80 năm thành lập Liên hợp quốc: Thành công và thách thức
Liên hợp quốc đã trải qua 80 năm phát triển, trở thành tổ chức toàn cầu lớn nhất với vai trò và hoạt động được mở rộng về mọi mặt, đem lại tác động tích cực, to lớn đến đời sống quốc tế và từng dân tộc.
Trong lịch sử tồn tại và hoạt động đến nay, Liên hợp quốc đã đạt được rất nhiều thành tựu có ý nghĩa rất quan trọng đối với nhân loại trên trái đất, cho hoà bình và hữu nghị, hợp tác và phát triển trên thế giới, cho sự lớn mạnh của chủ nghĩa đa phương và cho việc giải quyết những vấn đề chung đặt ra cho cả nhân loại và thế giới.
Những thành công đó là tiền đề và nền tảng rất quan trọng cho tương lai của Liên hợp quốc, đặc biệt cho việc Liên hợp quốc vượt qua những thách thức và khó khăn đang trực diện. Trên chương trình nghị sự của khoá họp Đại hội đồng năm nay của Liên hợp quốc lộ diện rất rõ những thách thức.
Ttrước hết là chuyện chiến tranh và hoà bình, xung khắc khu vực và giữa một số quốc gia với nhau. Thách thức đối với Liên hợp quốc là phải gây dựng được vai trò và tác động để chấm dứt các cuộc chiến tranh và xung khắc hiện tại cũng như ngăn chặn chiến tranh và xung khắc xảy ra trong tương lai. Cuộc chiến ở Ukraine và ở Dải Gaza vẫn rất gay gắt, đặt ra cho Liên hợp quốc nhiều vấn đề cần phải giải quyết theo đúng tinh thần sứ mệnh lịch sử của mình. Trên phương diện này, việc có thêm nhiều quốc gia công nhận Nhà nước Palestine độc lập đúng vào dịp và tại diễn đàn khoá họp Đại hội đồng Liên hợp quốc năm nay là diễn biến tích cực, đáng được khích lệ và có ý nghĩa quan trọng đối với Liên hợp quốc, nhất là khi những quốc gia thành viên này thuộc khối phương Tây và là những thành viên đầu tiên của nhóm G7 công nhận Nhà nước Palestin độc lập.
Thách thức tiếp theo là nhu cầu về củng cố vững chắc và thúc đẩy mạnh mẽ chủ nghĩa đa phương, hội nhập quốc tế và toàn cầu hoá. Bảo hộ thương mại và hành động đơn phương từ phía chính quyền Mỹ, sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tuý và chủ nghĩa dân tộc không những chỉ cản phá mà còn đe doạ thực sự chủ nghĩa đa phương và toàn cầu hoá, tự do hoá thương mại và hội nhập quốc tế. Liên hợp quốc phải trở thành diễn đàn trung tâm và gây dựng nên vai trò then chốt trên lĩnh vực này.
Thách thức lớn đối với Liên hợp quốc sau 80 năm tồn tại và hoạt động là nhu cầu cải tổ căn bản, triệt để và sâu rộng cũng như thay đổi để thích ứng với những khó khăn ngày càng thêm trầm trọng về tài chính ngân sách. Quá trình cải tổ và thích ứng này thật ra đã được Liên hợp quốc khởi động từ lâu nhưng cho tới nay vẫn tiến triển chậm chạp và kém thực chất trong khi thời gian và thực tiễn chính trị thế giới, kinh tế và thương mại thế giới cũng như quan hệ quốc tế không chờ đợi. Mấu chốt của công cuộc cải tổ này vẫn là cải tổ Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cả về chức năng lẫn quyền hạn, cả về cơ cấu lẫn đặc quyền phủ quyết.
Thách thức lớn hiện tại đối với Liên hợp quốc là những vấn đề toàn cầu như phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu trái đất, xoá đói nghèo và bất công... Sau 80 năm, thế giới vẫn cần Liên hợp quốc và Liên hợp quốc phải tiếp tục sứ mệnh cao cả của mình.
