiếng với những địa danh du lịch sinh thái đẹp đến nao lòng như vường Quốc gia Cúc Phương, quần thể Tam Cốc - Bích Động, Đầm Vân Long và khu du lịch Tràng An, Bái đính. Những năm gần đây, khu du lịch sinh thái Thung Nham cũng nổi lên là một trong top 16 điểm du lịch mà du khách ưa khám phá không thể bỏ qua khi đến với Ninh Bình.

Văn hóa trà đã được hình thành từ rất lâu đời và trở thành một nét văn hóa truyền thống của người dân Việt Nam, cũng bởi nó thể hiện rất rõ đời sống sinh hoạt mộc mạc của người Việt ta. Những quán trà luôn hiện hữu ở bất kỳ nơi đâu, từ thành thị đến nông thôn, từ quy mô bình dân đến những cửa hàng sang trọng, từ trong mâm cơm gia đình đến những mâm cỗ, bàn tiệc… đều có sự góp mặt của những chén trà thơm ngon, đậm vị.

Thời điểm này đang vào mùa nhãn lồng Hưng Yên. Du khách ví Hưng Yên như “thủ đô” của cây nhãn và nhãn lồng Hưng Yên là “vua” của loài nhãn. Với những người con xa quê, cây nhãn còn là ký ức, gắn bó với một phần đời.

Tài nguyên du lịch tự nhiên luôn là một thế mạnh để các địa phương tận dụng khai thác hiệu quả, đẩy mạnh thu hút đầu tư vào du lịch xanh là mục tiêu hàng đầu để du lịch Thừa Thiên Huế bảo tồn nguyên vẹn cảnh quan tự nhiên và môi trường sống.

Từ tháng 5 cho đến nay là thời điểm đẹp nhất để du khách trải nghiệm mùa sen ngan ngát nơi xứ Nghệ. Những đầm sen Kim Liên, Nam Đàn, như xua tan oi nóng, ngột ngạt của miền quê gió Lào bỏng rát.

Nằm ở dải đất miền Trung đầy nắng gió, Nghệ An thu hút du khách với những địa danh nổi tiếng như Làng Sen, biển Cửa Lò, Cửa Hội, đảo Lan Châu hay đồi chè Thanh Chương...

Giữa thiên nhiên hùng vĩ tươi đẹp của núi rừng Tây Bắc, du lịch Sơn La đang chuyển mình và có sự hấp dẫn khác biệt, xác lập được một điểm đến du lịch mang tầm cỡ quốc tế.

Điện Biên là vùng đất có thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành, có lịch sử hào hùng và văn hóa đặc sắc. Địa phương nổi tiếng này cũng được coi là nơi hội tụ tinh hoa của vùng Tây Bắc và đó chính là những tiềm năng, thế mạnh quan trọng để Điện Biên có thể vươn lên mạnh mẽ trong phát triển du lịch, trở thành trung tâm du lịch của tiểu vùng Tây Bắc.

Vào thời điểm này hàng năm, giống vải lai đặc sản của vùng đất Phố Hiến - Hưng Yên vào vụ chín rộ khiến vùng đất này luôn nhộn nhịp vào mỗi sáng. Loại quả đặc sản này đã góp phần quảng bá, giới thiệu với người tiêu dùng trên cả nước về một vùng đất giầu truyền thống và cũng rất năng động với thương trường. Huyện Phù Cừ thuộc tỉnh Hưng Yên được xem là “thủ phủ” của quả vải lai chín sớm.

Hát Xoan Phú Thọ là một trong hai di sản văn hóa phi vật thể của vùng đất Tổ được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa đại diện của nhân loại. Sự trao truyền di sản từ thế hệ này sang thế hệ khác đã giúp cho hát Xoan Phú Thọ được duy trì bền lâu và phát huy giá trị văn hóa truyền thống mà ông cha để lại cho các thế hệ hôm nay.

Là tỉnh miền núi vốn không có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp nhưng chỉ trong một thời gian ngắn, Sơn La đã bứt phá và trở thành hiện tượng nông nghiệp của cả nước. Những ngày cuối tháng 5, các thung lũng mận ở Cao nguyên Mộc Châu, Sơn La, rộn ràng du khách, du lịch nông nghiệp đã dần hình thành trên mảnh đất này.

Nói đến Vật cổ truyền dân tộc là nói đến một nét văn hóa, một môn thể thao và cũng là một trò chơi truyền thống của dân tộc ta từ thế kỷ thứ 16. Vật dân tộc có sức sống mạnh mẽ, gắn bó với đời sống sinh hoạt và lao động của các thế hệ người dân đất Việt. Ngày nay, đã có nhiều giải đấu của khu vực và quốc tế dành riêng cho môn thể thao này và Việt Nam đã đạt được nhiều thành tích cao trong các kỳ đại hội Thể dục Thể thao quốc tế.

Cao Bằng không chỉ sở hữu những thắng cảnh đẹp hùng vĩ, những di tích văn hóa, lịch sử có giá trị mà nơi đây còn có văn hóa ẩm thực vô cùng phong phú và ấn tượng. Bên cạnh những đặc sản đậm vị của núi rừng Đông Bắc thì thạch đen của người Tày cũng đã trở thành hàng hóa về xuôi, đem lại thu nhập cho đồng bào nơi đây, và quan trọng hơn là sản phẩm đã được xây dựng thương hiệu. Nếu muốn trải nghiệm và tìm hiểu về nguồn gốc, cũng như cách làm của món thạch đen truyền thống này, mời quý khán giả hãy cùng chương trình đến với huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng.